ИМАМ САРАХСИЙДИН ДҮЙНӨБИЙ УКУК СИСТЕМАЛАРЫНА ТИЙГИЗГЕН ТААСИРИ
DOI:
https://doi.org/10.52754/16947452_2022_4_94Ачкыч сөздөр:
Имам Сарахсий, эл аралык укук, шарх аль-сияр аль-кабир, аль-Мабсут, укукАннотация
Адамзаттын тарыхында кайсыл гана коом болбосун, ал коомдо сөзсүз түрдө коомдук пикирдин негизинде пайда болгон, каада укугу же атайын жазылган укуктук система болгондугу чындык. Мусулмандардын укуктук системасы алардын ишеними, үрп-адаты, каада-салты, ырым-жырымы менен тыгыз байланышта болгон. Мусулмандар да өз алдынча мамлекеттик башкаруу системасын жана эл аралык укук системасын түптөй алышкан. Бул макалада, Имам Сарахсийдин мусулмандардын мына ушул укуктук системасын иретке келтириши, жадагалса, отуз томдук аль-мабсут аттуу эмгегинин кадимки кодификациялык мүнөздө жазып калтырышы, муну менен бирге, шарх аль-сияр аль-кабир аттуу атайын эл аралык укуктук мүнөздөгү маанилүү китебин жазышы, ушундайча азыркы күндөгү эл аралык укуктук системага өз салымын кошушу изилденмекчи.
Библиографиялык шилтемелер
Сарахсий, Абу Бакр Мухаммед б. Ахмад б. Абу Сахл, Шарх аль-Сияр аль-
Кабир, Бейрут: Даар аль-Кутуб аль-Илмиййа, 1997,
Сарахсий, Абу Бакр Шамс аль-Аимма Мухаммед, Усул аль-Сарахсий, Басмага Даярдаган: Абу аль-Вафа аль-Афганий, Бейрут: Даар аль-Кутуб аль-Илмиййа, 1414/1993,
Сарахсий, Шамс аль-Аимма Мухаммед б. Ахмад Абу Сахл, аль-Мабсут,
Бейрут: 1398, 15-т,
Mustafa Cevat Akşit, Mebsût-u Serahsî (Mebsût Tercümesi), İstanbul: Gümüşev Yayıncılık, 2015, c. 1, s. 23.
İbrahim Sarmış-M.Sait Şimşek, İslam Devletler Hukuku (Şerhü Siyeri’l-Kebir), Konya: Eğitaş Yayınları, 2000, 1-1845-б.
Ахмад б. Мустафа Ташкөбрузаада, Мифтах аль-Саъада, Каир: 2-т,
Gafurov, B. G., The rise and fall of Samanids, New Delhi: Studies in Islam,
,
Nelson Frye, Richard, The Samanids, Cambridge University Press, 1975,12-б.
Кариев, Айитмамат, Ислам укугу методологиясы, Бишкек: Эконом принт,
,
Kariev, Aiitmamat, “Karahanlılar Devrinde Yetişmiş Orta Asya Fukahası ve Onların İdaredeki Yeri”, Mizânü’l-Hak İslâmî İlimler Dergisi, Sayı: 6, 2018,
Кариев, Айитмамат, “Ханафий мазхабынын фуруъ аль-фикх жана усул аль-
фикх жаатындагы негизги колдонмо адабияттары”, Oш мамлекеттик университети Теология факультети илимий журналы, 24/2018,
Lewinstein, Keith, “Notes on Eastern Hanafite Heresiography”, Journal of the
Ameriсan Oriental Soсiety, No: 114, 1994,
Nusret Çam, “Kırgızistan’ın Özkent Şehrinde Serahsî’ye Atfedilen Mezar”, Erdem, No: 54, 2009,