МАМЛЕКЕТ МЕНЕН ДИНДИН БАЙЛАНЫШЫ ЖАНА СВЕТТИК ПРИНЦИП

Авторлор

  • Тимур Козукулов Ош мамлекеттик университети
  • Ибрахим Жумабай уулу
  • Мээрим Маметова Ош мамлекеттик университети

DOI:

https://doi.org/10.52754/16947452_2022_3_94

Ачкыч сөздөр:

светтик, лаицизм, дин, мамлекет, конституция, Кыргызстан

Аннотация

Бул макалада Кыргыз Республикасынын конституциясындагы негизги принциптердин бири болгон светтик түшүнүгү жөнүндө каралат. Светтиктин фундаменталдык түшүнүгү жана илимий аппробациядагы интерпретацияларында учурда дагы деле бирдиктүү көз караштар жокко эсе. Кыргызстанда илимпоздор же саясатчылар тарабынан светский же светтик деген түшүнүк колдонулат. Мисалы, светский же светтик мамлекетпиз деген сыяктуу. Светтикти ар ким өз саясий маданияты жана идеологиясына жараша жоромолдоп келишүүдө. Светтик терминине батыш илимий адабияттарында жана коомдук-саясий турмушта синоним катары секуляризм сөзү пайдаланылып келгендиги тууралуу сөз болот. Светтик сөзүн постсоветтик өлкөлөрдө колдонуу өтө кеңири жайылган. Биз бул макалада светтик-секуляр терминин илимий аныктамалардын негизинде салыштырып анализдедик. Светтик деген түшүнүктүн мамлекет менен коомдо кандай болуусу керек экендиги тууралуу да аныктамаларды берүүгө аракет жасалды.

Библиографиялык шилтемелер

Козукулов Т. (2018). Саясий ислам: тарыхтан учурга чейин. –Бишкек, Рекламир.

Останин А. В. (2010). Генезис идеи светской модели государства // Вестник Омского университета. Серия «Право».

Религиозная ситуация и религиозное образование в Кыргызстан: Анализ ситуации и предложение. (20014). Исследовательский отчет. Руководитель Суат Жебежи. – Бишкек.

Религия и радикализм в постсекулярном мире. (2017). /С.Амгар, А.М. Ахунов, И.Л. Бабич и др. Под ред Е.И. Филипповой и Ж.Радвани. –Москва: Институт этнологии и антропологии им. Н.Н. Миклухо-Маклая РАН, Горячая линия – Телеком.

Россия – Средняя Азия: Политика и ислам в конце XVII – в начале XXI века. (2013). Авторский коллектив: Ф.М. Мухаметшин (руководитель авторского коллектива), С.Н. Абашин, Д.Ю.Арапов, Б.М. Бабаджанов, В.А. Германов, В.А. Иванов, Р.Н. Шигабдинов.– Москва: Издательство Московский университет.

Руа О. (2018). Глобализированный ислам: в поисках новый уммы. –Москва: Фонд Марджани.

Ушаков В. (2005). Политический ислам в Центральной Азии. –Москва-Бишкек: Издательство КРСУ.

Altıntaş R. (2005). Din ve sekülerleşme. –İstanbul: Pınar yayınları.

Attas S. N. (2003). İslam Sekülerizm Ve Geleceğin Felsefesi. çev. M.E.Kılıç. –İstanbul: İnsan yayınları.

Hill M. (1973). A Sociology of Religion. – London: Published by Heinemann Educational Boks Ltd.

Kozukulov T. (2020). Bağımsızlık Öncesi Ve Sonrası Kırgız Toplumunda Din Ve Dinî Kurumlar Üzerine Bir Analiz. Hitit Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 19/1, https://doi.org/10.14395/hititilahiyat.669036

Kozukulov T. (2017). Kırgızistan’da Devletin Din Siyaseti /The Religion Politics of the State in Kyrgyzstan. Akademik Hassasiyetler, 4 (7), https://dergipark.org.tr/en/pub/akademik- hassasiyetler/issue/29493/305489

Kozukulov T. (2015). Kirgizistan’da Dini Kurumsallaşma Ve Toplum. Ağrı İbrahim Çeçen Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1 (1), . https://dergipark.org.tr/en/pub/aicusbed/issue/1518/18673

Köse A. (2001). Sekülerizm sorgulanıyor: 21.yüzyılda dinin geleceği. –İstanbul: Ufuk yayınlar.

Kiraman M.A. (2005). Din ve sekülerleşme. –Adana: Karahan yayınları.

Manaz A. (2005). Dünyada ve Türkiye’de siyasal islamcılık. -Ankara: Ayraç yayınları.

Sevinç Bayram. (2013). Kimlik mülteciliği: Bir kesinlik arayışı zemini olarak YDH’ler. (Refugee status of identity: NRMs as a ground of seeking certainty) //Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi (The Journal of International Social Research), volume 6, Issue 26.

Swatos, W. H., Chiristiano K. J. (1996). Secularization Theory: The Course of a Concept. //Sociology of Religion, 60 (3), Fall.

Pay S. (2015). Kırgızistan’da islam: Bir diriliş ve varoluş mücadelesi. –İstanbul: Emin

Жүктөөлөр

Жарыяланды

2022-09-30

Кандай шилтеме берүү керек

Козукулов, Т., Жумабай уулу, И., & Маметова, М. (2022). МАМЛЕКЕТ МЕНЕН ДИНДИН БАЙЛАНЫШЫ ЖАНА СВЕТТИК ПРИНЦИП. Ош мамлекеттик университетинин Жарчысы, (3), 94–107. https://doi.org/10.52754/16947452_2022_3_94

Саны (чыгарылыш)

Бөлүм

САЯСАТ ТААНУУ