СИСТЕМДИК КЫЗЫЛ ЖҮГҮРҮКТӨ БООРДУН ЖАБЫРКАШЫНЫН НЕГИЗГИ КЛИНИКАЛЫКУ ТҮРЛӨРҮ
DOI:
https://doi.org/10.52754/16948610_2025_1_4Ачкыч сөздөр:
системдик кызыл жүгүрүк, СКВ, боордун жабыркоосу, волчанка гепатитиАннотация
Системдик кызыл жүгүрүк (СКЖ) – бул туташтыруучу ткандардын диффуздук оорусу, ал дээрлик бардык органдарды жана ткандарды жабыркаткан кеңири таралган аутоиммундук сезгенүү менен мүнөздөлөт. Бул изилдөөнүн максаты 78 СКЖ диагнозу коюлган бейтаптарда боордун жабыркоосу жана алардын клиникалык белгилеринин өзгөчөлүктөрүн баалоо. Изилдөө методдоруна клиникалык текшерүү, биохимиялык кандын анализи (трансаминаздардын, билирубиндин жана альбуминдин деңгээлин аныктоо), серологиялык анализдер жана боорду ультра үн менен изилдөө кирди. Боордун заараланышы 41 (52,5%) бейтапта аныкталды. СКЖ менен ооругандарда боордун патологиясынын клиникалык түрлөрү төмөнкүчө белгиленген: люпус-гепатит – 19 (46,3%) бейтапта, дарыкана гепатити – 8 (19,5%), хроникалык вирус жуккан гепатит В жана С – 2 (4,9%), экинчи антифосфолипиддик синдром – 3 (7,3%), алкоголь эмес май боору оорусу – 6 (14,6%) жана цирроз боору – 3 (7,3%) учурларда. Алынган маалыматтар СКЖ менен ооругандарда боордук бузулууну эрте аныктоо жана үзгүлтүксүз байкоо жүргүзүүнүн маанилүүлүгүн көрсөтүп, алардын дарылоо жана алдын алуу стратегияларын оптималдаштыруу жана жалпы оорунун болжолун жакшыртуу мүмкүнчүлүгүн түзөт.
Библиографиялык шилтемелер
Богмат, Л.Ф., Шевченко, Н.С., Матвиенко, Е.В. (2015). Поражение печени при системной красной волчанке у подростков. Здоровье ребенка, т. 64, №4, сс. 34-40.
Мамасаидов, А.Т., Салиева, Р.Ш., Маматова, С.М., Сакибаев, К.Ш., Мамасаидова, Г.М. (2018). Частота встречаемости клинических симптомов бронхиолита у больных ревматоидным артритом. Вестник КГМА имени И.К. Ахунбаева, 1(4), с. 45-49.
Мамасаидов, А.Т., Тогизбаев, Г.А., Мамасаидов, Ф. А. (2022). О клиническом значении пролиферативной активности В-лимфоцитов при системной красной волчанке. Научно-практический специализированный журнал «Ревматология Казахстана», №3(6), с. 6-10. DOI: https://doi.org/10.24353/QR.2021.67.18.005
Мамасаидов, А.Т., Мамасаидов, Ф.А., Тогизбаев, Г.А. (2023). Анти-В-клеточная терапия при системной красной волчанке. Научно-практический специализированный журнал «Ревматология Казахстана», №2, с. 19-23.
Панова, А.П., Авдеев, В.Г., Краснова, Т.В. (2021). Поражение печени у больных системной красной волчанкой. Научно-практическая ревматология, т. 59, №2, сс. 164-172. https://doi.org/10.47360/1995-4484-2021-164-172. DOI: https://doi.org/10.47360/1995-4484-2021-164-172
Bessone, F., Poles, N., Roma, M.G. (2014). Challenge of liver disease in systemic lupus erythematosus: Clues for diagnosis and hints for pathogenesis. World J Hepatol, 6(6), сс. 394-409. https://doi.org/10.4254/wjh.v6.i6.394.
Brewer, B.N., Kamen, D.L. (2018). Gastrointestinal and hepatic disease in systemic lupus erythematosus. Rheum Dis Clin North Am, 44(1), сс. 165-175. https://doi.org/10.1016/j.rdc.2017.09.011. DOI: https://doi.org/10.1016/j.rdc.2017.09.011
Chowdhary, V.R., Crowson, C.S., Poterucha, J.J., Moder, K.G. (2008). Liver involvement in systemic lupus erythematosus: case review of 40 patients. J Rheumatol, 35(11), сс. 2159-2164. https://doi.org/10.3899/jrheum.080336. DOI: https://doi.org/10.3899/jrheum.080336
Efe, C., Purnak, T., Ozaslan, E., Ozbalkan, Z., Karaaslan, Y., Altiparmak, E., et al. (2011). Autoimmune liver disease in patients with systemic lupus erythematosus: A retrospective analysis of 147 cases. Scand J Gastroenterol, 46(6), сс. 732-737. https://doi.org/10.3109/00365521.2011.558114. DOI: https://doi.org/10.3109/00365521.2011.558114
Khalifa, M., Benjazia, E., Rezgui, A., Ghannouchi, N., Alaoua, A., Braham, A., et al. (2011). Lupus hepatitis: A case series of 12 patients. Rev Med Interne, 32(6), сс. 347-349. https://doi.org/10.1016/j.revmed.2010.10.357. DOI: https://doi.org/10.1016/j.revmed.2010.10.357
Piga, M., Vacca, A., Porru, G., Cauli, A., Mathieu, A. (2010). Liver involvement in systemic lupus erythematosus: incidence, clinical course and outcome of lupus hepatitis. Clin Exp Rheumatol, 28(4), сс. 504-510.
Zheng, R.H., Wang, J.H., Wang, S.B., Chen, J., Guan, W.M., Chen, M.H. (2013). Clinical and immunopathological features of patients with lupus hepatitis. Chin Med J (Engl), 126(2), сс. 260-266. https://doi.org/10.3760/cma.j.issn.0366-6999.20121153. DOI: https://doi.org/10.3760/cma.j.issn.0366-6999.20121153
González-Regueiro, J.A., Cruz-Contreras, M., Merayo-Chalico, J., Barrera-Vargas, A., Ruiz-Margáin, A., Campos-Murguía, A., Espin-Nasser, M., Martínez-Benítez, B., Méndez-Cano, V.H., Macías-Rodríguez, R.U. (2020). Hepatic manifestations in systemic lupus erythematosus. Lupus, 29(8), сс. 813-824. https://doi.org/10.1177/0961203320923398. DOI: https://doi.org/10.1177/0961203320923398
Wang, C.R., Tsai, H.W., Wu, I.C. (2024). Systemic lupus erythematosus and autoimmune hepatitis overlap disease in a hospitalized systemic lupus erythematosus cohort. J Formos Med Assoc, 123(10), сс. 1110-1114. https://doi.org/10.1016/j.jfma.2024.06.003. DOI: https://doi.org/10.1016/j.jfma.2024.06.003
Alharbi, S. (2022). Gastrointestinal Manifestations in Patients with Systemic Lupus Erythematosus. Open Access Rheumatology: Research and Reviews, 14, 243–253. https://doi.org/10.2147/OARRR.S384256 DOI: https://doi.org/10.2147/OARRR.S384256
Bertsias, G. K., Pamfil, C., Fanouriakis, A., & Boumpas, D. T. (2013). Diagnostic criteria for systemic lupus erythematosus: Has the time come? Nature Reviews. Rheumatology, 9(11), 687–694. https://doi.org/10.1038/nrrheum.2013.103 DOI: https://doi.org/10.1038/nrrheum.2013.103
Bessone, F., Poles, N., & Roma, M. G. (2014). Challenge of liver disease in systemic lupus erythematosus: Clues for diagnosis and hints for pathogenesis. World Journal of Hepatology, 6(6), 394–409. https://doi.org/10.4254/wjh.v6.i6.394 DOI: https://doi.org/10.4254/wjh.v6.i6.394
Fanouriakis, A., Tziolos, N., Bertsias, G., & Boumpas, D. T. (2021). Update οn the diagnosis and management of systemic lupus erythematosus. Annals of the Rheumatic Diseases, 80(1), 14–25. https://doi.org/10.1136/annrheumdis-2020-218272 DOI: https://doi.org/10.1136/annrheumdis-2020-218272
Imran, S., Thabah, M. M., Azharudeen, M., Ramesh, A., Bobby, Z., & Negi, V. S. (2021). Liver Abnormalities in Systemic Lupus Erythematosus: A Prospective Observational Study. Cureus, 13(6), e15691. https://doi.org/10.7759/cureus.15691 DOI: https://doi.org/10.7759/cureus.15691
Larosa, M., Iaccarino, L., Gatto, M., Punzi, L., & Doria, A. (2016). Advances in the diagnosis and classification of systemic lupus erythematosus. Expert Review of Clinical Immunology, 12(12), 1309–1320. https://doi.org/10.1080/1744666X.2016.1206470 DOI: https://doi.org/10.1080/1744666X.2016.1206470
Matsumoto, T., Kobayashi, S., Shimizu, H., Nakajima, M., Watanabe, S., Kitami, N., Sato, N., Abe, H., Aoki, Y., Hoshi, T., & Hashimoto, H. (2000). The liver in collagen diseases: Pathologic study of 160 cases with particular reference to hepatic arteritis, primary biliary cirrhosis, autoimmune hepatitis and nodular regenerative hyperplasia of the liver. Liver, 20(5), 366–373. https://doi.org/10.1034/j.1600-0676.2000.020005366.x DOI: https://doi.org/10.1034/j.1600-0676.2000.020005366.x
Ohira, H., Abe, K., & Takahashi, A. (2012). Involvement of the liver in rheumatic diseases. Clinical Journal of Gastroenterology, 5(1), 9–14. https://doi.org/10.1007/s12328-011-0271-4 DOI: https://doi.org/10.1007/s12328-011-0271-4
Shenavandeh, S., Taghavi, S. A., Nekooeian, A., & Moini, M. (2024). Pharmacological considerations in pharmacotherapy of rheumatology patients with liver disease: A brief narrative review. Reumatologia, 62(4), 282–293. https://doi.org/10.5114/reum/191791 DOI: https://doi.org/10.5114/reum/191791
Siegel, C. H., & Sammaritano, L. R. (2024). Systemic Lupus Erythematosus: A Review. JAMA, 331(17), 1480–1491. https://doi.org/10.1001/jama.2024.2315 DOI: https://doi.org/10.1001/jama.2024.2315
Takahashi, A., Abe, K., Saito, R., Iwadate, H., Okai, K., Katsushima, F., Monoe, K., Kanno, Y., Saito, H., Kobayashi, H., Watanabe, H., & Ohira, H. (2013). Liver dysfunction in patients with systemic lupus erythematosus. Internal Medicine (Tokyo, Japan), 52(13), 1461–1465. https://doi.org/10.2169/internalmedicine.52.9458 DOI: https://doi.org/10.2169/internalmedicine.52.9458
Wang, C.-R., & Tsai, H.-W. (2022). Autoimmune liver diseases in systemic rheumatic diseases. World Journal of Gastroenterology, 28(23), 2527–2545. https://doi.org/10.3748/wjg.v28.i23.2527 DOI: https://doi.org/10.3748/wjg.v28.i23.2527
Chaudhary, F. S., Sureen, A., Yousaf, M. N., Rao, D. S., & Siva, C. (2023). Co-presentation of lupus nephritis with autoimmune hepatitis. American Journal of Case Reports, 24, e940478. https://doi.org/10.12659/AJCR.940478 DOI: https://doi.org/10.12659/AJCR.940478


