ЗАМАНБАП КОНТЕКСТТЕ “АЙТЫШ” ЖАНРЫНЫН ӨНҮГҮҮ ТЕНДЕНЦИЯЛАРЫ

Авторлор

  • Жыпар Султанова Б.Н.Ельцин атындагы Кыргыз-Орус Славян университети
  • Айгерим Абасбекова Б.Н.Ельцин атындагы Кыргыз-Орус Славян университети

DOI:

https://doi.org/10.52754/16948610_2024_4_23

Ачкыч сөздөр:

aitysh, aitysh-battle, akyn, improvisation, folklore, oral national creativity, competitions

Аннотация

Айтыш-кыргыздардын улуттук маданиятында өзгөчө орунду ээлеген өнөр. Ал маданий мурастын бир бөлүгү катары коргоону, сактоону жана кийинки муундарга өткөрүп берүүнү талап кылат. Ал эми технологиянын өнүгүү доорунда жаш муундар арасында фольклордук дуэлди сактоо, өркүндөтүү жана жайылтуу үчүн инновацияларды колдонуу керек.  Бул изилдөөнүн максаты-айтыштын кыргыз элинин тарыхынын ар кайсы мезгилдеринде болгон өзгөрүүлөрүн талдоо. Сөз күрөшүнүн заманбап шарттарга ылайыкташуу жолдоруна өзгөчө көңүл бурулду. Изилдөө жаңы технологияларды киргизүү аркылуу маданий мурастарды сактоо аны коргоону гана эмес, жаш муундардын сынчыл ой жүгүртүү жөндөмүн өрчүтөрүн аныктады.

Библиографиялык шилтемелер

Абдимиталип уулу, Н. & Жапаралиев, Ш.Ж. (2023). “Диван Лугат ат-түрктө” кездешкен музыкалык терминдер. Ош мамлекеттик университетинин Жарчысы. Филология, №1(1), сс. 1-11. DOI: 10.52754/16948874_2023_1(1)_1. EDN: BYYETN. DOI: https://doi.org/10.52754/16948874_2023_1(1)_1

Мураталиева, У.Т. (2019). «Элементы черной риторики в диалогических жанрах фольклорных произведений». Научный аспект, №2, с. 896-904.

Максатбекова, Н. (2021). «Айтыш Өнөрүнүн Өзгөчөлүктөрү». Окутуунун Инновациялык Технологиялары, №1, с. 68-70.

Дыйканбаева, Т.Т., Алимбаева, С.А. (2016). «Роль и место «Айтыш» в Кыргызской культуре». Вестник Ошского государственного университета, № 3-2 с. 263-266.

Ормонова С. К. (2024). «Сатира и юмор в кыргызских айтышах». Автореферат дисс. канд. филол. наук.

Мамбеталиев, К.И. (2017). «Кыргызская акынская поэзия в досоветскую эпоху». Международный журнал прикладных и фундаментальных исследований, № 5 (часть 1), с. 159-163.

Токтоназарова, О.М. (2022). «Айтыш на телевидении как способ трансляции национальных ценностей». Вестник КРСУ, Том 22. № 6, с.183-188. DOI: https://doi.org/10.36979/1694-500X-2022-22-6-183-188

Шаимкулова, О.Р. (2021). Эпикалык жана акындык поэзиядагы интеллектуалдын образы (Жусуп Баласагын, Асан-Кайгы, Толубай-сынчы, Балык Ж.Б.). Вестник Ошского государственного университета, Том. 4, №4, сс. 239-248. DOI: 10.52754/16947452_2021_4_4_239. EDN: UIZSFJ. DOI: https://doi.org/10.52754/16947452_2021_4_4_239

Материалы из интернета

Мээрим Көлбаева: Айтыш өнөрүнүн табияты. http://ruhesh.kg/ky/category/show/news/1244/meerim-kolbaeva-aytish-onorunun-tabiyati-4?view=translate (дата обращения 13.07.2024)

В Кыргызстане насчитывается более 20 акынов-импровизаторов, – директор филармонии. З.Усенбаев. https://www.for.kg/news-216569-ru.html (дата обращения: 18.07.2024)

Акыны-импровизаторы-душа кыргызского народа. https://www.molbulak.ru/news/chaykhana/akyny-improvizatory-dusha-kyrgyzskogo-naroda (дата обращения 18.07.2024)

Искусство импровизации «Айтыш» включено в репрезентативный список ЮНЕСКО. https://rus.azattyk.org/a/27404332.html (дата обращения 15.07.2024)

О чем поет народ… (О возрождении древнего искусства кыргызов – айтыша). Юлдашева Н. https://24.kg/archive/ru/culture/26880-2007/11/05/67407.html (дата обращения 07.11.2024)

Фольклорная дуэль: в Кыргызстане прошло соревнование акынов-импровизаторов. https://mir24.tv/news/16488153/folklornaya-duel-v-kyrgyzstane-proshlo-sorevnovanie-akynov-improvizatorov (дата обращения 13.07.2024)

Финальный айтыш открыл новые имена талантливых акынов. Институт медиа полиси. https://media.kg/news/finalnyj-ajtysh-otkryl-novye-imena-talantlivyh-akynov/ (дата обращения 18.08.2024)

Жүктөөлөр

Жарыяланды

2024-12-27

Кандай шилтеме берүү керек

Султанова, Ж., & Абасбекова, А. (2024). ЗАМАНБАП КОНТЕКСТТЕ “АЙТЫШ” ЖАНРЫНЫН ӨНҮГҮҮ ТЕНДЕНЦИЯЛАРЫ. Ош мамлекеттик университетинин Жарчысы, (4), 243–253. https://doi.org/10.52754/16948610_2024_4_23

Саны (чыгарылыш)

Бөлүм

ФИЛОЛОГИЯ