КЫРГЫЗ ЭЛДИК ОРНИТОЛОГИЯСЫНЫН МАКАЛ-ЛАКАПТАРДА КАМТЫЛЫШЫ
DOI:
https://doi.org/10.52754/16948610_2024_4_22Ачкыч сөздөр:
кыргыз макал-лакаптары, орнитология, канаттуулар культу, кыргыз элинин ишенимдери, кыргыз эл жомокторуАннотация
Кыргыз элинин көптөгөн кылымдардын ичинде жаратып, сактап келген бай оозеки чыгармаларынын ичинде макал-лакаптарга өзгөчө орун таандык. Турмуштун элдик эрежеси болгон бул чакан чыгармаларда элибиздин бүтүндөй басып өткөн жолу, турмуштук тажрыйбасы, дүйнө таануусу, жаратылыш менен болгон мамилеси, элдик билимдери камтылган. Учурда жарык көргөн жыйнактарда макал-лакаптардын санынын он миңден ашуун болушу кыргыз фольклорунун байлыгын, өзгөчөлүгүн көрсөтүп турат десек жаңылышпайбыз. Андыктан аларды түрдүү өңүттөрдөн жаңыча көз караш менен карап, баа берүүнү колго алуу зарыл. Макалада кыргыздардын канаттууларга байланышкан айрым макалдарынын жаралуу себептери, маанилери тилдик, фольклордук жана этнографиялык аспектиден каралды.
Библиографиялык шилтемелер
Айтымбет, Орозбек. (2007). Кара Кыргыз. 5-китеп: Көкө Тэңир. Толук., такталып, 2-бас. Бишкек: Бийиктик.
Акматалиев, А. (1999). Кыргыз мүнүшкөрлүгү. Бишкек: Ош-3000 Мамлекеттик дирекциясы.
Акматалиев, Амантур Сейтаалы уулу. (2002). Каада-салт, үрп-адат, адамдык оң-терс сапат. Бишкек: Бийиктик, 2002.
Алышбаев, Б. (2006). Элдик уламыштардан эскерме. Бишкек: Турар.
Аманбек Кызы, Н. Кытай тилиндеги үй канаттууларына байланышкан фразеологизмдердин кыргыз тилиндеги эквиваленттери / Н. Аманбек Кызы, А. Бекмурзаева // Ош мамлекеттик университетинин Жарчысы. Филология. – 2023. – No. 1(1). – P. 12-21. – DOI 10.52754/16948874_2023_1(1)_2. – EDN OBEMHI. DOI: https://doi.org/10.52754/16948874_2023_1(1)_2
Аманбек Кызы, Н. Кытай тилиндеги жапайы канаттууларга байланышкан фразеологиялык бирдиктерди кыргыз тилине которуу маселелери / Н. Аманбек Кызы, А. Бекмурзаева, Э. Эмильбекова // Ош мамлекеттик университетинин Жарчысы. Филология. – 2023. – No. 2(2). – P. 1-10. – DOI 10.52754/16948874_2023_2(2)_1. – EDN MUFFUL. DOI: https://doi.org/10.52754/16948874_2023_2(2)_1
Балдар фольклору. (1998). «Эл адабияты» сериясынын 20-тому. Бишкек: Шам.
Бутанаев В.Я. (1999). Хакасско-русский историко-этнографический словарь. Абакан.
Дмитриев Ю. Д. (1984). Соседи по планете: Птицы. Москва: Дет. лит.
Казак макал-мǝтелдерi (курастырган Ж. Дǝуренбеков). (2001). Алматы: «Ана тiлi» ЖШС.
Кайыпов, С. Т. (2017). Түркияда жашаган памир кыргыздарынын макал, лакаптары: Лингво-фольклористикалык булак катары. Бишкек: Борбордук Азия университети.
Карасаев, Х. (1982). Накыл сөздөр: Тил казынасынан баян. Фрунзе: Кыргызстан.
Карасаев, Х. (1987). Накыл сөздөр: Тил казынасынан баян. 2-китеп. Фрунзе: Кыргызстан.
Кашкари, Махмут. (2013). Дивану лугати-т түрк (Түркий тилдер сөз жыйнагы). Которгондор: Абдувалиев И., Ахматов Т., Оморов А., Султаналиев И., Толубаев М. 1-том. Бишкек: Бийиктик.
Киргизско-русский словарь. (1985). В двух книгах. Около 40 000 слов. Кн. 1. / Сост. К. К. Юдахин. Фрунзе: Главная редакция Киргизской Советской Энциклопедии.
Киргизско-русский словарь. (1985). В двух книгах. Около 40 000 слов. Кн. 2. / Сост. К. К. Юдахин. Фрунзе: Главная редакция Киргизской Советской Энциклопедии.
Крафтъ, К. К. (1900). Изъ киргизской старины. Оренбургъ: Типо-литографiя Ф. Б. Сачкова.
Кыргыз макал-лакаптары. (1982). Түз. Шаршеке Усупбеков. Фрунзе: Кыргызстан.
Кыргыз макал-ылакап, учкул сөздөрү. (2005). Жыйнаган М. Ибрагимов. Карабалта.
Кыргыз Совет Энциклопедиясы: 6 томдук. (1979). Т. 4. Башкы редактор Б. Ө. Орузбаева. Фрунзе: КСЭнин Башкы редакциясы.
Кыргыз Совет Энциклопедиясы: 6 томдук. (1980). Т. 5. Башкы редактор Б. Ө. Орузбаева. Фрунзе: КСЭнин Башкы редакциясы.
Кыргыз тилинин түшүндүрмө сөздүгү. (2016). Экинчи бөлүк. Бишкек: Салам.
Кыргыз эл жомоктору. (1985). Фрунзе: Кыргызстан.
Любимцев, В. В. (1995). Неизвестное об известном. Москва: Дрофа – Лирус.
Макал-лакаптар. (2001). «Эл адабияты» сериясынын 10-тому. Бишкек: Шам.
Малов, В. И. Загадки и тайны. (1995). Москва: Дрофа.
Мурзакметов, А. (2005). Кыргыз ырым-жырымдары. Ош.
Мурзакметов, А. (2014). Кыргыздардын көөнө ишенимдери жана тыюулары. Ош: Кагаз басмалары.
Мурзакметов, А. К. Кыргыздардын этноботаникалык билимдеринин макал-лакаптарда берилиши / А. К. Мурзакметов // Вестник Ошского государственного университета. – 2024. – No. 3. – P. 116-137. – DOI 10.52754/16948610_2024_3_11. – EDN FTJBZY. DOI: https://doi.org/10.52754/16948610_2024_3_11
Остроумов, Н.П. (1895). Сарты. Этнографические материалы. Выпуск третий. Ташкент: Типо-Литография торг. дома «Ф. и Г. Бр. Каменские».
Павлинов, И.Я. (2003). Полная иллюстрированная энциклопедия животных для детей. Москва: ОЛМА-ПРЕСС.
Русско-алтайский словарь. (1963). Под редакцией Н.А. Баскакова. Москва: Изд. «Советская Энциклопедия».
Русско-хакасский словарь. (1961). Под редакцией Д.И. Чанкова. Москва: Гос. изд-во иностранных и национальных словарей.
Рысбаев, С. (2012). Сөз жөнүндө дастан. Толукталып, 3-басылышы. Бишкек.
Сейдакматов, К. (1988). Кыргыз тилинин кыскача этимологиялык сөздүгү. Фрунзе: Илим.
Табышмактар. (2002). «Эл адабияты» сериясынын 14-тому. Бишкек: Шам.
Танзаган – отец алтайцев. Алтайские сказки. (1978). Записали и пересказали по-русски Анна Гарф и Павел Кучияк. Москва: Художественная литература.
Тиленова, Г., & Мурзакметов, А. (2024). Отражение отношения кыргызов к хлебу в народных пословицах. Вестник Ошского государственного университета. Филология, 2(4), 25-31. DOI: https://doi.org/10.52754/16948874_2024_2(4)_3 DOI: https://doi.org/10.52754/16948874_2024_2(4)_3
Хакас эл жомоктору. (1974). Которгон Ү. Асаналиев. Фрунзе: Мектеп.
Шукуров, Э.Д. (1981). Птицы Киргизии: Науч.-попул. очерк. Часть 1. Фрунзе: Мектеп.
Шукуров, Э.Д. (1986). Птицы Киргизии: Науч.-попул. очерк. Часть 2. Фрунзе: Мектеп.
Экономов, Л. (1976). Мир наших чувств. Москва: Знание.
Этнография каракалпаков. XIX – начало XX века. (1980). Ташкент: Фан.
Якутские народные сказки. (1983). Перевёл с якутского и пересказал для детей С. Шуртаков. Москва: Детская литература.
Жүктөөлөр
Жарыяланды
Кандай шилтеме берүү керек
Саны (чыгарылыш)
Бөлүм
Лицензия
Copyright (c) 2024 The Author(s)
