СЕМИЗ ЭМЕС АДАМДАРДЫН ДЕНЕ ТИБИНИН ХИТ-КАРТЕР МЕТОДУ АРКЫЛУУ АНЫКТАЛГАН АНТРОПОМЕТРИКАЛЫК ЖАНА БИОИМПЕДАНСТЫК АНАЛИЗДЕРИ
DOI:
https://doi.org/10.52754/16948610_2025_1_5Ачкыч сөздөр:
медициналык антропология, антропометрия, дене курамы, биоимпеданс анализи, соматотиптөө, жаштык кез куракАннотация
Дене түзүмүн баалоо илимдин жана практиканын ар кандай тармактары, анын ичинде антропология, медицина, спорттук тамактануу жана педагогика үчүн маанилүү болуп саналат. Классикалык Хит-Картер ыкмасы татаал жана көп баскычтуу, ошол эле учурда биоэлектрдик импеданс анализи бул параметрди оңой жана тезирээк баалоого мүмкүндүк берет. Бирок биоимпедансометриянын аппараттык ыкмасына салыштырмалуу классикалык антропометрия ыкмасы менен дене курамын өлчөө натыйжалары көп учурда айырмаланат. Бул изилдөөнүн негизги максаты - соматотипти баалоодо антропометриялык ыкманы жана биоэлектрдик импеданс анализин салыштырмалуу талдоо болуп саналат. Изилдөөгө Россиянын "ГЦОЛИФК" спорт университетинин жана Ош мамлекеттик университетинин медицина факультеттеринин 1-курстарынан 25 кыз жана 20 жигит студенттери тандалып алынды. Антропометриялык өлчөөлөр кинантропометрияны өнүктүрүүгө көмөктөшүү боюнча эл аралык коомдун (ISAK) колдонмосуна ылайык жүргүзүлгөн. Биоэлектрдик импеданстык анализ ABC-01 "Медасс" анализаторунун ("МЕДАСС", Москва, РФ) жардамы менен бир жолку колдонулчу пленкалуу FIAB 22×34 мм (Италия) электроддору менен жүргүзүлгөн. Статистикалык анализ STATISTICA 10 программалык пакетинин (АКШ) жардамы менен жүргүзүлдү. Соматотипти аныктоодо берилген ыкмалардын ортосунда айырмачылыктар жана ырааттуулуктун төмөн деңгээли табылды. Эки ыкма тең дененин түрлөрүн бирдей баалайт. Биоимпедансометрия мезоморфиянын жогорулагандыгын көрсөтсө, антропометриялык ыкма эндоморфиянын төмөн упайларын көрсөтөт
Библиографиялык шилтемелер
Анищенко А.П., Архангельская А.Н. (2016). Сопоставимость антропометрических измерений и результатов биоимпедансного анализа. Вестник новых медицинских технологий, т. 23, №1, cc. 138-141.
Выборная К.В., Семенов М.М. (2024). Оценка состава тела, соматотипологического профиля и показателей основного обмена членов молодежной сборной команды Российской Федерации по академической гребле в аспекте полового диморфизма. Вестник новых медицинских технологий, №1, сс. 50-54.
Колесников В.А., Руднев С.Г. (2016). О новом протоколе оценки соматотипа по схеме Хит-Картера в программном обеспечении биоимпедансного анализатора состава тела. Вестник Московского университета. Серия XXIII. Антропология, №4, сс. 4-13.
Руднев, С.Г., Соболева, Н.П., Стерликов, С.А., Николаев, Д.В. (2014) Биоимпедансное исследование состава тела населения России. М.: РИО ЦНИИОИЗ.
Сипатрова А.Г., Година Е.З. (2023). Биоимпедансная оценка состава тела с использованием анализаторов АВС-01 «Медасс» и Диамант-АИСТ: результаты сравнения. Вестник Московского университета. Серия XXIII. Антропология, №2, сс. 70-81.
Тутельян В.А. Никитюк Д.Б., Бурляева Е.А. (2018) Использование метода комплексной антропометрии в спортивной и клинической практике: методические рекомендации. – М.: Спорт.
Чаплыгина Е.В., Елизарова Е.С. (2022). Оценка анатомических компонентов соматотипа методами соматотипирования и биоимпедансного анализа. Современные проблемы науки и образования, №3. https://doi.org/10.17513/spno.31765 DOI: https://doi.org/10.17513/spno.31765
Carter J.E.L. (2002). The Heath-Carter anthropometric somatotype: Instruction manual. San Diego State University. San Diego. CA.
Eston R, Reilly T. (2009). Kinanthropometry and exercise physiology - laboratory manual. 3rd ed. New York: Routledge. DOI: https://doi.org/10.4324/9780203868744
Heath B.H., Carter J.E.L. (1967). A modified somatotype method. American Journal of Physical Anthropology, №27 (1), pp. 57-74. DOI: https://doi.org/10.1002/ajpa.1330270108
Nuruev, M., Sakibaev, K. (2023). Features of circumference sizes in women of different constitutional groups. Clinical Physiology and Functional Imaging, №43 (1), pp. 40-46. https://doi.org/10.1111/cpf.12791 DOI: https://doi.org/10.1111/cpf.12791
Sakibaev, K.S., Nikityuk, D.B. (2019). Characteristics of muscle mass in women of different constitutions. Research Journal of Pharmacy and Technology, №12 (12), pp. 6193–6197. https://doi.org/10.5958/0974-360X.2019.01075.8 DOI: https://doi.org/10.5958/0974-360X.2019.01075.8
Semenov, M.M., Vybornaya, K.V. (2022). Evaluation of the Somatotype of Patients with Class 1, 2 and 3 Obesity According to the Heath-Carter Scheme Using Various Formulas. Bulletin of Rehabilitation Medicine, №21 (6), pp. 78-90. https://doi.org/10.38025/2078-1962-2022-21-6-78-90 DOI: https://doi.org/10.38025/2078-1962-2022-21-6-78-90
Stewart, A. D., Marfell-Jones, M. J., Olds, T. S., & de Ridder, J. H. (2011). International standards for anthropometric assessment: International Society of the Advancement of Kinanthropometry. Lower Hutt, New Zealand.
Жүктөөлөр
Жарыяланды
Кандай шилтеме берүү керек
Саны (чыгарылыш)
Бөлүм
Лицензия
Copyright (c) 2025 The Author(s)
