ГРАММАТИКАНЫ КАЙРА КАРАП ЧЫГУУ: МОДАЛДЫК ЭТИШТЕР БОЮНЧА НЕМИС ТИЛИНДЕ ИННОВАЦИЯЛЫК ДИДАКТИКАЛЫК ТҮШҮНҮК
DOI:
https://doi.org/10.52754/16948610_2023_2_23Ачкыч сөздөр:
модалдык этиштери, когнитивдик лингвистика, когнитивдик дидактика, анимация, грамматикалык окутууАннотация
Бул макалада немис тилинин грамматикасынын татаал темасы боюнча инновациялык дидактикалык концепция келтирилген - модалдык этиштер. Концепция когнитивдик лингвистиканын натыйжаларына негизделип модалдык этиштердин маанилерин түшүндүрөт. Берилген түшүндүрмөлөр когнитивдик жактан туруктуу, ишенүүгө таттыктуу иллюстрациялардын жардамы менен визуацияланат. Андан сырткары немис тилинде модалдык этишттердин жети этишке бөлүүнүсү, алардын түшүндүрмөсү мисал түрүндө да келтирилген. Немис тилин үйрөнүүдө окуучуларга жана студенттерге оңой жолун үйрөтүү методдикасы көрсөтүлгөн. Анда модалдык этиштер, башка бардык этиштерден айырмаланып, кыймылды же абалды билдиришпейт, ага карата мамилени, башкача айтканда, кыймылды аткаруунун мүмкүндүгүн, колдон келерин, зарылдыгын, каалангандыгын чагылдырышат, сүйлөө менен кыймыл-аракеттин дал келүүчүлүгүн негиздейт. Андан кийин эмпирикалык педагогикалык практика концепциянын жогорку эффективдүүлүгүн көрсөткөн жыйынтыктар да келтирилген.
Библиографиялык шилтемелер
Чойбекова, Н. Т. (2020) Англис жана немис тилдериндеги модалдык этиштердин кыргыз тилинде берилиши [Текст] / Н. Т. Чойбекова // Наука, новые технологии и инновации Кыргызстана. –. – № 12. – P. 289-294. https://elibrary.ru/item.asp?id=45653853
Чойбекова Н.Т. (2018) Англис жана немис тилдериндеги модалдык этиштердин тарыхый маселелери жана азыркы абалы. известия вузов кыргызстана № 4, Бишкек.
Mekuatse, Florence (2002), The epistemic modality of statements. Сабактын контекстинде алардын дидактикалык жөндөмдөрү жөнүндө Камерун контекстинде чет тили катары немис тили: модалдык бөлүкчөлөрдүн, модалдык этиштердин жана конъюнктуранын мисалында "will" + инфинитив. Берлин: Dissertation.de.Duden Online (2015), Duden Online [online at http://www.duden.de/. 07/03/2016].
Бергман Н.А., Натанзон М.Д. (1957) Грамматика немецкого языка для учителей. - Изд. 8. Испр. и доп. - Москва.: Госучнедгиз, -120с.
Раден, Гюнтер (1994), Когнитивдик семантикадагы концептуалдык метафоралар. В: Борнер, Вольфганг жана Фогель, Клаус (ред.),Когнитивдик лингвистика жана чет тилди өздөштүрүү. Менталдык лексикон. Тюбинген: Акылсыз, 69-87.
Rösler, Dietmar (1998), Making Form Speak? Университеттин грамматикасы алдыңкы окуучулар үчүн көнүгүү китептери менен иштөө.В: Вейдт, Харалд; Harden, Theo & Hentschel, Elke (ред.), Particulae specificum. нын 60 жылдыгына карата Festschrift Гарольд Вейдт. Тюбинген: Stauffenburg, 251-260.
Талми, Леонард (2000) Когнитивдик семантикага карай. Кембридж: MIT Press