ХИБАТУЛЛАХ АТ-ТАРАЗИЙ (АТ-ТҮРКИСТАНИЙ) ЖАНА ИСЛАМ ИШЕНИМ НЕГИЗДЕРИ ТУУРАЛУУ КӨЗ КАРАШТАРЫ

Авторлор

  • Атабек Галмаматов Ош мамлекеттик университети

DOI:

https://doi.org/10.52754/16948610_2025_1_17

Ачкыч сөздөр:

Хибатуллах, Тараз, Түркистаний, акыйда, Тахавий, ханафий, матуридий

Аннотация

Хибатуллах ибн Ахмад ат-Таразий ат-Түркистаний XIII-кылымдын аяк чендери жана XIV-кылымдын биринчи жарымында жашап өткөн ханафий-матуридий мазхабындагы аалымдардын бири. Бирок, тилекке каршы көп таанылбай келген. Келам жана фикх жаатында бир канча эмгектин ээси. Ошол эмгектеринен экөөсү гана азыркы күнгө чейин жетип келген. Алардын бири Шарху Акидатит Тахавий, ал эми экинчиси Табсиратул асрар фи шархил Манар. Хибатуллах ат-Түркистанийди өз учурунда ханафий-матуридий мазхабын окуп-үйрөнүп, аны жайылтууга аракет кылган ислам аалымдарынын катарына кошсок болот. Бул макаланын максаты Хибатуллах ат-Таразийдин өмүр таржымалы жана ислам ишеним негиздери тууралуу көз караштарын жеткирүү.

Библиографиялык шилтемелер

Bebek A. (2006). Habbâzî: Kelâmî Görüşleri ve el-Hâdî Adlı eseri. İstanbul: Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Vakfı Yayınları.

Özel A. (2013). Hanefî fıkıh âlimleri. Türkiye Diyanet Vakfı, Ankara: TDV Yayınları.

Topaloğlu B., Çelebi İ. (2013). Kelâm Terimleri Sözlüğü. İstanbul: İSAM Yayınları.

Türkistânî, Sharh Akaid al-Tahawi. http://pudl.princeton.edu/objects/0r967379t/, (03.02.2025)

Багдадий И.П. (1955). Хадийятул аарифиин асааул муаллифийн ва аасаарул мусаннифийн, Т. 2. Стамбул.

Брокелман К. (1969). Тарихул Адабил Арабий (GAL), (котор. Абдулхалим ан-Нажжар). Т. 3. Каир: Дарул Маариф.

Зирикли Х. (1992). ал-Аълам: Камусу тараажими ан ашхарии рижаал ван нисаа минал араби вал мустаърабиина вал мусташрикиин, Т. 8. Бейрут: Дарул илм лил-малаайиин.

Ибн Кутлубога З.К. (1992) Таажут тараажийм. (тахк. Мухаммад Хайр Рамазан Юсуф), Дамаск.

Ибн Тагрибардий. (1984). ал-Манхалус Сафий вал муставфий баъдал Ваафий, (ред. Мухаммед Амин) Т. 12. Каир: ал-Хайатул Мисриййатул Аамме лил-Китаб.

Кеххале Ө.Р. (1994). Муъжамул муаллифийн, Т.12. Анкара: Муассатур-Рисала.

Кураший А.И.М. ал-Жавахирул музиййа фи табакатил ханафиййа. (ред. Абдулфаттах Мухаммад ал-Хулв), Т. 3. Каир.

Лакнавий А.И.М. (1998). ал-Фаваидул бахиййа фи тараажимил ханафиййа. (ред. Ахмад Заъбий) Бейрут.

Мавсууату табакатил фукаха. (х.1422) (даяр. Муассасатул имам ас-Садык) Т. 14/2. Кум

Насафий А. (2011). Табсиратул-адилла фи усулуд-Дин. Т. 2. Каир: Ал-Мактабатул-Азхарийя лит-Турас.

Нуъаймий. (1988). ад-Дарис фи тарихил мадаарис. Т.1. Мактабатус-Сакафати Диниййа.

Сурайрий А.Т.М. (2002). Муъжамул усуулиййин. Бейрут.

Түркистаний Х.А. Табсиратул асрар фи шархил Манар. (кол жазма) Сулеймание китепканасы. Айясофия 2190.

Түркистаний Х.А. Шарху Акидатит Тахавий. (кол жазма) Сулеймание китепканасы. Пертевпаша 650.

Челеби, К., Кашфуз Зунуун, Бейрут: Дару Ихйаи ат-Турас ал-Арабий.

Жүктөөлөр

Жарыяланды

2025-03-25 — Жаңыланды 2025-03-25

Версиялар

Кандай шилтеме берүү керек

Галмаматов, А. (2025). ХИБАТУЛЛАХ АТ-ТАРАЗИЙ (АТ-ТҮРКИСТАНИЙ) ЖАНА ИСЛАМ ИШЕНИМ НЕГИЗДЕРИ ТУУРАЛУУ КӨЗ КАРАШТАРЫ. Ош мамлекеттик университетинин Жарчысы, (1), 200–211. https://doi.org/10.52754/16948610_2025_1_17