КЫРГЫЗ РЕСПУБЛИКАСЫНЫН КОРРУПЦИЯГА КАРШЫ САЯСАТТЫ ИШКЕ АШЫРУУНУН КӨЙГӨЙЛӨРҮ ЖАНА ПЕРСПЕКТИВАЛАРЫ
DOI:
https://doi.org/10.52754/16948610_2024_4_18Ачкыч сөздөр:
коррупция, антикоррупциялык реформалар, коррупциянын кабыл алуу индекси (CPI), мамлекеттик стратегия, мамлекеттик кызматтарды санариптештирүү, коомдук көзөмөл, эл аралык кызматташтыкАннотация
Авторлор коррупцияны коомдук көрүнүш катары сүрөттөшөт, ал коомдун өнүгүүсү менен ажырагыс байланышта болуп, мамлекеттин жана анын институттарынын эффективдүү иштешине олуттуу тоскоолдук жаратууда. Тарыхый деңгээлде бул жамандыкка каршы күрөшүүчү мисалдарга, мисалы, Римдеги жемкорчулукка каршы мыйзамдарга карабастан, коррупция маселеси бүгүнкү күндө да актуалдуу бойдон калууда. Ага каршы күрөшүү комплекстүү мамилени талап кылат, ал саясий, экономикалык, юридикалык жана адептик чараларды камтышы керек. Кыргыз Республикасынын мамлекеттик органдары жана уюмдары жемкорчулукка каршы чараларды активдүү киргизүүдө, анын ичинде жаңы стратегияларды, мыйзам чыгаруу баштамаларын жана башкаруунун санариптештирилишинин кабыл алынышы. Атап айтканда, 2025-2030-жылдарга карата Кыргыз Республикасынын жемкорчулукка каршы мамлекеттик стратегиясы, өлкөдөгү коррупциянын деңгээлин төмөндөтүүгө багытталып, заманбап технологияларды колдонуу жана жарандык көзөмөлдү күчөтүү боюнча чараларды камтыйт. Маанилүү багыттарга ачыктыкты арттыруу, укук колдонуу практикасын жакшыртуу жана жарандык коомду коррупцияга каршы күрөшкө тартуу кирет. Бирок авторлор саясий туруктуулуктун жоктугу, сот системасынын көз карандысыздыгынын жетишсиздиги жана реформаларга каршы туруштук берүү сыяктуу чакырыктар сакталып жатканын белгилешет. Жемкорчулукка каршы натыйжалуу күрөшүү мамлекеттик, коомдук жана эл аралык аракеттерди бириктирген комплекстүү мамилени талап кылат.
Библиографиялык шилтемелер
https://prokuror.kg/statistics/ru?quarter=FOURTH&year=2023&categoryId=331
https://cbd.minjust.gov.kg/66-52/edition/11301/ru Государственная стратегия по противодействию коррупции и ликвидации ее причин в Кыргызской Республике на 2021-2024 годы Утверждена Указом Президента Кыргызской Республики от 25 сентября 2020 года № 180
https://cbd.minjust.gov.kg/66-52/edition/11301/ru Государственная стратегия по противодействию коррупции в Кыргызской Республике на 2025-2030 годы Утверждена Указом Президента Кыргызской Республики от 5 июня 2024 года № 137.
Г. Клеменчич, Я. Стусек Специализированные институты по борьбе с коррупцией: Обзор моделей / OECD, 2008
https://cbd.minjust.gov.kg/30-164/edition/6414/ru Концепция Цифровой трансформации Кыргызской Республики на 2024-2028 годы Утверждена Указом Президента Кыргызской Республики от 5 апреля 2024 года № 90
Официальный сайт Организация Объединенных Наций. https://www.un.org/ru/documents/decl_conv/conventions/corruption.shtml
Парайдин Уулу, Ш. Коррупция жана коррупциялык кылмыштуулуктун өбөлгөлөрү / Ш. Парайдин Уулу // Ош мамлекеттик университетинин Жарчысы. Укук. – 2022. – No. 1. – P. 131-136. – DOI 10.52754/16948661_2022_1_14. – EDN MAHFJH. DOI: https://doi.org/10.52754/16948661_2022_1_14
Парайдин Уулу, Ш. Коррупциялык кылмыштардын алдын алуу боюнча жалпы социалдык жана атайын чаралар / Ш. Парайдин Уулу // Ош мамлекеттик университетинин Жарчысы. Укук. – 2023. – No. 2(3). – P. 81-86. – DOI 10.52754/16948661_2023_2(3)_13. – EDN ICSOQH. DOI: https://doi.org/10.52754/16948661_2023_2(3)_13
Парайдин Уулу, Ш. Коррупциялык кылмыштарды иликтөө жана айыптоо / Ш. Парайдин Уулу, Г. Ш. Алмаматова, Т. Т. Тайлакбаев // Ош мамлекеттик университетинин Жарчысы. Укук. – 2023. – No. 1(2). – P. 117-122. – DOI 10.52754/16948661_2023_1(2)_17. – EDN YSQZOA. DOI: https://doi.org/10.52754/16948661_2023_1(2)_17
https://24.kg/vlast/282318_kyirgyizstan_iz-za_korruptsii_nerazvivalsya_30let_sadyir_japarov/
https://kabar.kg/news/priniaty-izmeneniia-v-zakon-o-protivodeistvii-korruptcii-v-pervom-chtenii/
https://strategy24.ru/rf/news/nravstvennoe-razlozhenie-kak-prichina-korruptsii-v-drevnem-rime