ФАРАОН МЕНЕН МУСА ПАЙГАМБАРДЫН БАЙЛАНЫШЫНА САЛЫШТЫРМА АНАЛИЗ
DOI:
https://doi.org/10.52754/16948610_2024_3_13Ачкыч сөздөр:
Библия, Куран, байыркы Египет, фараон, Муса пайгамбарАннотация
Бул макалада Муса пайгамбар менен Фараон жөнүндөгү окуялар жана алардын өз ара байланышы каралды. Бийликтин эң күчтүү формасын түзгөн жана текеберчиликтин туу чокусуна жеткен Фараон феноменин түшүнүү үчүн байыркы Египетке таандык тарыхый булактар, эң башкысы Библия жана Курандагы маалыматтар салыштырылып, талдоого алынды. Изилдөөдө Фараон легендалуу каарман эмес, тарыхый инсан катары каралды. Белгилүү болгондой батыш окумуштуулары Муса пайгамбар менен фараондун окуяларын Библиянын негизинде талдоого алышкан. Бул изилдөөдө Библия жана Курандагы Муса пайгамбар менен Фараондун мамилелери жөнүндөгү окуялардын окшоштуктары жана айырмачылыктары көрсөтүлдү. Байыркы Египетке таандык тарыхый булактардан алынган маалыматтар Библия жана Курандагы окуяларды түшүндүрүүдө колдонулду. Өз кезегинде исламдагы тафсир аалымдары Курандын аяттарын чечмелөөдө Библиядагы маалыматтарды пайдаланышкан. Эмгекте Курандагы Муса пайгамбарга байланыштуу аяттарды чечмелөө жараянында байыркы Египетке таандык булактардан пайдалануу натыйжалуу боло тургандыгы баса белгиленди. Маселени изилдөөдө салыштырма-анализ ыкмасы зор роль ойноду. Бул ыкма аркылуу Муса пайгамбар менен Фараондун мамилелерин, Библия менен Куранда баяндалган окуялардын түпкүрүн терең ачып берүүгө мүмкүндүк түзүлдү.
Библиографиялык шилтемелер
Adam, B. (2011). Yahudilik ve Hıristiyanlık Açısından Kur’an’ın Tartışmalı Konuları. İstanbul: Pınar Yayınları.
Bucaille, Maurice. (2005). Tevrat, İnciller, Kur’an-ı Kerim ve Bilim. çev. Suat Yıldırım. İstanbul: Işık Yayınları.
Çiftçi, M. K. (2010). Eski Mısır Dininde Tanrı ve Öte Dünya İnancı. (Магистрдик диссертация). Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
Fatoohi, Louay - Al-Dargazelli, Shetha. Musa ve Firavun/Çıkış Kitabı. çev. İbrahim Kapaklıkaya, Ayşe Meral. İstanbul: Gelenek Yayıncılık, II. Baskı, 2003.
Gündüz, Ş. (1998). Din ve İnanç Sözlüğü. Konya: Vadi Yayınları.
Gürkan, S. L. (2012). Yahudilik (4-басылыш). İstanbul: İSAM Yayınları.
Gürkan, S. L. (2013). Yahudilik. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi (43-т. 187-197-бб). İstanbul: TDV Yayınları.
Harman, Ö. F. (1996). Firavun. Tirkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi (13-т. 118-121-бб). İstanbul: TDV Yayınları.
Harman, Ö. F. (2013). Yakub. Tirkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi (43-т. 274-276-бб). İstanbul: TDV Yayınları.
Hornung, E. (2004). Mısır Tarihi. (Которгон: Zehra Aksu Yılmazer). İstanbul: Kabalcı Yayınları.
Işık, E. (1991). Bakara Sûresi. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi (4-т. 526-529-бб). İstanbul: TDV Yayınları.
Kuzgun, Ş. (1997). Haman. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi (15-т. 436-437-бб). İstanbul: TDV Yayınları.
Reeves, N. Wilkinson, R. H. (1996). The Complate Valley of the Kings: Tombs and Treasures of Egypt’s Greates Pharaohs. USA: Thames Hudson Ltd.
Sipahioğlu, M. (2021). Antik Mısır’da Rahip Sınıfı. Ankara: Ankara Okulu Yayınları.
Şamlıoğlu, İ. E. (2020). Antik Mısır Mitolojisinde Apep-Ra Düellosu ve Hz. Musa’nın Yılana Dönüşen Asası: Karşılaştırmalı Bir Değerlendirme. Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 61(1), 31-57. DOI: https://doi.org/10.33227/auifd.638741
Библия.
Куран.