СӨӨК КОЮУ САЛТЫ (ФЕРГАНА ӨРӨӨНҮНҮН ТҮШТҮК-БАТЫШЫНДАГЫ КЫРГЫЗДАРДЫН МИСАЛЫНДА)
DOI:
https://doi.org/10.52754/16948610_2024_2_25Ачкыч сөздөр:
салт, арбак, аза күтүү, кайрадан көмүү, жалган көмүүАннотация
Бул макалада Фергана өрөөнүнүн түштүк батышындагы кыргыздардын сөөк коюу салтынын пайдалануу чөйрөсү жөнүндө жазылды. Автор кыргыздардын сөөк көюу салтындагы жөрөлгөлөр жай турмуштагы жашоодо зор маани-маңызга ээ экендигин аныктаганга аракет жасады. Сөөк коюу жана эскерүү ырым-жырымдары кыргыздардын салттуу маданиятынын жана диний ишенимдеринин маанилүү бөлүгү болуп саналат. Көптөгөн диндик жаңыланууга карабастан сөөк коюудагы анимисттик ишенимдер руханий чөйрөдө өзүнүн маанисин сактап калууда. Ошондуктан, сөөк коюу салты этникалык маданиятын изилдөөдө актуалдуу тема бойдон калат. Сөөк коюу салтындагы ырым-жырымдар кыргыздардын жашоо турмушунда байыртадан келе жаткан бирден бир маанилүү салт экендиги бизге белгилүү болду. Методдор: Сөөк коюу салтын изилдөө учурунда негизинен теориялык жана эмпирикалык изилдөө методдору колдонулду. Жыйынтык: Кыргыздардын сөөк коюу салтындагы ырым жырымдардын пайдалалануу чөйрөсү аркылуу алардын этномаданиятындагы өзгөчөлүктөр аныкталды.
Библиографиялык шилтемелер
Автордун талаа материялдары. №2. 2016. №4. 2018.
Баялинова Т.Д. “Доисламские верования и их пережитки у кыргызов” Фрунзе.1972.с.63.82.93.
Бердалиева, Н., & Мурзакметов, А. (2023). Төлөгөн Касымбековдун чыгармаларында сөөк коюуга байланышкан ырым-жырымдардын чагылдырылышы. Ош мамлекеттик университетинин Жарчысы. Филология, 2(2), 30-40. DOI: https://doi.org/10.52754/16948874_2023_2(2)_4 DOI: https://doi.org/10.52754/16948874_2023_2(2)_4
Валиханов Ч.Ч. Собр.соч. в пяти томах.т 1. Алма-Ата. 1961. стр.370.372.
“ Манас” энсклопедиясы/Мамлекеттик тил жана энциклопедия борбору. Бишкек: Кыргыз энциклопедиясынын Башкы редакциясы, - 1995. 1-т. - 440 б.
Ислам: энциклопедический словарь / Отв. ред. С.М. Прозоров.— М. : Наука, ГРВЛ, 1991. — С. 220.315
Маданова, К. Ж. “Манас” эпосундагы диний мотивдердин сюжеттик өзгөчөлүгү / К. Ж. Маданова // Вестник Ошского государственного университета. – 2021. – Vol. 2, No. 4. – P. 952-959. – DOI: 10.52754/16947452_2021_2_4_952. – EDN: VMBPNR. DOI: https://doi.org/10.52754/16947452_2021_2_4_952
Мадмарова, Г.А. Значение антропонимов в разных формах тенгрианских верований периода VI-XVIII / Г. А. Мадмарова, А. Т. Мансурова // Вестник Ошского государственного университета. – 2021. – Т. 3, № 4. – С. 60-69. – EDN: QIBYOA.
“Ыйык Кураан” маанилеринин котормосу. Кыргыз тилинде. 2012. Араф 31-аят