ТҮШТҮК КЫРГЫЗСТАНДАГЫ 35 ЖАШТАН ЖОГОРКУ АЯЛДАРДЫН РЕПРОДУКТИВДҮҮ СИСТЕМАСЫНЫН БУЗУЛУШУНА ЭКОЛОГИЯЛЫК, ӨНДҮРҮШТҮК ФАКТОРЛОРУНУН ТААСИРИН ИЗИЛДӨӨ
DOI:
https://doi.org/10.52754/16948610_2024_2_16Ачкыч сөздөр:
35 жаштагы жогорку аялдардын ден соолугу, репродуктивдүү ден соолук, кош бойлуулуктун жана төрөттүн патологиясы, метил сымап, мышьяк жана сурьмаАннотация
Бул макалада отуз беш жаштан жогору жана улгайган аялдардын репродуктивдик системасынын бузулушуна өндүрүштүк жана экологиялык факторлордун таасири, ошондой эле Кыргыз Республикасынын түштүк регионундагы улгайган аялдардын ден соолугунун жакшырышы, анын ичинде кош бойлуу жана төрөт учурундагы кыйынчылыктарды жана түйүлдүктүн антенаталдык өлүмүн изилдөө каралат. Экологиялык жана өндүрүштүк факторлордун жалпы организмге, анын ичинде аялдардын репродуктивдүү системасына тийгизген таасирин изилдөө учурда медицина тармагында артыкчылыктуу деп эсептелинет. Макалада Айдаркен шаарынын 2019-2022-жылдардагы топурактагы сымап, метилсымап, мышьяк жана сурьманын орточо көлөмү, жалпы организмге тийгизген таасири, ошондой эле бул заттардын кош бойлуулукка, төрөткө жана түйүлдүктүн антенаталдык өлүмүнө тийгизген таасири жөнүндө маалыматтар жана жалпы үй-бүлөлүк дарыгерлер борборунун отчеттору келтирилген.
Библиографиялык шилтемелер
Абдымаликов К., Мамлекеттик техникалык университети Башкаруу жана бизнес институту, 2016, с.3-4.
Абдибайитова А.А., Влияние отходов рудного массива чаувай на окружающую среду, Автореферат диссертации на соискание ученой степени кандидата биологических наук 2021, с. 5-6(chrome-extension://efaidnbmnnnibpcajpcglclefindmkaj/https://vak.kg/wp-content/uploads/2021/10/Avtoreferat-russk-Abdibajitova-A.A.pdf )
Айламазяна Э.К., Кулаков В.И., Радхинский В.Е., Савельева Г.М., Национальное руководство "Акушерство", ISBN: 978-5-9704-1050-9,2014 год, с. 481,523
Богдецкий В.Н.(ред.) К. Ибраев М. Суюнбаев Х. Мурзаев К. Исабаев В. Новиков К. Штульбергер, Обзор возможностей для альтернативного развития и потенциала для осуществления мер восстановления окружающей среды в районе Хайдаркана, КЫРГЫЗСТАН, Кыргызская Горная Ассоциация, 2009, стр 16-18(chrome-extension://efaidnbmnnnibpcajpcglclefindmkaj/https://wedocs.unep.org/bitstream/handle/20.500.11822/11669/EBIA_rus.pdf?sequence=1&isAllowed=y)
Жашыруун иликтөө боюнча улуттук комитет энелердин өлүмү // Кыргызстандын турмушу // Экинчи доклад боюнча Кыргыз Республикасында 2014-2015-жылдарга энелердин өлүмү // cтр 13-14
Влияние ассоцированных урогенитальных инфекций на развитие мужского бесплодия в Жалалабадской области Кыргызской республики / Р. К. Калматов, Ш. С. Мирзокулов, Д. С. Мирзакулов [и др.] // Вестник Ошского государственного университета. – 2023. – № 2. – С. 41-49. – DOI: 10.52754/16948610_2023_2_5. – EDN: GSBHJQ. DOI: https://doi.org/10.52754/16948610_2023_2_5
Карабаев Ы.А., Исирайилов М.А. Оценка экологического состояния айдаркен и чаувай кадамжайского района баткенской области август-сентябрь 2019 года центром профилактики заболеваний и государственного санитарно-эпидемиологического надзора Кадамжайского района, международный фонд "терраграфикс" (tifo) и "врачи без границ
Курбатская О.Н., врач акушер-гинеколог, заведующая отделением, кандидат медицинских наук
Кравченко М.А., СмирноваТ.И, Первородящие старше 35 лет: течение беременности, родов, состояние новорожденных, Смоленский медицинский альманах, 2016, с. 482,525. (https://cyberleninka.ru/article/n/pervorodyaschie-starshe-35-let-techenie-beremennosti-rodov-sostoyanie-novorozhdennyh)
Краснопеева И.Ю., , РТУТНАЯ ИНТОКСИКАЦИЯ, Байкальский медицинский журнал©, 2005, с. 105 (https://cyberleninka.ru/article/n/rtutnaya-intoksikatsiya )
Поройский С.В., Токсикологические аспекты использования мышьяка в стоматологической практике, Общероссийский конкурс на лучший реферат по теме «инновационные медицинские технологии,2009, с. 10 (chrome-extension://efaidnbmnnnibpcajpcglclefindmkaj/https://s.econf.rae.ru/pdf/referat/Afanaseva.pdf )
Тойчуев Р.М. «Медико-экологические проблемы юга Кыргызстана» Центрально-Азиатский медицинский журнал 3-й Национальный Конгресс по болезням органов дыхания 19-21 апреля 2007 г., Ош, Кыргызстан, том 13 приложение 1, 2007 С.22-25
Государственное агентство по охране окружающей среды и лесного хозяйства при Правительстве Кыргызской Республики, Социально-экономическое исследование по производству первичной ртути на хайдарканском ртутном комбинате,2009, с. 6.( chrome-extension://efaidnbmnnnibpcajpcglclefindmkaj/https://wedocs.unep.org/bitstream/handle/20.500.11822/11477/socio-econ-r.pdf?sequence=1&isAllowed=y )
Специальный доклад акыйкатчы (омбудсмена) кыргызской республики «соблюдение репродуктивных прав женщин», 2017, с.10
Rhian Cope, Metalloids, in Veterinary Toxicology for Australia and New Zealand, 2017(https://www.researchgate.net/publication/318061810_Metalloids ) DOI: https://doi.org/10.1016/B978-0-12-420227-6.00014-1
William’s obstetrics// 24 edition//2014 year//page-731 (http://repository.stikesrspadgs.ac.id/44/1/Williams%20Obstetrics-1376hlm.pdf