РОЛЬ КЫРГЫЗОВ В ВОЙНЕ ЗА НЕЗАВИСИМОСТЬ ВОСТОЧНОГО ТУРКЕСТАНА В 1933 ГОДА

Авторы

DOI:

https://doi.org/10.52754/16948610_2024_1_8

Ключевые слова:

Восточный Туркестан, Кашгар, кыргызы, освободителбная борьба, храбрость кыргызов

Аннотация

Синьцзян-Уйгурский автономный район Китая, или историческое название Восточный Туркестан, считается родиной кыргызов. Кыргызы там всегда сыграли  роль во все политические и истоические событиях. Также активно участвовали в борьбе за независимость региона в 1930-е годы. Они внесли большой вклад в создание Восточно Туркестанской Исламской Республики, о которой было объявлео в ноябре 1933 года. Однако борьба за независимость в Синьцзяне в 1930-е годы и участие в ней кыргызов в кыргызской историграфии не упоминаются.  В данной статье описывается роль кыргызов в борьбе за свободу Восточного Туркестана в 1932-34 годах, храбрость кыргызских лидеров, их участие в различных событиях. Статья в основном использовалось из иностранных источников.

Библиографические ссылки

Абдуллаев К.Н. (2009). От Синцзяна до Хорасана. Из истории среднеазиатской эмиграции XX века, Душамбе, Ирфон.

Абдырахманов Т., Абдалиева Г. (2016). Эркиндик, теңдик, эгемендүүлүк күрөштөрү жана «Үркүндөр», Бишкек, ЖИ “Сарыбаев Т.Т.

Авазов Э.А. (2021). ХIX к. аягы ХХ к. башындагы Орусия империясынын Түркстандагы билим берүү саясатындагы атаандаштык жана анын жыйынтыктары (Фергана өрөөнүнүн мисалында). Вестник Ошского государственного университета, Vol. 2, No. 3, сс. 133-142. DOI: 10.52754/16947452_2021_2_3_133. EDN: TRVWUZ. DOI: https://doi.org/10.56122/..v2i2.38

Авазов Э. (2023). Улуттук-азаттык кыймылдардын тарыхнаамасынын айрым методологиялык маселелери (Анжиян көтөрүлүшүнүн мисалында). Вестник Ошского государственного университета. История, 2(3), 7-13. DOI: https://doi.org/10.52754/1694867X_2023_2(3)_2. EDN: UXLPWR. DOI: https://doi.org/10.52754/1694867X_2023_2(3)_2

Алтымышова, З. (2015). 1930-жж. Кыргызстандан Кытайга Эмиграциялык Кыймылдар, Manas Journal of Social Studies. Том 4. 1-11 бб.

Алымбеков К.А., Кангелдиев Б.С. (2021). Улут лидери - Жусуп Абдрахманов // Вестник Ошского государственного университета, Vol. 3, No. 3, сс. 24-32. EDN: CSUIEQ.

Монуев Абдувахаб, (2006). Генерал Ысакбек, Бишкек, Бийиктик.

Мырзабаева, Н. (2016). Кыргызстандагы Совет Бийлигинин Исламга Карата Диний Саясаты, (кандидаттык диссертация). Бишкек.

Разак уулу Д. (2023). Кашкарды бийлеген тунгуч кыргыз генералы Осмон паша, Бишкек, Жаш Түрклогдор Семпозиуму/КТМУ жыйнак.

Шейшеканов Т. (2023). Кыргызстандагы XIX к. экинчи жарымы-XX к. башындагы элдик кыймылдардын жана көтөрүлүштөрдүн тарыхын изилдөөдөгү негизги методологиялык принциптер. Ош мамлекеттик университетинин Жарчысы. Тарых, 2(3), 101-108. DOI: https://doi.org/10.52754/1694867X_2023_2(3)_14. EDN: EHKKFM. DOI: https://doi.org/10.52754/1694867X_2023_2(3)_14

Alptekin, İ. Y. (1975). Doğu Türkistan davası, İstanbul, Otağ Yayınları

Alptekin, İ. Y. (1985). Esir Doğu Türkistan İçin, İstanbul, Doğu Türkistan Yayınevi

Amaç, K. (1981). Doğu Türkistan Çin Müstemlekesi. İstanbul: Doğu Türkistan Dergisi Yayınları

Bademci Ali. (2019). Basmacılar (Korbaşılar), İstanbul, Kamer yayınları

Baysun. R.A., (1945). Türkistan Milli Harekatı, İstanbul, Zaman Kitapevi

Buğra Mehmet Emin, (1940). Doğu Türkistan Tarihi, Kabul

Daily Herald, Un chef rebelle remporté une victoire secrete, London, Le Daily Herald du 25 aout 1933.

Dışişleri Bakanlığı Türk Diplomatik Arşivi, 543-44743-215553-1-2.

Dışişleri Bakanlığı Türk Diplomatik Arşivi, 571-35962-141907-4.

Doğu Türkistan dergisi, İstanbul, 1983, Temmuz, Sayı 34-37.

Forbes, Andrew. D.W. (1990). Doğu Türkistan’daki Harp Beyleri, Münih.

Hayit, Baymirza. (1975). Türkistan Rusya ile Çin arasında, İstanbul, Otağ matbaası,

İlkul, Ahmet Kemal (1999). Çin-Türkistan Hatıraları, İstanbul, Ötüken Neşiryatı.

Kadiri, Polat (2009). (Ülke Tarihi) Baturlar, Çev. Ömer Kul, Ankara, Berikan Yayınevi

Özgen, Tahir (1960). Hacı Parpi Özgenin Hatıraları, Türkistan’dan Türkiye’ye, Konya, Yeni Kitap Basımevi

Razak Uulu D. (2023). XX. Yüzyılda Türkiye-Kırgızistan İlişkileri, (Doktora tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.

Şimşir, S. (2018). Türk Dünyası Tarihi, İstanbul, Post Yayınları

Toğan. Z.V. (1940). 1929-1940. Yılları Arasında Türkistan Vaziyeti. Ankara. Birlik Matbaası.

Tuna, A. (2012). Doğu Türkistan’da asimilasyon ve ayrımcılık, İstanbul: İHH Yayınları

Загрузки

Опубликован

27-03-2024

Как цитировать

Разак уулу, Д. (2024). РОЛЬ КЫРГЫЗОВ В ВОЙНЕ ЗА НЕЗАВИСИМОСТЬ ВОСТОЧНОГО ТУРКЕСТАНА В 1933 ГОДА. Вестник Ошского государственного университета, (1), 76–95. https://doi.org/10.52754/16948610_2024_1_8