ЖОГОРКУ ТАРТИПТЕГИ МАГИЯЛЫК КВАДРАТТАРДЫН МАТЕМАТИКАЛЫК МОДЕЛДЕШТИРИЛИШИ ЖАНА АЛАРДЫН МААЛЫМАТ КООПСУЗДУГУНДА КОЛДОНУЛУШУ
ЖОГОРКУ ТАРТИПТЕГИ МАГИЯЛЫК КВАДРАТТАРДЫН МАТЕМАТИКАЛЫК МОДЕЛДЕШТИРИЛИШИ ЖАНА АЛАРДЫН МААЛЫМАТ КООПСУЗДУГУНДА КОЛДОНУЛУШУ
DOI:
https://doi.org/10.52754/16948645_2023_2_56Ачкыч сөздөр:
Магиялык квадрат, квадраттык блок матрицалары, квадраттык константа, арифметикалык прогрессия, идентификатор катары арифметикалык прогрессиянын мүчөлөрүАннотация
Жогорку тартиптеги магиялык квадраттарды (М-матрицаларды) куруунун негизги математикалык аппараты арифметикалык прогрессия экени аныкталган. Арифметикалык прогрессиянын мүчөсү катары квадраттардын константаларынын касиеттеринин аркасында биз барган сайын жогору даражадагы матрицаларды куруу мүмкүнчүлүгүнө ээ болобуз. М-матрицалардын ар башка түрлѳрүн алуу мүмкүнчүлүгү, мисалы, ички блокторду айлантуу жолу менен, маалыматтын коопсуздугуна, атап айтканда криптографияга жогорку тартиптеги магиялык квадраттарды колдонуу үчүн эң сонун шарт түзөт.
Библиографиялык шилтемелер
Байзаков А.Б., Момбеков А.Д., Айтбаев К.А. О разнообразии констант квадратов в подблоках при декомпозиции матриц // Доклады НАН КР, Бищкек, 2017. №2. – С.19-24.
Байзаков А.Б., Момбеков А.Д. О некоторых свойствах квадратных матриц, сохраняющих симметрию // Известия НАН КР, Бишкек, 2018. – С.1-14
Байзаков А.Б., Момбеков А.Д. О принципе сохранения симметрий во вложенных М матрицах // II Борубаевкие чтения, Бищкек, 1 март, 2018, с.21.
Байзаков А.Б., Момбеков А.Д. О некоторых свойствах квадратных матриц, сохраняющих симметрию // Известия НАН КР, Бишкек, 2018. №3. – С19-30.
Baizakov A.B., Mombekov F.D., Sharshenbekov M.M. On the properties of the squared constants in block M matrices // Abstracts of international conference Matematicial analysis, differential equations. – Issyk-Kul, Kyrgyz Repuplik. 2018. – P.37.
Борубаев А.А., Байзаков А.Б. Математические модели построения и выявления свойств магических матриц высокого порядка //Авторское свидетельство №3754 Кыргызпатента об авторском праве. – 28.11.2019.
Baizakov A.B., Sharshenbekov M.M., Aitbaev K.A. Magic square: Terms of arithmetic progression – identifiers// Вестник Института математики НАН КР, 2022, №1, – С.77-81. DOI: https://doi.org/10.52448/16948173_2022_1_77
Baizakov A.B., Mombekov A.J., Sharshenbekov M.M. Creation of the database of low-order M-matrices is on important step of the decomposition method // Вестник Института математики НАН КР, 2022. №2. – С.65-68. DOI: https://doi.org/10.52448/16948173_2021_2_65
Байзаков А.Б., Айтбаев К.А., Шаршенбеков М.М. Компьютерное моделирование магических квадратов нечетного порядка методом террас и ее применение в криптографии // Известия НАН КР. – Бишкек, – 2020, №4, – С51-58.
Байзаков А.Б., Момбеков А.Дж., Шаршенбиев Б. Сантоку. Логикалык тапшырмалар Бищкек, «Кыргыз Жер», 2020, – 192 б. (с грифом МНО КР)
Байзаков А.Б., Айтбаев К.А., Шаршенбеков М.М. Magic square: Terms of arithmetic progression – identifiers //Авторское свидетельство №5075 Кыргызпатента об авторском праве. – 21.12.2022..
Кордемский Б.А. Математическая смекалка. – М.: ГИТТЛ, 1959. – 576 с.
Гантмахер Ф.Т. Теория матриц. – М.: Наука, 1988. – 552с.
Ланкастер П. Теория матриц. - пер. с англ. – М.: Наука, 1978. – 280 с.
Колмогоров А.Н., Фомин С.В. Элементы теории функций и функционального анализа. – М.: Наука, 1972. – 544 с.
Ю. В. Чебраков. Теория магических матриц. Выпуск ТММ-1. – С. –Петербург, 2008
Heinz H. Magic Squares, Magic Stars & Other Patterns. – Last updated Nov 2009. – http://www.magic-squares.net/