ТӨЛӨГӨН КАСЫМБЕКОВДУН ЧЫГАРМАЛАРЫНДА СӨӨК КОЮУГА БАЙЛАНЫШКАН ЫРЫМ-ЖЫРЫМДАРДЫН ЧАГЫЛДЫРЫЛЫШЫ
DOI:
https://doi.org/10.52754/16948874_2023_2(2)_4Ачкыч сөздөр:
тарыхый роман, Т. Касымбековдун чыгармачылыгы, диалектизмдер, адабияттагы тарыхый фон, сөөк коюу салтыАннотация
Бул макалада Т.Касымбековдун чыгармаларында сөөк коюуга байланыштуу ырым-жырымдардын чагылдырылышы каралды. Элдин өткөн турмушун сүрөттөгөндө сөзсүз архаикалык сөздөр, даилектизмдер колдонулат. Чыгармада кыргыз эли колдонгон макал-лакап, көөнө сөз, фразеологизмдер өтө көп кездешет. Дал ушундай локалдык өзгөчөлүктөр, диалектизмдер жазуучулар тарабынан кеңири пайдаланса адабий тил да байып, бир элдин маданиятындагы өзгөчөлүктөр жекеликтен жалпылыкка айланат. Жазуучу Т.Касымбеков чыгармаларында мындай ыкманы кеңири пайдаланат. Бир гана архаизм же диалектизм сөздөрдү эле колдонбостон кыргыз элинин каада-салттарынын өзгөчөлүктөрүн чыгармаларында пайдаланган. Ушул маселелерди изилдөө максатында жазуучу Т.Касымбековдун “Сынган кылыч” тарыхый романындагы кыргыз элинин руханий маданиятына байланышкан мисалдарды, анын ичинен сөөк коюуга тиешелүү көрүнүштөрдү белгилеп көрсөттүк.
Библиографиялык шилтемелер
Абдумухамед кызы Н. (2023). Т. Касымбековдун “Баскын” романындагы адам жана коом маселеси. Ош мамлекеттик университетинин Жарчысы, (4), 141-149. DOI: https://doi.org/10.52754/16948610_2023_4_15. EDN: ZOHHSU.
Акматалиев, А. (1993). Баба салты, эне адеби. Бишкек: Баласагын.
Бичурин, Н.Я. (1950). Собрание сведений о народах, обитавших в Средней Азии в древние времена. Том 1. Москва-Ленинград: Изд-во Акад. наук СССР.
Динчер, Мехмед Али. (2010). Т.Касымбековдун чыгармаларында “өмүр” жана “өлүм” концепти (кыргыз жана түрк тилдеринин материалдарында). (Кандидаттык диссертация). Бишкек: Бишкек гуманитардык университети.
Задабаева, Г.Э. (2007). Төлөгөн Касымбековдун чыгармаларында фразеологизмдер. (Кандидаттык диссертация). Жалал-Абад: Жалал-Абад мамлекеттик университети.
Карасаев, Х. (1982). Накыл сөздөр. Фрунзе: Кыргызстан.
Касымбеков, Т. (1990). Эки томдук тандалган чыгармалар. 1-т. Фрунзе: Кыргызстан.
