“МАНАС” ЭПОСУНУН ИЗИЛДЕНИШ ТАРЫХЫНАН
DOI:
https://doi.org/10.52754/16948610_2023_2_13Ачкыч сөздөр:
“Манас” үчилтиги, жалпы адамзаттык баалуулуктар, материалдык эмес маданият, манасчылар, оозеки салтАннотация
"Манас" эпосунун үчилтиги – кыргыздын эки миң жылдан ашык тарыхый тажрыйбасы жана руханий жашоосун чагылдырылган элдик оозеки чыгармачылыктын алтын казынасы экени айтылат. Демократиялык түзүлүштүн бекем орношу ар бир инсандын ыйман ызатын сактап, кастарлап, ыйык тутушуна жараша болоорун "Манас" эпосунун үчилтигин ("Манас", "Семетей", "Сейтек" эпостору) ар тараптан изилдөө жана популярдаштыруу боюнча кошумча чаралар жөнүндө" жарлыгында баса белгиленип көрсөтүлүүдө. Салттуу руханий, адеп-ахлактык, жалпы адамзаттык баалуулуктарды калыбына келтирүү, материалдык эмес маданиятты, элдик оозеки чыгармачылыкты системалуу өнүктүрүү үчүн шарттарды түзүү мамлекеттин стратегиялык максаттарынын бирине айлануусу зарыл. Өзүнүн чыгармачылык салтын кыргыз эли бүгүнкү чейин сактап келди Оозеки салткка ээ болуу - “сабаттуулукка жете элек улут болуу” - дегенди түшүндүрбөйт. Оозеки салт бул сабаттуу улуттар жоготуп койгон маданияттын бир түрү. Бул макалада «Манас» эпосунун изилдениш тарыхын иликтөөгө көңүл бурулуп, муундан-муунга өтүп, эл оозунда айтылып сакталып келген “Манастын” манасчылар тарабынан айтылып, сакталып калуусуна көңүл бурулду.
Библиографиялык шилтемелер
Абакиров К. “Манас” таануу илиминин калыптанышы жана өнүгүшү. – Үрүмчү: Шиңжаң «Манас» изилдөө борбору, 2016. – 377 б
Абдыракунов Т. Бабалардан калган сөз: Кыргыз фольклору жөнүндө макалалар.. – Фрунзе: Адабият, 1990. – 170 б. 9
Абрамзон С.Н. Кыргыздар жана алардын этногенетикалык жана тарыхый-маданий байланыштары. – Бишкек: Кыргызстан-Сорос фонду, 1999. -896
Айтматов Ч. Байыркы кыргыз рухунун туу чокусу –Манас /С.Орозбаковдун варианты боюнча. 1-китеп – Фрунзе, 1978
Ауэзов М.О. «Манас» – киргизская героическая поэма». – Алматы: Издательский дом «Жибек Жолу», 2011.
Байгазиев С. “Манас” эпосунун руханий, адептик-философиялык, патриоттук улуу дөөлөттөрү жана педагогикалык асыл нарктары. – Бишкек: ОсОО “Алтын Тамга”, 2014. – 600 б. 48. Байгазиев С. Манас таануу: «Манас» эпосунун руханий, адептикфилософиялык, патриоттук улуу дөөлөттөрү жана педагогикалык асыл нарктары – Бишкек: “Полиграфбумресурс, 2017. – 720 б. 49.
Байгазиев С. Улуу «Манас» – улутубуздун дил жана тил башаты.– Бишкек, 1995
Бернштам А.Н. Эпоха возникновения эпоса «Манас». – Москва: АН СССР, 1961.
Дор Реми. Манастын памирдеги үзүндүсү /француз тилинен которгон Л.Строилов. Даярдаган К.Ботояров. // Кыргыздар.– Бишкек, 1991. 465-491-бб.
Жолдошев Р. Сагымбай Орозбак уулу – тарыхчы-санжырачы // Манасчылар – кыргыз элинин руханий инсандары.. – Бишкек, 1993. – 69-70-бб.
Исаков Б. Манастын жети осуяты. – Бишкек, 1997.
Исаков Б., Өмүрбеков Т., Манас наама. Окуу китеби. – Бишкек, 2005. 751 бет.
Исаков Б., “Манас Алиппеси”. Бишкек.- 2021. 654 бет.
Кыдырбаева Р.З. Сагымбай Орозбаков «Манастын» салттарын сактап өнүктүрүүчүсү. – Бишкек, 1993. -11-18-бб.
Кыдырбаева Р.З Мезгилдер, муундар жана манасчы. – Китепте: Кыргыз адабиятынын тарыхы: «Манас» жана манасчылар. II том. А.Акматалиевдин жалпы ред.астында. II бас.– Бишкек, 2004.
Кыргыздар.1.том, Бишкек 1991. 466-бет.)
Манас. Энциклопедия, I-бөлүк Бишкек. – 1995.
Манас. Энциклопедия, II-бөлүк Бишкек. – 1995.
Сыдыкбеков.Т. Улуу манасчы С.Карала уулуна алкыш. Китепте: Алп манасчынын албан элеси. Б.1994.).
[https://sputnik.kg/20220423/manasty-zhajyltuu-zharlygy-1063891847.html].
Жүктөөлөр
Жарыяланды
Кандай шилтеме берүү керек
Саны (чыгарылыш)
Бөлүм
Лицензия
Copyright (c) 2023 Ош мамлекеттик университетинин Жарчысы
