ОРУСИЯ ИМПЕРИЯСЫНЫН ТУШУНДА ЧҮЙДӨГҮ СОЛТО УРУУСУНУН БОЛУШТУКТАРГА БӨЛҮНҮШҮ (1868-1891-ЖЖ.)
DOI:
https://doi.org/10.52754/16948610_2024_3_7Ачкыч сөздөр:
Жетисуу облусу, Чүй өрөөнү, болуштук, болуш, санжыра, Токмок уезди, административдик саясат, XIX кылым, солто уруусуАннотация
Бул макалада чүйлүк кыргыздардын Орусия империясынын тушундагы саясий тарыхы, тагыраак айтканда, өрөөндөгү административдик өзгөрүүлөр, 1868-1892-жылдар аралыгында түзүлгөн болуштуктар жана айрым болуштардын санжырасы изилденди. Жетисуу (Семиречье) облусунун Токмок уездинин аймагында жаткан Чүй өрөөнүндө түзүлгөн болуштуктарды изилдөөдө ошол жылдары чыккан басылмалар тарыхый булак катары пайдаланылды. Ошондой эле, болуштардын кимиси кайсы уруудан болгондугун жана кайсы урук-топторду өзүнчө болуштукка бөлүп алгандыгын аныктап, тактоодо санжыралык-генеалогиялык маалыматтар менен тарыхый булактар салыштырылды. Чүй өрөөнүнүн батыш жана ортоңку бөлүгүн ээлеп турган солто уруусу 1868-жылдагы реформадан кийин төрт болуштукка, 70-жылдары 7 болуштукка ажыратылгандыгы аныкталды. Ар бир болуштуктагы 3 жылдык мөөнөткө шайланган болуштардын санжырасын кароонун натыйжасында алардын ар бири ак сөөк тукумдан болгондугу, демек, мурунку уруулук түзүлүш өзгөрүлбөй, сактала бергендиги маалым болду.
Библиографиялык шилтемелер
Бала Айылчы санжырасы. Жусупов К. ж.б. (ред.). 1994. Кыргыз санжырасы. Бишкек: Ала-Тоо. 287 б.
Борубашов Б.И. 2008. «Кыргызстан в системе государственного устройства и управления Российского государства». Вестник КРСУ. Том 8. № 2. Бишкек: КРСУ. Стр. 109-116.
Волости и населенные места 1893 года. 1895. Семиреченская область. Выпуск 7. Санкт-Петербург.
Джамгерчинов Б. 1959. Присоединение Киргизии к России. Москва: Издательство социально-экономической литературы. 435.
Джамгерчинов Б. 1966. Очерки политической истории Киргизии XIX века. Фрунзе: Кыргызстан. 429.
Загряжский Г. 1871. «Заметки о народном самоуправлении у кара-киргиз». Туркестанские ведомости. №2. Ташкент.
Кубанычбек у. Н. 2023. «Болуштук жана болуштук башкаруу: XIX к. аягы – XX к. башы (Кыргызстандын түштүк аймактарынын материалдарынын негизинде)». Вестник ОшГУ. №4. Ош: ОшМУ. 47-60-б. DOI: 10.52754/16948610_2023_4_6. EDN: IHKQAV. DOI: https://doi.org/10.52754/16948610_2023_4_6
Кубатова А.Э. Бикбулатова А.Р. (ред.). 2022. Татарское прсветительство и реформаторское движение в Кыргызстане (конец XIX – начало XX века). Казань: АН РТ. 203.
Материалы по киргизскому землепользованию. 1911. Сырь-Дарьинская область. Аулиеатинский уезд. Том 1. Ташкент: Типо-Литография В.М.Ильина.
Молдо Кылыч. Чүй баяны. Жыйнакта: Мурас. Абдылдаев М.К. (түз.). 1990. Фрунзе: Кыргызстан. 448 б.
Обзор Семиреченской области за 1907 год. 1908. Верный.
Очерки по истории Киргизской ССР. 1952. Часть 1-я. – Фрунзе.
Публикации по Семиреченской области и Кулджинскому району. 1874. №18. Верный.
Публикации по Семиреченской области и Кулджинскому району. 1875. №2. Верный.
Публикации по Семиреченской области. 1871. №20. Верный.
Публикации по Семиреченской области и Кулджинскому району. 1882. №40. Верный.
Публикации по Семиреченской области и Кулджинскому району. 1880. №24. Верный.
Сапаралиев Д. 2004. «Система управления кыргызов в составе Российской империи 1855-1917 гг.». Manas Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. № 6 (12). Стр. 9-15.
Сельско-хозяйственный обзор Семиреченской области за 1915 год. 1916. Вып. 7. Верный.
Семиреченские областные ведомости. 1885. №21. Верный.
Семиреченские областные ведомости. 1885. №24. Верный.
Семиреченские областные ведомости. 1887. №192. Верный. DOI: https://doi.org/10.1002/mmnd.48018870135
Семиреченские областные ведомости. 1888. №44. Верный.
Семиреченские областные ведомости. 1891. №22, 39. Верный.
Семиреченские областные ведомости. 1889. №43. Верный.
Маев Н.А. (ред.). 1872. Ежегодник: Материалы для статистики Туркестанского края. Вып.1. С-Петербург: Типография К.В.Трубникова. В сборнике: Межов В.И. (сост.) 1873. Туркестанский сборник. Том 59. Санктпетергбург: Министерство путей сообщения.
Сыдыков О., Карасаев Х. (ред.). 1990. Тарих кыргыз Шадмания: Кыргыз санжырасы. Фрунзе: Кыргызстан. 112 б.
Сыдыков О., Кожобеков М.Ч. (ред.). 2014. «Мухтасар тарих Кыргызиа», «Тарих кыргыз Шадманиа». Бишкек: Турар. 318 б.
Солтоноев Б., Жапиев Ж. (ред.). 1993. Кыргыз тарыхы: Тарыхый очерктер. Бишкек: Учкун. 224 б.
Тагайбекова А. 2013. «История административно-территориального деления Кыргызстана до 1917 года». Наука и новые технологии. № 6. Стр. 71-74-б.
Төрөкан у. Э. 1996. Кыргыздын кыскача санжырасы. 2-китеп. Бишкек: Учкун. 224 б.
Жүктөөлөр
Жарыяланды
Кандай шилтеме берүү керек
Саны (чыгарылыш)
Бөлүм
Лицензия
Copyright (c) 2024 The Author(s)
