ТАМАК-АШ ТЕРМИНДЕРИ КАТЫШКАН ФРАЗЕОЛОГИЗМДЕРДИН КӨРКӨМ КЕПТЕ КОЛДОНУЛУУ ӨЗГӨЧӨЛҮКТӨРҮ
DOI:
https://doi.org/10.52754/16948610_2024_1_15Ачкыч сөздөр:
көркөм кеп, тамак-аш терминдери, фразеологизм, өтмө маани, компоненттүүлүк, экспрессивдүүлүк, образдуулук, улуттук колоритАннотация
Берилген илимий макалада тамак-аш терминдерин камтыган фразеологизмдердин көркөм сөздө колдонулуш өзгөчөлүктөрү талданат. Тамак-аш жана суусундуктарга байланыштуу фразеологиялык сөз айкаштары көбүнчө белгилүү бир доордун атмосферасын түзүү, каармандардын мүнөзүн жана алардын абалын ачуу, ошондой эле каармандардын социалдык-маданий контекстти жана улуттук өзгөчөлүктөрүн көрсөтүү үчүн колдонулат. Адабий чыгармаларда тамак-аш терминдери бар фразеологиялык бирдиктерди колдонуу авторлорго баяндоочу мазмунду гана бербестен, каармандардын жана окуялардын дагы жандуу жана эсте каларлык образын түзүүгө мүмкүндүк берет. Бул туюнтмалар кырдаалды жана чөйрөнү сүрөттөө үчүн да, каармандын психологиялык портретин тереңдетүү үчүн да колдонулушу мүмкүн. Макалада ар кандай адабий чыгармалардан конкреттүү мисалдар келтирилген, анда авторлор белгилүү бир көркөм максаттарга жетүү үчүн фразеологизмдерди тамак-аш терминдери менен колдонушкан. Бул мисалдарды талдоо мындай идиомалардын адабиятта колдонулушунун өзгөчөлүгүн жана алардын текстти окурмандардын кабыл алуусуна тийгизген таасирин аныктоого мүмкүндүк берет. Ошентип, бул изилдөө фразеологизмдердин тамак-аш терминдери бар фразеологизмдердин адабий кептеги ордун жана алардын адабий чыгарманын образын жана атмосферасын түзүүдөгү маанисин изилдөөгө кошкон маанилүү салым болуп саналат.
Библиографиялык шилтемелер
Алишерова Э.Ө. (2021). Кыргыз элинде “устукан” концепти. Вестник Ошского государственного университета. Vol. 1, No. 4. бб. 45-49. DOI: 10.52754/16947452_2021_1_4_45. EDN: GKONPT. DOI: https://doi.org/10.52754/16947452_2021_1_4_45
Бердалиева Н., & Мурзакметов А. (2023). Төлөгөн Касымбековдун чыгармаларында сөөк коюуга байланышкан ырым-жырымдардын чагылдырылышы. Ош мамлекеттик университетинин Жарчысы. Филология, 2(2), 30-40. DOI: https://doi.org/10.52754/16948874_2023_2(2)_4 DOI: https://doi.org/10.52754/16948874_2023_2(2)_4
Джапанов, А. (2012). Кыргыз тилиндеги тамак-ашка байланышкан сөздөр. Бишкек: Жанызак басма.
Касымбеков, Т. (1990). Эки томдук тандалган чыгармалар. I том. Фрунзе: “Мектеп”.
Оморкулова М.Б. (2021). К вопросу о правильном употреблении фразеологизмов. Вестник Ошского государственного университета. Т. 2, №4. бб. 1053-1056. DOI: 10.52754/16947452_2021_2_4_1053. EDN: AOXHHW. DOI: https://doi.org/10.52754/16947452_2021_2_4_1053
Осмонова, Ж., Конкобаев, К., жана Жапаров, Ш. (2001). Кыргыз тилинин фразеологилык сөздүгү. Бишкек: КТМУ.
Повесттер жана аңгемелер. (1985). Фрунзе: “Мектеп”.
Токомбаев, А. (2010). Күүнүн сыры. Повесттер жана аңгемелер. Бишкек: Бийиктик.