Ebû Cafer et-Tahâvî’nin Allah’ın Sıfatları ile İlgili Görüşleri - El-Akîdetü’t-Tahaviyye Çerçevesinde -
DOI:
https://doi.org/10.52754/16947673_2021_31_4Anahtar Kelimeler:
et-Tahâvî- el-Akîdetü’t-Tahâvîyye- Allah’ın Sıfatları- Selbî Sıfatlar- Subûtî SıfatlarÖzet
Akâid ilimleri alanında yazılmış eserler arasında Ebû Ca’fer et-Tahâvî’nin Akîdesi İslam düşüncesi ve kelamı içerisinde önemli yere sahiptir. Söz konusu bu eser Hanefî düşünce geleneğini devam ettirmesi ve Ehl-i Sünnet akâidinin oluşumuna katkı sağlaması açısından büyük bir öneme sahiptir. El-Akîdetü’t- Tahâvîyye olarak bilinen bu eserde, başta tevhit konusu olmak üzere çeşitli kelam meseleleri ele alınmaktadır. Ebû Hanîfe ve öğrencilerinin görüşlerinin devamı niteliğinde olan bu eserde Ehl-i Sünnet’in temel itikadi görüşleri kısa, sade ve anlaşılır ifadelerle açıklanmaktadır. Allah’ın birliği, zat ve sıfatlar konusunun yanı sıra nübüvvet, kader, halku’l-Kur’an, insan fiilleri konularının da ele alındığı bu eser sonraki dönem Sünnî kelam âlimleri tarafından da takip edilmiştir. Bu makalede biz, Ebû Cafer et-Tahâvî’nin hayatı, eserleri ve mezhebi kimliğine kısaca değindikten sonra onun Allah’ın sıfatları ile ilgili görüşlerini ortaya koymaya çalışacağız.
Referanslar
Akbulut, Ahmet (1992). Sahabe Dönemi İhtilafların Kelami Problemlerin Doğuşuna Etkileri, Ankara.
Aydın, M. S. (2002). Din Felsefesi, DEÜİF. Yayınları, İzmir.
Albayrak, Ali (2008). ‘Dini Gruplar Bağlamında Ceferilik”, Fırat Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, c. XII: II, ss. 111-128.
Buharî, Ebû Abdullah Muhammed b. İsmail (2010). Sahîhu’l-Buhârî, (thk. Ahmed Zehvâ, Ahmed Inâye), Davet, 48, Lübnan-Beyrut.
El-Hayyat, Ebû Hüseyn Abdurrahim b. Muhammed b. Osman (1957). Kitabu’l-İntisar, Beyrut.
İbn Ebi’l-İzz (2000). Şerhü’t-Tahâvîyye fi’l-Akideti’s-Selefiyye, (Thk. Ahmed b. Ali), Dâru’l-Hadis, Kahire.
İbnu’n-Nedîm, Ebu’l-Ferec Muhammed b. Ebî Ya’kub İshak (2010). el-Fihrist, nşr. Yusuf Ali Tavil, Dâru’l-Kutub al-İlmiyyah, Lübnan.
İltaş, Davut (2010). Tahâvî, DİA, c. 39, ss. 388-389, İstanbul.
Kaplan, İbrahim (2017). “Mu’tezile”, Kelam I, Ankara 2017, Gece Kitaplığı, ss. 93-125.
Karagöz, Nail (2017). “Allah’ı Sıfatları”, Kelâm III Sistematik Kelâm/İman ve İlâhiyât, Ankara.
Karagöz, Nail (2017). “Kelam İlmine Giriş”, Kelâm I Kelâm Tarihi/Kelâm Ekolleri, Ankara.
Kasar, Veysel (1997). “Kur’an’da Müteşabihattan “İstiva” Kavramı”, Harran Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi c. 3, sayı 3, (Haziran 1997), ss. 201-227.
Kılıç, Şükrü M. (2011). İlk Dönem Sünnî Kelamında Ulûhiyet Anlayışı –Tahâvî ve Mâtürîdî Örneği, Doktora Tezi, SÜSBE, Konya.
Kutlu, Sönmez (2003). İmâm Mâtürîdî ve Mâtürîdîlik, Kitabiyât Yayınları, Ankara.
El-Mâtürîdî, Ebû Mansur (2005). Kitâbü’t-Tevhîd, (Thk. Bekir Topaloğlu-Muhammed Arûcî), İSAM Yayınları, Ankara.
Muhammed Esed (1999). Kur’an Mesajı, (terc. Cahit Koytak-Ahmet Ertürk), İşaret Yayınları, İstanbul.
Muhammed Fuad Abdülbâkî (2008). el-Mu’cemü’l-Müfehres li Elfâzi’l-Kur’ani’l-Kerîm, (ter. Muhammed Said el-Lahhâm), Dâru’l-Meârif, Beyrut.
Öge, Sinan (2008). İlâhî Kelamın Yapısı, İnsan Yayınları, İstanbul.
El-Pezdevî, Ebu’l-Yusr Muhammed (1988). Ehl-i Sünnet Akaidî, (terc. Şerafettin Gölcük), Kayıhan Yayınları, İstanbul.
Es-Sâbûnî, Muhammed Ali (1992). Safvetu’t-Tefâsir, Dersaadet, I-III, İstanbul. III.
Eş-Şehristani, Abdulkerm (1986). el-Milel ve’n-Nihal, 1-2, thk. M. Seyyid Geylani, Beyrut.
Et-Taftazânî, Saadettin el-Horasani (1988). Şerhu’l-Akideti’n-Nesefiyye, (Thk. Ahmed Hicâzî), Mektebetu’l-Kulliyâti’l-Ezheriyye, Kahire.
Et-Tahâvî, Ebû Cafer Ahmed b. Muhammed (1995). Metnü Akîdetü’t-Tahâviyye Beyânü Akîdetü Ehl-i Sünnetti vel-Cemâti, 1. Baskı, Dârü İbni Hazm, Beyrut.
Et-Tirmizî (1992). Sünenü’t-Tirmizî, I-V, Dâru Sahnûn-Çağrı Yayınları, İstanbul.
Topaloğlu, Bekir (1989). “Allah”, DİA., c. 2, ss. 471-489, İstanbul.
Teber, Ömer Faruk “Türk Kültür Tarihinden Bir Kesit Bektâşî Geleneğinde Mâturîdî İzler”, 13. Uluslararası Türk Dünyası Sosyal Bilimler Kongresi, 28-29 Ekim 2015, Bakü-Azerbaycan, 2016, s. 85-87. Teber, Hatice, “Mâturidî’nin Te’vîlâtu’l-Kur’ân’ı Temelinde Kur’ânî Bir Kavram Olarak “Tatavvu”, Sosyal Bilimler Araştırma Dergisi, 2019, cilt: VIII, sayı: 3, s. 169-178.
Uludağ, Süleyman (1991). Kelam İlmi ve İslâm Akaidi (Şerhul - Akâid), İstanbul.
Yavuz, Yusuf Şevki (2000). “İlim”, DİA, İstanbul, XXII, 108.
Yusuf Şevki Yavuz, “Eş’ariyye” mad., DİA, (1995), İstanbul, c. 11, ss. 447-455.
Yavuz, Yusuf Şevki (2012). “Usûl-i Selâse”, DİA, c. 42, s. 212, İstanbul.
Yıldız, Hakkı Dursun (1989). “Abbasîler”, DİA, c. 1, ss. 49-56, İstanbul.
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2021 Yusuf GÖKALP, Sultanbek TAŞMATOV
Bu çalışma Creative Commons Attribution 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
