Yanlış Anlaşılan Fetih ve İlk Örnekler

Авторы

  • Sadık Eraslan Diyanet İşleri Başkanlığı

DOI:

https://doi.org/10.52754/16947673_2020_28_4

Ключевые слова:

Mekke, Medine, Hudeybiye, Fetih, Gazve, Sahabe

Аннотация

İslâm fetihleri, kaynağını Kur’an ve Hz. Peygamber (s.a.s.)’ in bizzat söz ve davranışlarından almıştır. Dolayısıyla her konuda olduğu gibi bu konuda da kaynaklarda yer alan bir takım kaide ve kurallar da vardır. Hz. Peygamber (s.a.s.) in devrinde yapılan tüm fetihler ve bu fetihler sebebiyle yapılan silahlı mücadelelerin temelinde savunma amacı vardır. Başta Bedir Gazvesi olmak üzere Uhud ve Hendek gazveleri tamamen Medine çevresinde cereyan eden ölüm-kalım savunma mücadeleleridir. Hicretten evvel olduğu gibi, hicretten sonra da daima Müslümanlar ve Hz. Peygamber (s.a.s.) müşriklerin baskı ve zulümleri ile karşı
karşıya kalmışlardır.

Müslümanlar ve özellikle Hz. Peygamber (s.a.s.) sadece İslâm’a davet görevi ile yetinmek istemişlerdir. Zaten Hicret öncesi Mekke hayatında ilâhi izin henüz verilmediği için her şeye rağmen Müslümanlar savunmak için de kaba kuvvet kullanmamışlardır. Hicret’ten sonra da silahlı mücadele ile savunma izni çıkmasına rağmen, daima saldıran veya Bedir Gazvesi için olduğu gibi, saldırmak için hazırlıklar yapan müşrikler olmuşlardır. Buna rağmen başta Hz. Peygamber (s.a.s.) olmak üzere Müslümanlar barıştan ve en azından kan dökülmemesinden yana olmuşlardır.

Bunun en güzel örnekleri Medine ve Mekke’nin İslâmlaşmasıdır. Medine İslâmlaşması hiçbir silahlı güç kullanmadan; tamamen bir tebliğ ve güzel örnek olmanın eseridir. Mus’ab b. Umayr gibi bir fedakâr sahabinin rehberliğinde ve Hz. Peygamber (s.a.s.)’in emriyle yapılan bir eğitim-ğretim sonucunda gerçekleşmiştir. Mekke ise, düşmanın da olsa kanının dökülmemesi için dünya tarihinde eşine rastlanmayan çabalar sarf edilmiştir. Öyle ki, en ağır suçlular bile affedilmişlerdir. Bir fetih olarak kabul edilen Hudeybiye ise tamamen bir barış antlaşmasından ibarettir. Onun için yegâne örneğimiz olan Hz. Muhammed (s.a.s.)’in fetih felsefesi esas itibarıyla gönüllerin fethi ve barış maksatlıdır. Yanlış zannedildiği gibi bir işgal ve kan dökme amaçlı değildir. 

Библиографические ссылки

Kur’an Meâlı (T. Diyanet Vakfı), Komisyon, 1997, Ankara.

Ahmet b. Hanbel, Müsned, Tahkik: Şuayb Arnavut, 2001.

Arcun, Muhammed Sadık, Muhammed Resulullah, Yayın: Daru’şŞamiye, Beyrut, 1995

Arnold. T. W, İntişar-i İslam Tarihi. Çev: M. Halil Halid, İstanbul, 1943.

Barthold, W, M. F. Köprülü, İslâm Medeniyeti Tarihi, Ankara, 1963.

Başa, Abdurrahman Rafet, Suverun min Hayati’s-Sehabe, Beyrut, 1984.

Belâzuri, Futûhu’l-Buldan, Tahkik: Rıdvan Muhammed Rıdvan, Mısır, 1932.

Beyhaki, Ebubekir, Şuabu’l-İman, Tahkik: Abdu’l-Ula Abdu’l-Hamit, Yayın: Mektebetu’r-Ruşd. Bombay, 2003.

Beyhaki, Ebubekir, Delailu’n-Nubuvveti ve Ma’rifetu ehvali Sahibi’şŞeriati, Yayın: Daru’l-Kutubi’l-İlmiyye, Beyrut, 1405.

Boti, Muhammet Sait Ramazan, el-Cihad fi’l-İslâm, Yayın: Daru’l-Fikir, Dımaşk, 1993.

Darımi, Muhammed b. Hibban, es-Siretu’n-Nebeviyye ve Ahbaru’l-Hulefa, Yayın: el-Kütbu’s-Sekafiyye, Beyrut, 1417.

Ebu Bekir Ahmet, el-Beyhaki, es-Sünenu’l-Kubra, Tahkik: Muhammed Abdulkadir Ata, Beyrut. Ebu’l-Fida İsmail, İbn Kesir, Tefsiru’l-Kur’ani’l-Azim, Tahkik: Sami b. Muhammed Selame, 1999.

Ebu Ya’la, Ahmet el-Mevsıli, el-Mu’cam, Tahkik: İrşadu’l-Hak el-Eseri, Yayın: İdaretu’l-Ulumi’l-Eseriyye, Faysalabad, 1407.

Ebu Zar’, Abdurrahman, Tarihu Ebi Zar’a e’d-Dimaşki, Yayın: Mecmau’l-luğati’l-Arabiyye, Dimaşk, Tarihsiz.

Ebu Zeyd, Ömer b. Şebbe, Tarihu’l-Medine li İbn Şebbe, Tahkik: Fehim Muhammed Şeltut, Cidde, 1399.

Ezdi, Fütûhu’ş-Şam, Kahire, 1970

Fayda, Mustafa, “Fetih”, DİA, XII.

Hamdullah, Muhammed, “Hudeybiye Antlaşması”, DİA, XVIII.

Muhammed, İslam peygamberi, Çev:M. Said Mutlu,İstanbul, 1966.

Himyeri, Süleyman, el-İktifa bima tedemmenehu min Meğazi’r-Resul ves-Selaseti’l-Hulefa, Yayın: daru’l-kutubu’l-İlmiyye, Beyrut, 1420.

İbn. Hişam, es-Siretu’n-Nebeviyye, Tarihsiz, basım yeri belirsiz.

İbnu’l-Cevzi, el-Muntazam fi Tarihi’l-Mulûki ve’l-Umem, Beyrut, 1992.

İbnu’l-Esir, el-Kamil fi’t-Tarih, Tercüme: Ahmet Ağırakça, İstanbul, 1986).

İbn Kesir, Ebi’l-Fida el-Hafız, el-Bidaye ve’n-Nihaye, Beyrut, 1994

İbn Seyyidi’n-Nas, Muhammed b. Muhammed, Uyunu’l-Eser fifununi’l-mağazi ve’ş-Şemail ve’s-Siyer, Yayın: Daru’l-Kalem, Beyrut, 1993.

İbrahim Sarıçam, “Hicâbe” DİA, XVII.

İsferayini, Ebu Avane, Mustahrecu Ebu Avane, Yayın: Daru’l-Marife, Beyrut, 1998.

Komisyon, Osmanlı Tarihi (el kitabı), Editör: Tufan Gündüz, Ankara, 2018

Kureşi, Ebu Muhammet Abdullah b. Vehb, el-Camiu fi’l-hadis li İbn Vehb, Yayın: Daru ibn el-Cevzi, Riyad, 1995.

Mustafa Sabri Küçükaşcı, “Sikaye”, DİA, XXXVIII.

Nebi Bozkurt ve Mustafa Sabri Küçükaşcı, “Mekke”, DİA, XXVIII.

Nemri, el-Hafız Yusuf, ed-Durer fi ihtisari’l-mağazi ve’s-Siyer, Tahkik: Şevki Dayf, Kahire,1403

Salih, Abdullvahid, Subulu’s-Selam min Sahih-I Sireti’l-Enam, Yayın: Mektebetu’l-Ğureba, ed-Daru’l-Eseriyye, Basım yeri belirsiz, 1428.

Semavi Eyice, “Barthold”, DİA, V, Suhayb Abdulcebbar, el-Musnedu’l-Mevduî el-Camiu lil-Kutübi’l-Aşere, Yayın tarihi: Basım yeri belirsiz, 2013.

Suheyli, Abdurrahman b. Abdullah, er-Revdu’l-Unf fi şari’s-Sireti’nnebeviyye, Tahkik: Ömer Abdusselam, Yayın: Daru ihyai’t-Turasi’l-Arabi, Beyrut, 2000.

Şemsu’d-Din el-Kurtubi, el-Cami li-ahkami’l-Kur’an, Kahire, 1964.

Taberani, Süleyman, el-Mucamu’l-Kebir, Yayın: Mektebetu İbn Teymiye, Kahire, 1994.

Vakıdi, Muhammed b. Ömer, el-Mağazi, Yayın: Daru’l-A’la, Beyrut, 1989/1904.

Загрузки

Опубликован

10-05-2023

Как цитировать

Eraslan, S. (2023). Yanlış Anlaşılan Fetih ve İlk Örnekler. Научный журнал теологического факультета, (28), 113–155. https://doi.org/10.52754/16947673_2020_28_4

Выпуск

Раздел

Статьи

Наиболее читаемые статьи этого автора (авторов)