Куран аяттарын түшүнүүдө кырааттын таасири
DOI:
https://doi.org/10.52754/16947673_2021_30_5Ключевые слова:
Куран, тафсир, сахаба, кыраатАннотация
Курандын түрдүүчө окулушу мурдатан бери талаш - тартышты жаратып келгени анык. Бул талаш-тартыштар Курандын текстиндеги сөздөрдүн ар түрдүү формаларда окулушунан улам келип чыккан. Бул окуу түрлөрүнүн кээ бири аяттардын маанисине эч кандай таасирин тийгизбеген болсо, ал эми бир бөлүгү түздөн - түз маанисинин өзгөрүшүнө себеп болгон. Мааниге таасирин тийгизген кырааттар ар дайым муфассирлердин көңүлүн өзүнө бурган. Ал сахих же шааз кыраат болсун, камтыган маанисине карай аяттардын чечмеленишинде колдонулуп келген. Ошол эле учурда кырааттардын натыйжасында жаңы маанилери табылган жана жаңы өкүмдөр чыгарылган. Муфассирлердин дээрлик көпчүлүгү Курандын жалпы текстине карама - каршы маанини туюнтпаган кырааттарды тафсирлеринде колдонушкан. Кырааттын негизинде аят чечмеленип, андагы жаңы маанилер, ойлор, түшүнүктөр табылган жана өкүмдөр чыгарылган. Бул багытта колдонулган булактар бизге ал аалымдардын Куран тексти жөнүндөгү көз караштарын чагылдырган. Аны менен бирге бул маалыматтарды далил катары аяттардын чечмеленишинде колдонгон муфассирдин да, аят жөнүндөгү көз караштарын жана түшүнүгүн аңдап билүүгө болгон. Ар бир муфассирдин кырааттарды тафсиринде колдонуу ыкмасы, кыраатка көз карашы жана маани жагынан тандоо жолу бири-биринен айырмаланып турган.
Библиографические ссылки
Ayşe Meydanoğlu, “Dilbilimcilerin Kıraat Farklılıklarına Yaklaşımları Üzerine Bir Değerlendirme”, Fırat Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, Sayı: 2, Elazığ 2017.
Halis Albayrak, Kıraat Sorunu, Dini Araştırmalar, Eylül –Aralık 2001, Cilt 4, Sayı 11.
İhsan İlhan, Kurtubi Tefsirinde Kıraat Olgusu, (Basılmamış doktora tezi), Erzurum 2009.
İsmail Karaçam, Kur’an-ı Kerimin Nüzûlü ve Kıraatı, Konya: 1981, Nedve Yayınları.
Karaçam, İsmail, Kıraat İlminin Kur’an Tefsirindeki Yeri ve Mütevatir Kıraatların Yorum Farklılıkarına Etkisi, İstanbul: 1996, Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Yayınları.
Mehmet Ünal, Kur’an’ın Anlaşılmasında Kıraat Farklılıklarının Rolü, Ankara: 2005, FecrYayınları.
Ömer Özbek, “Kıraat Farklılıklarının Anlama Etkisi”, Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Sayı: 39, 2015.
Ахмад бин Ханбал, Мухаммад аш-Шайбаний, Муснад, Бейрут: 1995, Муассасатур-Рисала басмаканасы.
Базамул, Мухаммад бин Омар бин Салим, ал-Кирааъат ва Асаруха фил Ахкам ват-Тафсир, , Рияд: 1996, Дарул Хижр басмаканасы.
Димйати, Ахмад бин Мухаммад ал-Банна, Итхафу Фудалааил Башар Бил Кирааъатил Арбаъати Ашар, Бейрут: 1987, Аламул Кутуб басмакансы.
Зажжаж, Абу Исхак Ибрахим бинас-Сарий, Маъанил –Куран ва Ирабуху, Бейрут: 1988, Аъламул-Кутуб.
Замахшарий, Жаруллах Абул Касым Мухаммад бин Умар, ал-Кашшаф Хакаику Гавамидит Танзил ва Уъюунил Акавил фий Вужухит-Тавил, Рияд: 1998, Мактабатул Убайкан басмаканасы.
Зарканий, Мухаммад Абулазийм, Манаахилул Ирфаан фий Улумил-Куран, Бейрут: 1995, Даарул-Кутубил-Арабий басмаканасы.
Ибн Ашур, Мухаммад ат-Тахир бин Мухаммад ат-Тунисий, Тафсирут Тахрир ват Танвир, Тунус: 1984, Дарут Тунисиййа басмаканасы
Ибн Жазарий, Мухаммад бин Мухаммад, Мунжидул- Мукрийн ва Муршидут-Таалибийн, Бейрут: 1980, Дарул-Кутубул-Илмиййа басмаканасы.
Ибн Манзур, Мухаммад бин Мукаррам, Лисанул Араб, к-р-а пункту, Бейрут: 1999, Даару Ихйааут-Тураасил-Арабий басмаканасы.
Ибн Мужахид, Абу Бакр Ахмад бин Муса бин ал-Аббас бин Мужахид ат-Тамимий, ас-Сабъа фил-Кираат, тахкик Шавки Дайф, басылган датасы жок, Даарул-Маариф басмаканасы.
Ибн Халавайх, Абу Абдиллах Хусайн бин Ахмад, Ал-Хужжа фий Кирааъатис-Сабъа, жыйнаган: Абдул ал- Салим Мукрам, Бейрут: 1996.
Ибн Халавайх, Мухтасар фи Шавааззил-Куран, Каир: басылган датасы жок, Мактабатул-Мутанбий басмаканасы.
Ибну Занжала, Абу Зуръа Абдуррахман бин Мухаммад, Хужжатул-Кирааъат, Бейрут: 1997, Муассасатур-Рисала басмаканасы.
Куртубий, Абу Абдуллах Мухаммад бин Аби Бакр, ал-Жаамиъул-Ахкамил-Куран вал-Мубаййин Ламаа Тадамманаху мин ас-Сунннати ва Ааййил-Куран, текшерген: Абдуллах бин Абдулхасан ат-Туркий, Бейрут: 2006, Муассасатур-Рисала.
Матуриди, Абу Мансур бин Мухаммадас-Самаркандий, Таvилатул-Куран, Стамбул: 2010, Мизан басмаканасы.
Наххас, Абу Жафар Ахмад бин Мухаммад бин Исмаил, Ирабул Куран, Кахира: 1985, Аламул Кутуб басмаканасы.
Суютий, Абу Фадл Жалалуддин Абдуррахман бин Аби Бакр, ал-Иткан фий Улумул-Куран, Мадина: 2005, Жыйнак: Марказу ад-Дирасатил-Кураниййа басмаканасы.
Табарий, Мухаммад бин Жабр бин Язид бин Галиб Абу Жаафар, Жаамиъул Байаан фий Таъвийлил-Куран, Текшерген: Ахмад Мухаммад Шаакир, 2000, Муассасатул ар-Рисала басмаканасы.
Фарра, Абу Закариййа Яхя бин Зийаад, Маъанул Куран, Бейрут: 1983, Аъламул-Кутуб.
Загрузки
Опубликован
Как цитировать
Выпуск
Раздел
Лицензия
Copyright (c) 2023 Научный журнал теологического факультета ОшГУ
Это произведение доступно по лицензии Creative Commons «Attribution-NonCommercial» («Атрибуция — Некоммерческое использование») 4.0 Всемирная.
