EHL-Ġ SÜNNET KELÂMININ KURUCU AKLI ĠMÂM MÂTÜRÎDÎ VE KELÂM SĠSTEMĠ

Аннотация

Ġslâm âleminin önemli bir kısmını teĢkil eden ve itikadî olarak Ehl-i sünnet mezhebini benimseyen çevrelerin üzerinde en çok etkili olan Ģahsiyetlerden biri, hiç kuĢkusuz Ġmâm Mâtürîdî‘dir. Ġslâm dininin doğru anlaĢılması ve yaĢanması bağlamında, onun eserlerinin büyük bir katkısı olmuĢtur. Özellikle Mâverâünnehir coğrafyasında yetiĢen ve buradan Ġslâm dünyasının bütün coğrafyalarını aydınlatan ilim insanları, genel olarak Ġmâm Mâtürîdî‘nin metodlojisini kullanmıĢlardır. Bu metodoloji, nakille beraber aklı da öne çıkarmıĢ, dinî meselelerin daha anlaĢılır olmasını ve mâkûl bir Ģekilde sunulmasını kolaylaĢtırmıĢtır. Ġmâm Mâtürîdî, yazmıĢ olduğu eserlerde baĢta bilgi ve nübüvvet konuları olmak üzere, kelâm konularına yeni açılımlar getirmiĢ, Ehl-i sünnet kelâmının Mûtezile ve ġiâ karĢısında sağlam bir zemine oturmasına katkı sağlamıĢtır. Onun izinden giden Ebü‘l-Muîn en-Nesefî ve Nureddîn es-Sâbûnî gibi âlimler, hem Hıristiyanlık ve Hind dinleri gibi haricî hem de Mûtezile ve ġiâ gibi dahilî, cereyanlara karĢı durmuĢ, iknâ edici argümanlarla, Ehl-i sünnet itikâdını savunmayı sürdürmüĢlerdir. Bu makalemizde Mâtürîdî baĢta olmak üzere Mâtürîdîlik olarak bilinen ekole mensup ilim adamalarının kelâmın temel konuları bağlamında izledikleri yöntem irdelenecek, bu yöntemin kelâm ilmi içerisindeki konumu etrafında tesbitlerde bulunulmaya çalıĢılacaktır.