КЫРГЫЗСТАНДА ПЕСТИЦИДДЕРДИ КОЛДОНУУНУН ЭКОЛОГИЯЛЫК ЖАНА САЛАМАТТЫК САКТОО ТОБОКЕЛДИКТЕРИ
DOI:
https://doi.org/10.52754/16948831_2024_2(4)_1Ачкыч сөздөр:
айыл чарба өндүрүшү, пестициддер, экологиялык саламаттык, токсикология, туруктуулукАннотация
Айыл чарбасы дүйнө жүзү боюнча азык-түлүк коопсуздугун камсыз кылууда маанилүү роль ойнойт. Көптөгөн өнүгүп келе жаткан өлкөлөр, анын ичинде Кыргызстан, айыл чарба түшүмдүүлүгүн жогорулатуу үчүн пестициддерди колдонууга таянышат. Бирок бул химиялык заттар адамдын ден соолугуна жана айлана-чөйрөгө олуттуу коркунучтарды жаратууда, айрыкча ашыкча колдонулганда же тиешелүү жөнгө салуусуз пайдаланылганда. Бул макалада Кыргызстанда кеңири колдонулган пестициддердин түрлөрү, алардын ден-соолукка жана экосистемаларга тийгизген терс таасирлери, ошондой эле экологдордун бул тобокелдиктерди азайтуу боюнча аракеттери каралат. Жыйынтыктар экологиялык жана коомдук саламаттыкты узак мөөнөттүү камсыз кылуу үчүн катуураак регулятивдик чараларды, дыйкандардын маалымдуулугун жогорулатууну жана туруктуу альтернативаларды ишке ашыруу зарылдыгын баса белгилейт.
Библиографиялык шилтемелер
Kaur, R., Choudhary, D., Bali, S., Bandral, S. S., Singh, V., Ahmad, M. A., Rani, N., Singh, T. G., & Chandrasekaran, B. (2024). Pesticides: An alarming detrimental to health and environment. Science of the Total Environment, 916, 170113. https://doi.org/10.1016/j.scitotenv.2024.170113
Toichuev, R. M., Zhilova, L. V., Paizildaev, T. R., Khametova, M. S., Rakhmatillaev, A., Sakibaev, K. S., Madykova, Z. A., Toichueva, A. U., Schlumpf, M., Weber, R., & Lichtensteiger, W. (2017). Organochlorine pesticides in placenta in Kyrgyzstan and the effect on pregnancy, childbirth, and newborn health. PubMed. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/29247409/
Toichuev, R. M. (n.d.). Research work. The Third Pole. Retrieved from https://www.thethirdpole.net/en/author/rakhmanbek-toichuyev/
Toichuev, R. M., Paizildaev, T. R., & Toichueva, A. U. (2023). Problems of contamination of breast milk by organochlorine pesticides in the Osh Province of Kyrgyz Republic. OEM, 75(Suppl. 1), A33.2. https://oem.bmj.com/content/75/Suppl_1/A33.2
Toichuev, R. M. (2023). Pesticides: An alarming detrimental to health and environment. PubMed. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/38232846/
Cookson, C. (1979, March). Environmentalists fight use of ‘untested’ pesticide. Nature, 278, 1-3.
Жүктөөлөр
Жарыяланды
Кандай шилтеме берүү керек
Саны (чыгарылыш)
Бөлүм
Лицензия
Copyright (c) 2025 Ош мамлекеттик университетинин Жарчысы. Медицина
