ДОРПЕР ЭТ БАГЫТЫНДАГЫ КОЧКОРЛОРУН АТА МЕКЕНДИК ТУКУМДАГЫ КОЙЛОР МЕНЕН АРГЫНДАШТЫРУУДАН АЛЫНГАН КОЧКОРЛОРДУН ӨСҮШҮ ЖАНА ӨНҮГҮШҮ
DOI:
https://doi.org/10.52754/16948696_2024_3(8)_16Ачкыч сөздөр:
кыргыздын уяң жүндүү, тянь-шань жарым уяң жүндүү, Алай жарым уяң жүндүү, тукуму, кочкору, тирүү салмагы, бою, өнүгүшү, кырылышы, дене түзүлүшүнүн, мазмунунун индекстериАннотация
Республикада кой багууну өнүктүрүү малдын азыктуулугун жана асыл тукумдук сапатын жогорулатууга багытталган. Койлордун учурдагы породалары республиканын өздүк эт продукциясын өндүрүү муктаждыктарын жетишсиз деңгээлде канааттандырууда. Кыргыз Республикасынын Улуттук статистика комитетинин маалыматтары боюнча этке болгон керектөө болгону 85,7% ды түзөт жана республика бул продукцияны жакынкы чет өлкөлөрдөн ташып келүүгө аргасыз. Бул продукцияны көбөйтүү максатында эт дорперинин кочкорун ата мекендик асыл тукум – Кыргыз уяң жүндүү, тянь-шань жарым уяң жүндүү жана Алай жарым жүндүү койлору менен аргындаштыруу боюнча изилдөөлөр жүргүзүлгөн. Жүргүзүлгөн изилдөөлөрдө жашоонун ар кандай курактагы мезгилинде аргындаштырылган жаш – кочкорлордун өсүү жана өнүгүү маселелери каралды. Учурда эт азыктарынын көрсөткүчтөрү эттин азыктык сапатын аныктоо үчүн химиялык анализ жүргүзүү менен иштетилип жатат. Борбордук Азия республикалары сыяктуу эле Кыргызстанда да эт үчүн кой өстүрүү артыкчылыктуу тармак болуп саналат. Азыркы учурда кыргыз койлорунун породалары эт продукциясынын жетиштүү көлөмдө чыгарылышына ээ эмес. Эт койлорун өндүрүүнүн көлөмүн көбөйтүү үчүн ата мекендик жана чет өлкөлүк селекциянын эт породаларынын генетикалык потенциалын пайдалануу зарыл. Ата мекендик жана чет өлкөлүк окумуштуулар эт багытындагы жогорку продуктивдүү койлордун породаларын, породалык топторун жана типтерин өркүндөтүү жана жаңы породаларды чыгаруу боюнча мындан аркы илимий изилдөөлөрдүн зарылдыгын далилдешти.
Библиографиялык шилтемелер
Абакаров Д.А. Характеристика помесных ягнят от баранов короткошерстных пород и маток прекос - грубошерстных. Сб. научных работ. ВИЖ, вып. 15, 1969 г.
Бараканов У.Д., М.Н. Лущихин М.Н. Типы кроссбредных овец и их оценка, В кн. Вопросы генетики и селекции в овцеводстве. М. Колос, 1976 г.
Абдымажитов Н.К., Абдурасулов А.Х., Эффективность разведения овец разной породности, Сборник научных трудов Всероссийского научно-исследовательского института овцеводства и козоводства. 2016. Т. 1. № 9. С. 3-5.
Мальчиков Р.В., Юлдашбаев Ю.А., Кубатбеков Т.С., Гадиев Р.Р., Губайдуллин Н.М., Яремко В.В., Абдурасулов А.Х., Весовой рост баранчиков романовской породы и её помесей с эдильбаевской, Вестник Ошского государственного университета. Сельское хозяйство: агрономия, ветеринария и зоотехния. 2022. № 1. С. 68-78. DOI: https://doi.org/10.52754/16948696_2022_1_8
Арипов Т.Т., Абдурасулов А.Х., Рост, развитие, промеры, экстерьеры и телосложение помесного молодняка овец, Вестник АПК Ставрополья. 2016. № 1 (21). С. 87-91.
Никонова Е.А., Рахимжанова И.А., Ребезов М.Б., Миронова И.В., Ермолова Е.М., Абдурасулов А.Х., Иргашев Т.А., Эффективность выращивания чистопородных и помесных баранчиков, Вестник Ошского государственного университета. Сельское хозяйство: агрономия, ветеринария и зоотехния. 2023. № 4. С. 164-170. DOI: https://doi.org/10.52754/16948696_2023_4_24
Жиряков А.М. Мясная продуктивность помесей при промышленном скрещивании. Ж. Овцеводство, № 9, 1961 г.
Мырзахматов У.А., Келдибеков К., Абдурасулов А.Х., Сохранение и совершенствование породных ресурсов овец и коз в Кыргызстане, Сборник научных трудов Всероссийского научно-исследовательского института овцеводства и козоводства. 2017. Т. 1. № 10. С. 221-225.
Национальный статистический комитет Кыргызской Республики, 2023
Иванов М.Ф. Полное собрание сочинений М., Колос, 1964 г.
Ожигов Л.М. Эффективность промышленного скрещивание овец в зоне интенсивного ведения хозяйств. Тр. Горского сельскохозяйственного института. Орджоникидзе, 1965 г.
Мамаев С.Ш., Абдурасулов А.Х., Влияние живой массы и возраста на плодовитость овцематок кыргызского многоплодного типа, Сборник научных трудов Всероссийского научно-исследовательского института овцеводства и козоводства. 2017. Т. 1. № 10. С. 177-182.
Арипов Т.Т., Абдурасулов А.Х., Нагул и его влияние на мясную продуктивность баранчиков разного генотипа, Вестник Таджикского национального университета. Серия естественных наук. 2017. № 1-2. С. 179-184.
Поляков И.И. Организация селекционно-племенной работы вюртембергскими овцами в совхозе «Кызыл-Октябрь». Научный отчет о работе КыргНИИЖиП 1940.
Ульянов А.Н. Промышленное скрещивание тонкорунно – грубошерстных маток с баранами породы линкольн. Ж. Сельское хозяйство Северного Кавказа, № 9, 1960 г.
Жүктөөлөр
Жарыяланды
Кандай шилтеме берүү керек
Саны (чыгарылыш)
Бөлүм
Лицензия
Copyright (c) 2024 Таалайбек Турдубаев, Кубат Назаркулов, Абдугани Абдурасулов
