ÇARLIK RUSYA DÖNEMİNDE KIRGIZİSTAN'DAKİ EĞİTİM KURUMLARI VE DURUMU
Anahtar Kelimeler:
Çarlık Dönemi- Kırgızistan- Türkistan- Eğitim- Eğitim politikası- Mektep- Medrese- Ususl-i Cedid- Rus-Tuzem okuluÖzet
Bir ülkenin eğitim tarihini bilmek, o ülkenin geleceğine yön çizmek açısından büyük önem taşır. Günümüzde Kırgızistan'da her alanda olduğu gibi eğitim alanındaki sorunlar da çeşitli yönleriyle tartışılmakta, eğitim politikaları belirlenirken hangi değerlere öncelik verilmesi gerektiği ve eğitim politikasında milli ve kültürel değerlerin yeri gibi hususlar tartışılmaktadır. Ancak bu sorunlar tartışılırken çoğu kez Kırgızistan'daki eğitim sisteminin geçmişi, geçirdiği evreler ve eğitim kurumlarının tarihi göz ardı edilebilmektedir. Günümüz Kırgızistan'ındaki eğitim sorunlarının kökenini irdeleyebilmek, eğitim olgusuna bütüncül yaklaşabilmek ve bu sorunlara çözüm önerileri getirebilmek, eğitim kurumlarının tarihini bilmemizi gerektirir. Bu bağlamda geçmişte Kırgızistan'da faaliyet gösteren çeşitli eğitim kurumları ve durumunu ele almak yukarıda bahsedilen nedenlerden dolayı önem arz etmektedir.
Referanslar
Aça, Mehmet, “Orta Asya’da Uluslaşma Süreci ve Türkiyat Araştırmalarında Rus İlminskiy ve Ardıllarının Rolü”, Orta Asya‟nın Sosyo-Kültürel Sorunları: Kimlik, İslam, Milliyet ve Etnisite, Gündoğan Yay., İstanbul-2003. Aytbaev, İstoriko-Kulturnıe svyazi Kirgizskogo i Russkogo Narodov, Akademiya Nauk Yayınevi, Frunze-1957. Aytmambetov D., Dorevoltsionniye shkoly v Kirgizii, Kırgız SSR‘in İlimder Akademiyası Yayınları, Frunze 1961. Bayram, Bülent , “Tatar-Bulgar Meselesi Temelinde Bir Destan : ġan Kızı”, Karadeniz Araştırmaları, Cilt: 6, Sayı: 21, Bahar 2009. Bobohonov, R., “Djadidizm - kak ġkola Modernizatsii İslam v Sredney Azii‖; http://www.centrasia.ru/newsA.phpst=1424558880 EriĢim: 05.07.2015. Bobrovnikov, N. A., “Russko-Tuzemnıye Uçilişa, Matkabı i Medresı v Sredney Azii”, Jurnal Ministerstva Narodnago Prosvetşesiya, Senatskya Yayınevi, St. Peterburg-1913, Sayı: 46. Bozkurt, Nebi, “Mektep”, DİA, c. 29, Ġstanbul-2004. Brejnev, S. N., “Peredovaya Kultura Djadidov v Sredney Azii v Nachale XX v.”, Vestnik, Sayı: 10 (92), Ekim-2008. Caferzade, A., “Pedagogiçeskiye Svyazi Azerbaydjana i Kirgizii”, Russkiy Yazık v Kirgizskoy Şkole, Sayı: 5-6. Frunze-1970.
Çapraz, Hayri, “Çarlık Rusyası’nın Türkistan’da Hâkimiyet Kurması”, SDÜ Fen Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, Aralık, 2011, Sayı: 24. Devlet, Nadir, Rusya Türklerinin Milli Mücadele Tarihi, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara-1999. Duyşenbiev, S. U., "ġabdan Batır Jana İslam Dini", http://bizdin.kg/elib/jurnaldar/vik/2011_1/dusenbiev-shabdan.doc Erişim: 04.06.2015. Erşahin, Seyfettin, “Buhara’da Ceditcilik-Eğitim Islahatı Tartışmaları ve Abdurrauf Fıtrat (XX. Yüzyıl Başları)”, Dini Araştırmalar, Cilt: 1, Ocak- Nisan, Ankara-1999. Eshenkulova, Kishimzhan, “Kaufman’ın Türkistan Siyaseti: Sömürgecilik ve İslam Kurumlarının Ihmali”, Turan Stratejik Araştırmalar Merkezi (TURANSAM) dergisi, Cilt: 7, Sayı: 25. Gafarov, N., “Djadidizm v Sredney Azii v kontse XIX-nachale XX vv”, Tez Özeti, DuĢanbe-2013. Gramenskiy, S. M., Oçerk razvitiya narodnogo obrazavaniya v Turkistanskom kraye, TaĢkent-1896. Kadyrov, M., “Kırgızistan’da Ceditçilerin Eğitim Alanındaki Faaliyetleri”, Dini Araştırmalar, Cilt: 17. Temmuz-Aralık 2014. Kapağan, Enver,, Kırgız Şiirinde Ekim Devrimi/ Devrimi Hazırlayan ve Kabul Görmesini Sağlayan Sebepler, Akçağ Yayınları, Ankara-2015. Kılıç, Filiz, “Kırgızistan’daki Dunganlar: Tarihleri, Göçleri, YaĢamları, Dil Durumları”, Türk Bilig, sayı: 26, Yıl: 2013. Kubatova, A., Kırgızstandagı Cadidçilik Kıymılı (1900-1916), Maksat Yay, BiĢkek-2012. Kurumbaeva, G. D., "Vliyaniye russko-tuzemnıh Ģkol na razvitiye natsionalnoy intellegentsii Kırgızstana v kontse XIX- nachale XX vekov", http://ia-centr.ru/expert/321/ , Erişim: 10.06.2015. Marçenko, L. Y., “Russkiye i Rusko-Tuzemnıye ġkolı v Kırgızstane vo II Polovine XIX- Nachale XX v.”, Vestnik KRSU, Cilt: 5, Sayı: 7, Bişkek-2005. Ostroumov, N. P., “Musulmanskiye Maktabı i Russko-Tuzemnıye ġkolı v Turkestanskom Kraye”, Jurnal Ministerstva Narodnago Prosvetşesiya, Senatskya yayınevi, St. Peterburg-1906. Palen, K. K.,Otchet po Revizii Turkestanskogo Kraya, Proizvedennoi po Vysochaishemu Poveleniyu Senatorom Gofmeisterom Grafom K.K. Palenom‖, Pereselencheskoye delo v
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2023 Bukatcha AKIMJAN KYZY
Bu çalışma Creative Commons Attribution 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
