EDMUND CASTELL’IN HEPTAGLOT SÖZLÜĞÜ ÖRNEĞİNDE ARAPÇA’NIN ÇOK DİLLİ SÖZLÜK GELENEĞİNDEKİ YERİ
Anahtar Kelimeler:
Edmund Castell- Çok Dilli Sözlükler- Sözlükler, Polyglot- Arapça- Sözcük ListeleriÖzet
Bu çalışma, Arapçanın çok dilli sözlük geleneği içindeki yerini ana hatlarıyla ele almaktadır. Özellikle Avrupa’da oryantalist çalışmaların merkezinde yer alan Arap dili araştırmalarında önemli bir yere sahip sözlük yazımının geçirdiği merhaleler ve bu alanda türünün ilk örneği kabul edilen E. Castell’a ait Lexicon Heptaglotton adlı hacimli sözlük araştırmanın temelini oluşturmaktadır. Başlangıçta daha çok ticarî ve ekonomik kaygılarla hazırlanan sözcük listeleri şeklindeki çok dilli sözlükler, günümüzün teknolojik imkânlarıyla gelişerek, özellikle çeviri alanında önemli hizmetler sunmaktadır. Çok dilli sözlüklerin atası sayılan Sümer-Babil-Asur sözcük listeleriyle Samî dil ailesine aidiyetinden dolayı ilişkisi bulunan Arapça, ortaçağ ve sonraki yüzyıllarda ise, ağırlıklı olarak din referanslı çalışmalarda ve ayrıca ekonomik-ticarî gayelerle çok dilli sözlüklerin neredeyse değişmeyen dili olmuştur.
Referanslar
Acar, Ömer, “William Bedwell ve İngiltere’deki Arap Dili Çalışmalarına Katkısı”, EKEV Akademi Dergisi, Yıl: 15, Sayı: 46 (Kış 2011), ss. 451-460.
Akîkî, Necîb, el-Musteşrikûn, Dâru’l-Me‘ârif, Kahire, 2006.
Aksan, Doğan, Her Yönüyle Dil-Ana Çizgileriyle Dilbilim, TDK Yay., Ankara, 1995.
Crossley, James, The Diary and Correspondence of Dr. John Worthington, Chetham Society, Manchester, 1855, II.
Çakmakçı, Cevdet, “el-Me ‘âcimu’s-Sunâiyye el-Arabiyye-et-Turkiyye ev et-Turkiyye-el-Arabiyye-Dirâse Târihiyye Vasfiyye”, Havliyyât Âdâbi Ayn Şems, S. 33, Yıl: 2005, Kahire.
Çetin, Çetin, Nihad M. “Arap Dili ve Edebiyatı” mad., İslâm Ansiklopedisi, TDV Yay., İst., 1993, III.
Delisle, Jean, Judith Woodsworth, Translators Through History, John Benjamins Publishing, 2012.
Dibdin, Thomas Frognall, An Introduction To The Knowledge Of Rare And Valuable Editions Of The Greek And Latin Classics: Including An Account Of Polygot Bibles; The Best Greek, And Greek And Latin, Editions Of The Septuagint And New Testament; The Scriptores De Re Rustica; Greek Romances, And Lexicons And Grammars, Printed For Harding And Lepard, Pall-Mall East; and g. B. Whittaker, Ave-Maria-Lane, London, 1827.
Ebu’l-Ferec, Muhammed Ahmed, el-Me‘âcimu’l-Luğaviyye fî Dav’i Dirâsâti ‘İlmi’l-Luğa’l-Hadîs, Dâru’n-Nahdati’l-‘Arabiyye, yy, 1966.
Eco, Umberto, Avrupa Kültüründe Kusursuz Dil Arayışı, çev. Kemal Atakay, Afa Yayınları, İstanbul, 1995.
Ellis, A. G., Catalogue of Arabic books in the British Museum, The Trustees of The British Museum, 1967, V.
Galanti, Avram, Türkçede Arabî ve Latin Harfleri ve İmlâ Meseleleri, Dersaadet Kitabevi, İstanbul, 1925.
Grassier, William, “Hermeneutics in Science and Religion” (Encyclopedia of Science and Religion, ed. J. Wentzel Vrede van Huyssteen) içinde, Macmillan, New York, 2003.
Hamilton, Alastair, William Bedwell The Arabist 1563-1632, E. J. Brill, Leiden, 1985.
Hartmann, R. R. K & James, Gregory, Dictionary of Lexicography, Routledge, London, 2002.
Lewis, Bernard, “Târîhu İhtimâmi’l-İnkilîz bi’l-‘Ulûmi’l-‘Arabiyye”, el-Mustemi‘u’l-‘Arabî, (Ayrı basım, 6 makale bir arada), (t.y.),
Muhammed, Ahmed ‘Abdussemî‘, el-Me‘âcimu’l-‘Arabiyye-Dirâse Tahlîliyye, Dâru’l-Fikri’l-‘Arabî, yy, 1994.
Norris, H. T., “Edmund Castell (1606-1685) And His Lexicon”, in Russel, The ‘Arabick’ Interest of The Natural Philosophers, 71).
Norris, H. T., ________“Professor Edmund Castell (1606-85), Orientalist And Divine, And England’s Oldest Arabic Inscription”, Journal of Semitic Studies, XXIX/I, Spring, 1984.
Ölmez, Mehmet, “Tarihî Türk Dillerinin Sözlükleri”, Kebikeç, S. 6, 1998.
Roper, Geoffrey “Arabic Printing And Publishing In England Before 1820”, British Society for Middle Eastern Studies, 1985, Vol. XII.
Shuger, Debora Kuller, The Renaissance Bible, University of California Press, Los Angelos, 1994.
Stephen, Leslie (der.) (1887), Dictionary of National Bibliography, Smith, Elde&Co London, vol. IX.
Tüccar, Zülfikâr, “Edmund Castell”, TDV İslâm Ansiklopedisi, İstanbul, 1993, VII.
Toomer, G. J., Eastern Wisedome and Learning: The Study of Arabic in Seventeenth-Century England, Oxford University Press, 1996.
Toomer, G. J., ________“ ‘Castell, Edmund’, Oxford Dictionary of National Biography, Oxford University Press, 2004; online edn, Jan 2008.
Venn, John. Alumni Cantabrigienses, Cambridge University Press, Cambridge, 1922.
Wright, William, A Catalogue of The Syriac Manuscripts Preserved in The Library of The University, University Press, Cambridge, 1867, V.
Ya‘kûb, Emîl, el-Me‘âcimu’l-Luğaviyyeti’l-‘Arabiyye-Bidâetuhâ ve Tatavvuruhâ, Dâru’l-‘İlm li’l-Melâyîn, Beyrut, 1985.
Yavuz, Galip, “Sözlükbilim ve Arapça Sözlük Çalışmalarına Tarihsel Bir Yaklaşım”, C.Ü.İ.F.D, 2002, cilt: VI, sayı: 1, ss. 113-121.
Zeydân, Corcî, Târîhu Âdâbi’l-Luğati’l-‘Arabiyye, Dâru’l-Hilâl, Kahire, tsz., I-II.
Ziriklî, Hayruddîn, el-A‘lâm, Dâru’l-‘İlm li’l-Melâyîn, Beyrut, 2002, I.
http://s2w.hbz-nrw.de/ulbbn/content/pageview/121498. (20.03.2013).
http://www.london-gazette.co.uk/issues/429/pages/1. (21.03.2013).
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2023 Ömer ACAR
Bu çalışma Creative Commons Attribution 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
