Kalıgul Oluya'nın Şiirlerindeki Ahir Zaman Tasvirlerinin Etnopedagojik ve Din Eğitimi Açısından Önemi

Özet

Hemen her toplumda başkaları tarafından görülmeyeni erken tahlil edip öngören şahsiyetler yaşamıştır. Dinî, felsefî ve siyasî amaçları olan bu şahsiyetlerin Kırgız toplumunda da mevcut olduğu aşikârdır. Bu bilge şahsiyetlerin biri olan Kalıgul Bay Uulu Rus işgali döneminden hemen önce yaşamış, dönemin sosyo-kültürel özelliklerini şiirlerinde yansıtmaya çalışan şair olarak tanınmaktadır. Devrin değiştiği bir dönemde yaşayan şair Kırgız edebiyatındaki “zamane şiiri”nin ilk temsilcisi olarak bilinmektedir. Zamane şiirlerine “ahır zaman” şiirleri de denilmektedir. Bu şiir türünün ortaya çıkmasına Rus işgalinin giderek Türkistan’a yayılması neden olmuştur. Komşu Kazak, Tatarların başına gelen toplumsal felaketlerin kendi ulusu için de endişe teşkil ettiğinin farkında olan aydın şairler halkı bu konuda uyarmak istemişlerdir. Kalıgul'un “Akır Zaman” şiiri, Rusların bölgeyi işgal etmesiyle birlikte değişecek sosyal hayatı, geleneksel aile düzeninin bozulmasını, farklı dindeki, dildeki milletin halka tesirini bilgelik ile tasvir etmektedir. Kırgız toplumundaki dini ve ahlaki değerleri şiirlerinde konu edinen Kalıgul Bay Uulu’nun hayatına ve şiirlerindeki ahir zaman tasvirlerine kısaca değindikten sonra, din eğitimi ve etnopedagojik açıdan bu şiirlerin önemi üzerine durulacaktır.