Ретракция эрежелери
Илимий статьяны артка кайтарып алуу (ретракция)– окурмандарга жарыяланган илимий эмгектин оңдолгондугу жана басылмада ката маалыматтар бар экендиги, басылмаларда кайталангандыгы (авторлор бир эле маалыматтарды бир нече басылмада көрсөтсө), өзүн-өзү плагиат жөнүндө билдирүү.
Артка кайтарып алууга (ретракция) негиз катары жумушчу топ тарабынан аныкталган төмөнкүдөй фактылар эсептелет:
- басылмаларда менчиктеп алууну (плагиат) аныктоо;
- макаланын бир нече басылмаларда кайталанышы;
- изилдөө ишинде бурмалоолорду же жасалмаларды табуу (мисалы, эксперименталдык маалыматтарды манипуляциялоо);
- изилдөө ишинде олуттуу каталарды табуу (мисалы, натыйжаларды туура эмес чечмелөө), бул анын илимий баалуулугуна шек келтирет;
- авторлордун туура эмес тизмеси (макаланы жазууга, изилдөө жүргүзүүгө ж.б. катышпаган адамдарды камтыйт; изилдөө жүргүзүүгө жана макаланы жазууга түздөн-түз катышкан адамдар көрсөтүлбөйт);
- кызыкчылыктардын кагылышуусу;
- макаланы автордун макулдугусуз кайра жарыялоо;
- макала рецензиядан өткөн эмес.
Макалаларды (артка кайтарып алуу) процессинин демилгечилери төмөнкүлөр боло алат:
- макаланы жокко чыгаруу үчүн журналдын редакциясына жазуу жүзүндөгү жүйөлүү даттанууну жиберген макаланын авторлору;
- журналдын башкы редактору, ал басылманы жокко чыгаруунун себептери жөнүндө жүйөлүү идеяны даярдайт;
- башка журналдын редакциясы;
- макаланын авторлору тарабынан илимий этиканы бузгандыгы жөнүндө далилдерди келтирген башка адамдар (мисалы, кызыкчылыктардын кагылышынын катышуучулары).
Илимий материалдарды ретракциялоо алгоритми
Автордун же макалада илимий этиканы бузуу фактылары жөнүндө далилдерди келтирген башка адамдын кайрылуусунан кийин журналдын редакциясы иш боюнча бардык колдо болгон фактыларды жана текшерүү үчүн мүмкүнчүлүктөрдү эске алуу менен ишти комплекстүү изилдөөнү жүргүзгөн комиссияны дайындайт;
Макаланы артка кайтарып алуу жөнүндө чечим кабыл алып, редакция жыйналыштын протоколунда баш тартуунун себебин (плагиат аныкталган учурда, менчиктөө булактарын көрсөтүү менен), ошондой эле баш тартуунун датасын көрсөтөт. Макала жана макаланын сыпаттамасы журналдын веб-сайтында журналдын тиешелүү санынын бир бөлүгү катары сакталат, бирок текстин электрондук версиясы ОТОЗВАНА/RETRACTED деген жазуу менен белгиленет жана ошол эле белги мазмунга да коюлат.
Илимий редакторлор жана басып чыгаруучулар ассоциациясынын Илимий басылмалардын этикасы боюнча кеңешине протокол берилет (чыгарылып алынган макалалардын бирдиктүү маалымат базасына маалыматтарды киргизүү үчүн), анда жыйналыштын датасы, жыйналыштын курамы, жыйынтыгы экспертиза жана жүйөлүү чечим көрсөтүлөт.
Артка кайтарып алынган тексттер жөнүндө маалымат илимий маалымат базаларына - ИМБга, Илимий редакторлордун жана басылмалардын ассоциациясы (ИРБА).
Редакция артка кайтарылган макалалардын авторлору менен мындан ары кызматташуу боюнча өз алдынча чечим кабыл алуу укугун өзүнө калтырат.