Cuma Günündeki İcabet Vakti ile İlgili Rivayetlerin Değerlendirilmesi
DOI:
https://doi.org/10.52754/16947673_2020_28_7Ачкыч сөздөр:
Cuma, Dua, İcabet VaktiАннотация
Hz. Peygamber’in, duaların kabul olacağına dair işaret ettiği vakitle alakalı aktarımlar ele alındığı bu çalışma, giriş ve iki bölümden oluşmaktdır. Birinci bölümde Cuma günündeki icabet vaktiyle ilgili çeşitli rivayetler isnatları bakımından analize tabi tutulmuştur. Rivayetlerin farklı varyantları tespit edilerek isnat şemaları oluşturulmuştur. Daha sonra rivayetle ilgili ulaşılabilen ilk kaynağındaki ravileri hakkında genel bilgiler verilmiştir. Senetlerin tamamındaki ravileri tek tek incelemek hem bu çalışmanın hacmine uygun görülmemiş hem de gereksiz bulunmuştur. Çünkü elde edilen ilk kaynaktaki raviler ile genel bir kanaat
oluşmuştur. Rivayetler arasından bir tane vaktin belirsizliğine işaret eden, birer tane de öğle ve ikindiye işaret eden meşhur aktarımlar değerlendirmeye tabi tutulmuştur. Ravileri hakkında cerh-taʻdîl kitaplarından bilgiler aktarılan rivayetler daha sonra bütünsel olarak incelenmiştir. Bu bağlamda müntehâ, senet sayısı, ittisâl, ve sıhhat durumları hakkında genel bir tetkik yapılmıştır. İkinci bölümde ise aktarılan rivayetlerle ilgili bazı değerlendirmelere yer verilmiştir. Hadisler arasında farklılıklar bulunsa da asgarî müşterekleri olan lafız ve manâ tespit edilerek onlar üzerinden metin değerlendirmesi yapılmıştır. Ardından icabet vaktine işaret eden çeşitli görüş ve rivayetler ele alınmıştır. Bunlar arasında meşhur olmuş görüşler ulaşılabilen ilk kaynaklarıyla beraber verilmiştir. Görüş sahiplerinin dayandıkları deliller aktarılmıştır. Ardından bazı çevreler tarafından
bu vakitle ilgili yapılmış önerilere yer verilerek hadisler arasındaki ihtilafın çözüm metotları aktarılmıştır.
Библиографиялык шилтемелер
Mübârekfûrî, Ebü’l-Alâ Muhammed Abdurrahman b. Abdirrahîm.
Tuhfetu’l-ahvezî bi şerh-i câmi’i’t-Tirmizî. 10 Cilt. Beyrut: Dâru’l-Kütübi’lİlmiyye, t.y.
Müslim, Ebû’l-Hüseyin b. el-Haccâc el-Kuşeyrî en-Nîsâbûrî. el- Câmiʿu’s-sahîh. 9 Cilt. Beyrut: Dâru İhyâi’t-Turâs, t.y.
Nesâî, Ebû Abdirrahmân Ahmed b. Şuayb. es-Sünen. nşr. Abdu’l-Fettah Ebû Gudde. 9 Cilt. Haleb: Mektebu’l-Matbuâti’l-İslâmî, 1986.
Nevevî, Ebû Zekeriyyâ Yahyâ b. Şeref b. Mürî. el-Minhâc şerh-u Sahîh-i Müslim b. Haccâc 2. 18 Cilt. Beyrut: Dâr-u İhyâi’t-Türâsi’l-Arabî, 1972.
Nîsâbûrî, Ebû Abdillâh Muhammed b. Abdillâh b. Muhammed el-Hâkim en-. el-Müstedrek alâ’s-Sahîhayn. nşr. Mustafa Abdulkadir Atâ. 4 Cilt. Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1990.
Özafşar, Mehmet Emin. Hadisi Yeniden Düşünmek. Ankara: Ankara Okulu Yayınları, 1998.
Özel, Ahmet. “Mâlik b. Enes”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 27/506-513. Ankara: TDV Yayınları, 2003.
San’ânî, Ebû Bekir Abdurrezzak b. Hümam. el-Musannef 2. nşr. Habîbu’r-Rahman el-Â’zamî. 11 Cilt. Hindistan: el-Meclisü’l-İlmî, 2. Baskı.,1983.
Süyûtî, Ebü’l-Fazl Celâlüddîn Abdurrahmân b. Ebî Bekr b. Muhammed el-Hudayrî. el-Lümʻa fî hasâisi’l-Cumʻa. Beyrut: Dâru’l-Kütübi’lİlmiyye, 1987.
Taberânî, Ebü’l-Kâsım Müsnidü’d-dünyâ Süleymân b. Ahmed b. Eyyûb. el-Mû‘cemu’l-evsat. Kahire: Dâru’l-Haremeyn, ty.
Taberânî, Ebü’l-Kâsım Müsnidü’d-dünyâ Süleymân b. Ahmed b. Eyyûb. el-Mûʻcemu’l-kebîr 2. 25 Cilt. Kahire: Mektebet-i İbn Teymiyye, 2. Basım, 1994.
Taberî, Muhammed b. Cerîr. Câmiʿu’l-beyân fî te’vîli’l-Kur’an. nşr. Ahmed Muhammed Şakir. 24 Cilt. Beyrut: Müessesetu’r-Risale, 2000.
Tirmizî, Ebû Îsâ Muhammed b. Îsâ. es-Sünen. nşr. Beşşâr Avvâd Maʻrûf. 6 Cilt. Beyrut: Dâru’l-Ğarbi’l-İslâmî, 1998.
Yıldız, Abdullah. “Serahsî’nin Hadis Anlayışı - II Nesh ve İhtilafu’l-Hadisle Alakalı Meseleler”. Harran Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 7 (1999), 256-298.
Zehebî, Muhammed b. Ahmed. Mîzânu’l-i‘tidâl fî nakdi’r-ricâl. 4 Cilt. Beyrut: Dâru’l-Ma’rifeti li’t-Tabâ’ati ve’n-Neşri, 1963.
Zehebî, Muhammed b. Ahmed. Siyeru aʻlâmi’n-nübela. 25 Cilt. Beyrut: Müessesetu’r-Risale, 3. Baskı., 1985.
Kur’ân Yolu, (23.04.2020). https://kuran.diyanet.gov.tr