СИНГУЛЯРДУУ КОЗГОЛГОН ӨЗГӨЧӨ ЧЕКИТИ БАР БИРИНЧИ ТАРТИПТЕГИ ДИФФЕРЕНЦИАЛДЫК ТЕҢДЕМЕНИН ЧЕЧИМИНИН АСИМПТОТИКАСЫН ТУРГУЗУУ

Авторлор

  • Гуласал Дадажанова Б.Сыдыкова атындагы Кыргыз-Узбек эл аралык университети
  • Айдана Абсатар кызы

DOI:

https://doi.org/10.52754/16948645_2022_1_1

Ачкыч сөздөр:

сингулярдуу козголгон, алсыз козголгон, ѳзгѳчѳ чекит

Аннотация

Бул жумушта изилдѳѳнүн предмети болуп сингулярдуу козголгон бир тектүү эмес алсыз сызыктуу дифференциалдык теӊдемелер эсептелинет. Изилдѳѳнүн максаты сингулярдуу козголгон бир тектүү эмес алсыз сызыктуу дифференциалдык теӊдеме чечимин асимптотикасын тургузуу болуп эсептелинет. Чечимдин асимптотикасын тургузууда классикалык асимптотикалык усул – козголуулар усулунан пайдаланылды. Анын жардамында сызыктуу жана сызыктуу эмес дифференциалдык теӊдемелердин, жекече туундулуу дифференциалдык теӊдемелердин чечимин тургузуу салыштырмалуу оӊой. Макалада  теӊдемеси каралып,  мааниси  болгон учурда дифференциалдык теӊдеме алсыз сызыктуу кадимки дифферециалдык теңдеме болот. Теӊдемеде кичине параметрден аналитикалык түрүндѳ кѳз каранды болгону үчүн, анын чечими да кичине параметр боюнча аналитикалык функция болот. Башкача айтканда калдык мүчѳсү бар Тейлордун катарына ажырайт. Козголуу методунун классикалык теориясына Анри Пуанкаре чоӊ салым кошуп, алгычкы аныктаманы берген. Сингулярдуу козголгон теӊдеменин чечимин асимптотикасын тургузуу колдонмо изилдѳѳлѳрдѳ чоӊ мааниге ээ болуп, алар физика, техника, суюктуктар жана газдар механикасы кѳп изилденет.

Библиографиялык шилтемелер

Alymkulov, K. A boundary function method for solving the model lighthill equation with a regular singular point [Text] / K. Alymkulov, A.A. Khalmatov // Mathematical Notes. - Moscow, 2012. - № 6. - Pр. 117-121. DOI: https://doi.org/10.1134/S0001434612110193

Alymkulov, K. About new statement and about new method of Cauchy problem for singular perturbed differential equation of the type of Lighthill [Text] / K. Alymkulov, K.B. Matanova, A.A. Khalmatov // International Journal of Scientific and Innovative Mathematical Research (IJSIMR) - 2015. - Volume 3. - Pр. 54-64.

Tursunov, D. A. Asymptotics of the Solution to the Boundary-Value Problems with Non Smooth Coefficient / D. A. Tursunov, M. O. Orozov, A. A. Halmatov // Lobachevskii Journal of Mathematics. – 2020. – Vol. 41, No. 6. – P. 1115-1122. – DOI 10.1134/S1995080220060177. – EDN AZKBTQ. DOI: https://doi.org/10.1134/S1995080220060177

Halmatov, A. A. Construction of the asymptotics of the solution of a singularly perturbed nonlinear equation with a singular point / A. A. Halmatov, A. A. Baltabaeva, K. G Kanybek // Science. Education. Engineering. – 2021. – No. 3(72). – P. 34-40. – DOI 10.54834/16945220_2021_3_34. – EDN LWIYNU. DOI: https://doi.org/10.54834/16945220_2021_3_34

Halmatov, A. A. Construction of the asymptotic of the solution of a singularly perturbed partial differential equation with a special Lin / A. A. Halmatov, N. Nishanbaeva, K. A Absatar // Science. Education. Engineering. – 2021. – No. 3(72). – P. 29-33. – DOI 10.54834/16945220_2021_3_29. – EDN UHGWZY. DOI: https://doi.org/10.54834/16945220_2021_3_29

Khalmatov, A. A. Analysis of finding a solution to modular equations when the equation contains two or more modules / A. A. Khalmatov, G. A. Dadazhanova, K. A. Abbazova, N. Sayfiddin K // Science. Education. Engineering. – 2022. – No. 3(75). – P. 49-57. – DOI 10.54834/16945220_2022_3_49. – EDN JQQTXH. DOI: https://doi.org/10.54834/16945220_2022_3_49

Khalmatov, A. A. Spice of solutions to singularly perturbed equations / A. A. Khalmatov, K. A. Abbazova, G. Kanybek K, A. Baltabaev // Science. Education. Engineering. – 2022. – No. 3(75). – P. 57-63. – DOI 10.54834/16945220_2022_3_57. – EDN QCRAZR. DOI: https://doi.org/10.54834/16945220_2022_3_57

Бабаев, Д. Б. Санариптештирүү шартында техникалык жождордогу жалпы физика курсунун орду / Д. Б. Бабаев, Ш. К. Хаитов, А. А. Халматов // Alatoo Academic Studies. – 2020. – No. 3. – P. 84-89. – DOI 10.17015/aas.2020.203.09. – EDN TEHYXP.

Жүктөөлөр

Жарыяланды

2022-12-20 — Жаңыланды 2023-03-01

Версиялар

Кандай шилтеме берүү керек

Дадажанова, Г., & Абсатар кызы, А. (2023). СИНГУЛЯРДУУ КОЗГОЛГОН ӨЗГӨЧӨ ЧЕКИТИ БАР БИРИНЧИ ТАРТИПТЕГИ ДИФФЕРЕНЦИАЛДЫК ТЕҢДЕМЕНИН ЧЕЧИМИНИН АСИМПТОТИКАСЫН ТУРГУЗУУ. Ош мамлекеттик университетинин Жарчысы. Математика. Физика. Техника, (1), 9–15. https://doi.org/10.52754/16948645_2022_1_1 (Original work published December 20, 2022)