ФУНКЦИОНАЛДЫК ӨЗ АРА БАЙЛАНЫШТАР, ДИФФЕРЕНЦИАЛДЫК ТЕҢДЕМЕЛЕР ЖАНА БАШКАРЫЛУУЧУ ОБЪЕКТТЕР ҮЧҮН АЛАРДЫН КОЛДОНУЛУШУ
DOI:
https://doi.org/10.52754/16948645_2024_1(4)_21Ачкыч сөздөр:
функционалдык өз ара байланыш, дифференциалдык теңдеме, башкарылуучу объект, классификация, компьютерде көрсөтүүАннотация
Макалада кандайдыр бир көптүктөгү объекттин чекиттеринин ортосундагы өз ара байланыш, анын ичинде функциянын маанилеринин, дифференциалдык теңдеменин чечимдеринин ортосундагы өз ара байланыш каралат. Алардын классификациясы сунушталат: чексиз жана чектүү сандагы чоңдуктар ортосундагы өз ара байланыштар; толук аныкталган жана жарым-жартылай аныкталган маанилердин ортосундагы өз ара байланыштар. Функционалдык өз ара байланыштардын үстүнөн болгон амалдар каралат. Геометриялык объектилердин, кыймылдуу геометриялык объекттердин, кадимки дифференциалдык теңдемелердин жана жекече туундулуу дифференциалдык теңдемелердин функционалдык өз ара байланыштарынын мисалдары келтирилген. Мындай байланыштардын кээ бир дифференциалдык теңдемелерди изилдөө үчүн, компьютерде колдонуучунун жардамы менен башкарылуучу объекттердеги тилдик түшүнүктөрдүн сүрөттөлүштөрү үчүн колдонулушу көрсөтүлгөн.
Библиографиялык шилтемелер
Панков П.С. Аксиоматическая теория характеристик и ее применение к аналитическим функциям / П.С.Панков, Г.М.Матиева, Х.С. Сабирова // Исследования по интегро-дифференциальным уравнениям, вып. 33. – Бишкек: Илим, 2004. – С. 37-42.
Джураев Т.Д. О классификации и приведении к каноническому виду уравнений с частными производными третьего порядка / Т.Д.Джураев, Я.Попелек // Дифференциальные уравнения. - 1991. - Т. 27. - № 10. - С. 1734-1745.
Джураев Т.Д. К теории дифференциальных уравнений в частных производных четвертого порядка / Т.Д.Джураев, А.Сопуев. – Ташкент: Фан, 2000. – 144 с.
Джураев Т.Д. Краевые задачи для уравнений параболо-гиперболического типа / Т.Д.Джураев, А.Сопуев. М.Мамажанов. – Ташкент: Фан, 1986. – 220 с.
Сабирова Х.С. Влияние младших членов дифференциальных уравнений с частными производными на их характеристичность / Х.С. Сабирова // Исследования по интегро-дифференциальным уравнениям, вып. 38. – Бишкек: Илим, 2008. – С. 107-111.
Сабирова Х.С. Различие в характеристических свойствах волновых уравнений с различным количеством переменных / Х.С. Сабирова // Вестник Международного университета Кыргызстана, № 1(20), 2011. – С. 58-61.
Кененбаева Г.М. Элементы категории уравнений / Г.М.Кененбаева, Л.Аскар кызы, Ж.К. Бейшебаева, Э. Маматжан уулу // Вестник Института математики НАН КР, 2018, № 1. - С. 88-95. DOI: https://doi.org/10.52448/16948173_2018_88
Бессмертных Г. А. О существовании и единственности решений многоточечной задачи Валле–Пуссена для нелинейных дифференциальных уравнений / Г. А. Бессмертных // Дифференциальные уравнения, 1970, том 6, № 2, с. 298–310.
Kenenbaev E. Functional relations and mathematical models of transforming verbs / P.Pankov, E. Kenenbaev, S. Chodobaev // Herald of Institute of Mathematics of NAS of KR, 2022, No. 1. - Pp. 131-136. DOI: https://doi.org/10.52448/16948173_2022_1_131