SEMANTIC DISCREPANCIES IN THE TRANSLATIONS OF BEITS 4620–4630 OF THE WORK "KUTADGU BILLIG" AND SOME CONCLUSIONS BASED ON THESE BEITS

Authors

  • Daniar Baratov №33 gymnasium school, Bishkek

DOI:

https://doi.org/10.52754/16948874_2024_1(3)_6

Keywords:

Kutadgu Bilig, translation, beit, ysylyk, suuktuk, medicine, Turkic languages

Abstract

The work consists of two sections. In the first section, by means of a comparative analysis of translations of the work of “Kutadgu Bilig” into Kyrgyz, Turkish, Uzbek, Uyghur, Kazakh and Russian languages, an attempt is made to find beits in which the meaning was lost in the translation process. The true meanings of beits containing inaccuracies made by translators due to various circumstances will be revealed. The work proves that these beits describe medical concepts such as ysylyk and suuktuk, suuluuluk and kurgaktyk. In this section, the lexical analysis of these words is carried out, the possible causes of inaccuracies that have arisen in translation are considered, translations that do not contain inaccuracies in this passage are highlighted, and methods for solving the nonsense that has arisen are proposed. One of the arguments on the basis of which the proof about the medical sense of the considered beits is put forward is the similarity of the medical information transmitted in beits 4620–4630 of the poem "Kutadgu Bilig" with the information from Abu Ali Ibn Sina's work "Canon of medical science". Thus, the purpose of the second section is to prove the use of Zhusup Balasagyn work of Abu Ali Ibn Sina "Canon of medical science" for writing the poem "Kutadgu Bilig".

References

Alberts, O. (1901). Archiv für Geschichte der Philisophie. Der Dichter des in uigurisch türkischem Dialect geschriebenen Kutadgu bilik (1069–70 p. Chr. ) ein Schüler des Avicenna. Berlin: Druck und Verlag von Georg Reimer. С. 319–336.

Arat, R. R. (1991). Kutadgu Bilig. I. Metin (3. b.). Ankara: TDK.

Arat, R. R. (1998). Kutadgu Bilig. II. Çeviri. Ankara: TTK.

Arsal, S. M. (1917). Türk Tarihi ve Hukuk. İstanbul: İsmail Akgün Matbaası.

Erdal, M. (2016). Ж. Баласагын жана анын өлбөс-өчпөс эмгеги Кутадгу билиг. Kutadgu Bilig ve Farsça. Бишкек: КТМУ, С. 62–63.

Eren, H., Gözaydın, N., Parlatır, İ., Tekin, T., Zülfikar, H. (1988). Türkçe Sözlük. Ankara: TDK.

İbn-i Sînâ (1995). El-Kânûn fi̓’ț-țıbb (Türkçeye çeviren: Kâhya E). Ankara: Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu, Atatürk Kültür Merkezi.

Kaçalin, M. S., İmin T. (2015). Yusuf Has Hacib. Kutadgu bilig. Viyana. Giriş. Ankara: TDK.

Абу Али Ибн Сина (1981). Канон врачебной науки (Т. I). Ташкент: Фан.

Абу Али Ибн Сино (1993). Тиб қонунлари (1 жилд) (тузувчилар: У. Каримов, Ҳ. Ҳикматуллаев). Тошкент: Абдулла Қодирий номидаги халқ мероси нашриёти.

Абдувалиев, И., Акматалиев, А., Кыдырмамбетова, А. ж.б. (2010). Кыргыз тилинин сөздүгү. Бишкек: Avrasya jayincilik.

Акабиров, С., Аликулов, Т., Ибрагимов, С. ж.б. (1981). Ўзбек тилининг изохли луғати (Т. I–II). Москва: Рус тили.

Акобиров, С., Михайлов, Г. (1988). Ўзбекча – русча луғат. Ташкент: Главное издательство Узбекской советской энциклопедии.

Арыкоглу, Э., Алимова, Ж., Аскарова. Р., Селчук, Б. К. (2017). Кыргызча-түркчө сөздүк (Т. II). Бишкек.

Жанұзақов, Т. (1999). Қазақ тiлiнiң сөздiгi. Алматы: Дайк-Пресс.

Иванов, С. (1983). Благодатное знание. Москва: Наука.

Каримов, К. (1971). Қутадғу билиг (Саодатга йўлловчи билим). Ташкент: Фан.

Кляшторный, С. (1970). Советская тюркология. Эпоха "Кутадгу билиг". Баку: Коммунист. (4), С. 82–86.

Козубеков, Т. (1988). Кут алчу билим. Фрунзе: Кыргызстан.

Козубеков, Т. (2015). Куттуу билим. Бишкек: АРКУС.

Кононов, А. (1970). Советская тюркология. Слово о Юсуфе из Баласагуна и его поэме «Кутадгу билиг». Баку: Коммунист. (4), С. 3–12.

Құрышжанұлы, Ә. (2015). Құт әкелетiн бiлiм. Астана: Ғылым.

Наделяев, В., Насилов, Д., Тенишев Э., Щербак, А. (1969). Древнетюркский словарь. Ленинград: Наука.

Наджип, Э. (1968). Уйгурско-русский словарь. Москва: Советская энциклопедия.

Откур, А., Зийаи, А., Йусуп, М. (1984). Qutadƣu Bilig. Пекин: Миллатлар нашрийати.

Сыдыков, С. (2013). Куттуу билим. Бишкек: Ч. Айтматов атындагы Тил жана адабият институту.

Юдахин, К. (1965). Киргизско-русский словарь. Москва: Советская энциклопедия.

Published

2024-08-15

How to Cite

Baratov, D. (2024). SEMANTIC DISCREPANCIES IN THE TRANSLATIONS OF BEITS 4620–4630 OF THE WORK "KUTADGU BILLIG" AND SOME CONCLUSIONS BASED ON THESE BEITS. Journal of Osh State University. Philology, (1(3), 54–65. https://doi.org/10.52754/16948874_2024_1(3)_6