КЛИМАТТЫН ӨЗГӨРҮШҮНҮН БИОЛЮМИНЕСЦЕНТТИК БАКТЕРИЯЛАРДЫН АР ТҮРДҮҮЛҮГҮНӨ ТИЙГИЗГЕН ТААСИРИ
DOI:
https://doi.org/10.52754/16948688_2024_1(4)_22Ачкыч сөздөр:
Биолюминесценттик бактериялар, Измир булуңу, Климаттын өзгөрүшү, Биологиялык ар түрдүүлүкАннотация
Табиятта визуалдык майрам болгон биолюминесценцияны пайда кылган биолюминесцент бактериялык түрлөрү Vibrio, Photobacterium, Aliivibrio жана Shewanella тукумдарына топтоштурулган, алар негизинен деңиз аймактарында басымдуулук кылат. Биолюминесценциянын жаңы түрлөрү күн сайын обочолонуп, идентификацияланып жаткандыктан, биолюминесценциянын механизми жана эволюциясы дагы деле толук түшүнүлө элек, жакшыраак түшүнүлө баштады. Себеби биолюминесценция феномени башталгандан бери эң аз дегенде 40 жолу эволюцияланган болушу мүмкүн деп ишенишет, демек, ар кайсы өлкөлөрдөн жана булактардан биолюминесценттик түрлөрдү бөлүп алуу бул эволюция процессин түшүнүүгө мүмкүндүк берет. Бул контекстте бул маанилүү, анткени Измир булуңунда мурда эч кандай изилдөө жүргүзүлгөн эмес. Анткени, бардык тирүү организмдер сыяктуу эле, микроорганизмдердин жана биолюминесценттик бактериялардын биологиялык ар түрдүүлүгү кырсыктардан «жаратылыштын камсыздандыруусу» болуп саналат. Демек, экологиянын бузулушунун натыйжасында биз дуушар болуп жаткан климаттын өзгөрүшүнүн натыйжасында бардык биологиялык ар түрдүүлүк коркунучта. Демек, жер бизсиз жашай алат деп бардык муундарга сиңирүү керек.
Библиографиялык шилтемелер
J. C. Ast, I. Cleenwerck, K. Engelbeen, H. Urbanczyk, F. L. Thompson, P. De Vos, P. V. Dunlap, Photobacterium kishitanii sp. nov., a luminous marine bacterium symbiotic with deep-sea fishes. Intenational Journal of Systematic and Evolutionary Microbiology, 57: 2073-2078, (2007).
R. K. Craig, Marine biodiversity, climate change, and governance of the oceans. Diversity, 4: 224-238. doi: 10.3390/d4020224, (2012).
P. V. Dunlap, K. Kita-Tsukamoto, Luminous Bacteria in “The Prokaryotes” (Eds. A. Balows et al.), Springer-Werlag, New York, (2002).
E. Ersoy, Isolation and identification of luminous bacteria in marine living beings and seawater of Izmir. Master thesis, 84 pp, (2005).
E. Ersoy Omeroglu, Isolation, phenotypic and molecular characterization of bioluminescent bacteria from Izmir Bay. Ege University, Doctoral thesis; (2011).
J. W. Hastings, K. H. Nealson, The symbiotic luminous bacteria, In: Starr M.P., Stolp, H., Trüper, H.G., Balows, A.and Schlegel H.G. (eds.), The Prokaryotes, A handbook on habitat, isolation and identification of bacteria, Berlin:Springer-Verlag, 1332-1345, (1981).
M. G. Haygood, Light organ symbiosis in fishes. Critical Reviews in Microbiology, 19: 191-216, (1993).
B. B. Imtiyaz, S. P. Dhone, P. K. Kaba, Threats to marine biodiversity. In: Marine biodiversity: Present status and prospects, edited by: P. Santhanam and P. Perumal. Pp. 21-26, (2011).
İ. Karaboz, A. Sukatar, Bakterilerde Biyolüminesens. Bilim ve Teknoloji Dergisi, Anadolu Üniversitesi, Eskişehir, (2003).
İ. Karaboz, ATP Yöntemi, Empedans Yöntemi, HGMF Tekniği, DEFT Tekniği, LAL Testi: Biyoteknolojide Hızlı Yöntemler ve Çalışma Prensipleri Eğitim Semineri Kitabı, EBİLTEM, Bornova-İZMİR, (2002).
K. Kita-Tsukamoto, K. Yao, A. Kamiya, S. Yoshizawa, N. Uchiyama, K. Kogure, M. Wada, Rapid identification of marine bioluminescent bacteria by amplified 16S ribosomal RNA gene restriction analysis. FEMS Microbiology Letters, 256: 298-303, (2006).
N. Lemoine, K. Böhning-Gaese, Potential impact of global climate change on species richness of long-distance migrants. Conservation Biology, 17: 577-586, (2003).
E. A. Meighen, Genetics of bacterial bioluminescence. Luminescence, 28: 117-139, (1994).
C. B. Munn, Marine microbiology: ecology & applications. CRC Press, (2019).
K. H. Nealson, J. W. Hastings, The Luminous Bacteria, The Prokaryotes, 2nd edn, In: Balows A., Trüper H.G., Dworkin M., Harder W. and Schleifer K.H. (eds.), Springer-Verlag, new York, 625-639, (1992).
E. Ersoy Ömeroğlu, İ. Karaboz, İzmir Orta Körfezi’nden İzole Edilen Biyolüminesen Vibrio İzolatının Poli-Β-Hidroksi Bütirat (PHB) Üretim Verimliliğinin Belirlenmesi. Biyoloji Bilimleri Araştırma Dergisi, 3(2): 21-26, (2010).
P. R. Pawar, S. S. Sanket, B. P. Rahul, Plastic marine debris: Sources, distribution and impacts on coastal and ocean biodiversity. PENCIL Publication of Biological Sciences, Oceanography, 3(1): 40-54, (2016).
S. M. Peat, B. J. Adams, Naturel selection on the luxA gene of bioluminescent bacteria. Symbiosis, 46: 101-108, (2008).
A.B. Ramesh, G. Loganathan, K. Venkateswaran, Ecological dynamics of marine luminous bacteria. Journal of Basic Microbiology, 30: 686-703, (1990).
G. Relini, Threats to marine biodiversity in the Mediterranean. www.oceano.org, (2012).
R. Sadikot, T. S. Blackwell, Bioluminescence imaging. Proceedings of The American Thoracic Society, 2: 537-540, (2005).
W. W. Sechrest, T. M. Brooks, Biodiversity–threats. Encyclopedia of Life Sciences, Macmillan Publishers Ltd, Nature Publishing Group/www.els.net. Pp. 1-8, (2002).
D. K. Welsh, S. A. Kay, Bioluminescence imaging in living organisms. Current Opinion in Biotechnology, 16: 73-78, (2005).
E. A. Widder, Bioluminescence in the ocean: origins of biological, chemical, and ecological diversity. Science, 328: 704-708, (2010).
S. Yoshizawa, M. Wada, K. Kita-Tsukamoto, E. Ikemoto, A. Yokota, K. Kogure, Photobacterium aquimaris sp. nov., a luminous marine bacterium isolated from seawater. Intenational Journal of Systematic and Evolutionary Microbiology, 59: 1438-1442, (2009).
Жүктөөлөр
Жарыяланды
Кандай шилтеме берүү керек
Саны (чыгарылыш)
Бөлүм
Лицензия
Copyright (c) 2024 Ош мамлекеттик университетинин Жарчысы. Химия. Биология. География
