ЧЫҢГЫЗ АЙТМАТОВДУН ЧЫГАРМАЛАРЫНДАГЫ СОГУШ: УЛУУ АТА МЕКЕНДИК СОГУШ ЖЫЛДАРЫНДАГЫ БААТЫРЛАРДЫН ОБРАЗДАРЫ ЖАНА АЛАРДЫН ТАГДЫРЫ
DOI:
https://doi.org/10.52754/16948653_2025_1_11Ачкыч сөздөр:
Баатырлар, Ч. Айтматов, аңгемелер, Улуу Ата Мекендик согуш, улуу жазуучу, фашизмАннотация
Чыңгыз Айтматовдун чыгармаларында каардуу тарыхый окуялардын, анын ичинде Улуу Ата Мекендик согуш жылдарынын контекстинде согуш, адам азап-кайгы, тагдыр темалары көп козголот. Анын чыгармаларынын каармандары көбүнчө оор сыноолорго туш болушат, алардан физикалык күчтү гана эмес, ички кайраттуулукту жана моралдык чынчылдыкты да талап кылат. Айтматов аларды согуш тышкы конфликт гана эмес, адамдык баалуулуктардын трагедиялык сыноосу болуп калган адамдар катары көрсөтөт. Ал өзүнүн аңгемелеринде жана аңгемелеринде жоокерлердин, карапайым калктын жана тылда калгандардын образдарын, алардын жоготуу азабына, жеке курмандыктарга жана согуштун каардуу чындыгынан маани издөөгө толгон тагдырын ачып берет. Автор согуштун үрөй учурарына туш болгон инсандар адамгерчилигин кантип сактап калаарын көрсөтүп, психикалык бекемдикке жана жан аябастыкка басым жасайт. Баатырлардын тагдырлары аркылуу Айтматов туулган жерге берилгендиктин, милдетти сезүүнүн маанилүүлүгү, ошондой эле катаал тарыхый ирмемдерде жоготуулардан кутулуу мүмкүн эместиги жөнүндө ойлорду берет.
Библиографиялык шилтемелер
Айтматов, Ч. " Джамиля"/ Чингиз Айтматов. — М.: Современник, 1980. — 320 с.
Айтматов, Ч. "Материнское поле"/ Чингиз Айтматов. — М.: Правда, 1980. — 560 с.
Айтматов, Ч. "Лицом к лицу"/ Чингиз Айтматов. — М.: Молодая гвардия, 1966. — 96с.
Айтматов, Ч. "Раннее журавли" / Чингиз Айтматов. — М.: Современник, 1970. — 160с.
Нурбекова, А. "Война в произведениях Чингиза Айтматова"/ А. Нурбекова. — Бишкек: Кыргызстан,2009. — 192с.
Заречная, М. "Чингиз Айтматов и тема войны в его творчестве"// Литературный журнал. — 2011. — № 3. — С. 45–50.
Тимофеева, Е. "Образ войны в произведениях Чингиза Айтматова" // Журнал "Советская литература". — 1986. — № 7. — С. 115–120.
Осекова, А. К. Согуш темасынын Чынгыз Айтматовдун чыгармаларында берилиши / А. К. Осекова // Вестник Ошского государственного университета. – 2021. – Vol. 2, No. 4. – P. 1071-1076. – DOI 10.52754/16947452_2021_2_4_1071. – EDN JDDNXD.
