Ч.АЙТМАТОВДУН ЧЫГАРМАЧЫЛЫГЫНДАГЫ МИКРОТОПОНИМИЯ ЭТНИКАЛЫК ЭС ТУТУМДУН ПРЕДМЕТИ КАТАРЫ
DOI:
https://doi.org/10.52754/16948653_2024_2_2Ачкыч сөздөр:
топонимика, этнос, эс тутум, табият, жайлоо, туулган жер, маданиятАннотация
Адабий топонимия – кыргыз адабият таануусундагы изилдене элек тармак. Макалада Ч.Айтматовдун чыгармачылыгындагы адабий топонимия этникалык эс тутумдун предмети катары каралды. Кичи мекен адам үчүн кымбат, анткени анын дүйнөнү таанып-билип кабылдоосунда, дегеле жашоосунда, аң-сезимдин, иденттүүлүктүн калыптанышында өзгөчө орду бар. Адамдын дүйнөнү таанып-билүү модели түздөн-түз топоним – жашаган жери, географиялык чөйрөсүнө байланыштуу болуп, маданий-тарыхый мүнөздөгү окуялар менен ассоцацияланат. Жазуучу үчүн Шекер – “Мекен деген алп сөздүн куту түшкөн очок”, ааламга кеткен жолундагы “борбор”, “булактын чордону”, “өмүр башаты”, чыгармачылыктагы “негизги капиталы”. Этностун биоэнергетикалык, биогенетикалык мүнөздөмөлөрү табият-ландшафтык факторлор менен байланыштуу Ошондуктан социалдык процесстер менен катар улуттук мүнөздү, психологиянын, этникалык маданияттын, этникалык аң-сезимдин калыптанышында ролу чоң. Жогорудагы жагдайлар жазуучунун “Балалыгым” чыгармасынын мисалында талдоого алынды.
Библиографиялык шилтемелер
Ааламга батпаган Айтматов. https://www.azattyk.org/a/1286055.html
Айтматова Р. Айткым келген ойлор. Новая литература Кыргызстана, 2013. http://www.literatura.kg/articles/?aid=1846).
Айтматов Ч. Чыгармалар жыйнагынын 8 томдук жыйнагы._Б.; 2014. 4-т. 262-276-бб.
Айтматов Ч. Чыгармалар жыйнагынын 10томдугу. _Б.; 2008. 8-т. 272-б.
Айтматов Ч. Менин мекеним. https://7ata.kg/articles/item/1
Айтматовду ыйлаткан түн. https://sputnik.kg/20181223/maymak-zhana-chyngyz-aytmatov-tuuraluu-zheti-fakty-1042580159. html.
Новая литературная энциклопедия. https://nlit.ru/.
Луи Арагон. Махабат жөнүндөгү эң сонун баян. Китепте: . Классикалык изилдөөлөр жана тексттер: Адабияттаануу. 7-китеп / Түзгөндөр: А. Акматалиев, А. Кадырманбетова. Бишкек: «Полиграфбумресурсы», 2018.17-б.
Муратов А. Чынгыз Айтматов – жазуучу-этнопедагог.-Б.: 2006. 34-б.
Попов В.Д. Психология и экономика. М.: Сов. Россия, 1989. С. 25.
Садыралиева Н.И.Шекер айылындагы топонимдердин калыптанышынын географиялык негиздери. // Известия ВУЗов Кыргызстана, № 5, 2022.37-39-бб.
Турдалиева Б. //“Эркин тоо”, 13.07.2017.
Фаткуллина Ф.Г. Топонимы как компонент языковой картины мира // Современные проблемы науки и образования. – 2015. – № – № 1-1; URL: https://science-education.ru/ru/article/view?id=18126 (дата обращения: 08.04.2024.)
Алиева, Ф. Э. Эс-тутум феноменинин Ч. Айтматовдун чыгармачылыгындагы эстетикалык функциясы / Ф. Э. Алиева, А. О. Тизекбаева // Вестник Ошского государственного университета. – 2021. – Vol. 2, No. 4. – P. 678-687. – DOI 10.52754/16947452_2021_2_4_678. – EDN PUKBSY.
Кошалы Кызы, Б. Ч. Айтматовдун чыгармаларынын көркөмдүк аксиологиялык мазмуну / Б. Кошалы Кызы // Ош мамлекеттик университетинин Жарчысы. Филология. – 2023. – No. 2(2). – P. 23-29. – DOI 10.52754/16948874_2023_2(2)_3. – EDN TSZEPY.
Исаков, К. А. Философская проекция деградации человека в произведениях Ч. Айтматова / К. А. Исаков, Д. А. Асанова, Г. З. Абытова // Вестник Ошского государственного университета. Философия. Социология. Политология. – 2023. – № 1(1). – С. 23-31. – DOI 10.52754/16948823_2023_1(1)_4. – EDN FREMWW.
Осекова, А. К. Согуш темасынын Чынгыз Айтматовдун чыгармаларында берилиши / А. К. Осекова // Вестник Ошского государственного университета. – 2021. – Vol. 2, No. 4. – P. 1071-1076. – DOI 10.52754/16947452_2021_2_4_1071. – EDN JDDNXD.
Жүктөөлөр
Жарыяланды
Версиялар
- 2024-12-05 (2)
- 2024-12-04 (1)
