PROVERBS, SAYINGS, AND BELIEFS OF THE KYRGYZ PEOPLE RELATED TO THE WHIP (KAMCHY)
DOI:
https://doi.org/10.52754/16948653_2025_2_22Keywords:
kamchy, büldürgö, Kyrgyz proverbs, the epic Manas, Kyrgyz cultureAbstract
This article attempts to explore the types of kamchy (whip) in Kyrgyz culture, their practical functions, as well as the symbolic meanings they have acquired beyond their utilitarian use. The study also examines the etymology of words related to the kamchy, its mentions in historical sources, examples of oral folklore, literary works, and traditional rituals. Particular attention is given to the role of the kamchy in Kyrgyz proverbs and sayings, which are analyzed in the broader context of the corpus of proverbs among Turkic-speaking peoples.
References
Айтымбет, Орозбек. (2007). Кара Кыргыз. 5-китеп: Көкө Тэңир. Толук., такталып, 2-бас. Бишкек: Бийиктик.
Акматалиев, Амантур Сейтаалы уулу. (2000). Кыргыздын көөнөрбөс дөөлөттөрү. Бишкек: Шам.
Бообек уулу, Болот. (2015). “Традиционные обряды и верования кыргызов, связанные с конским снаряжением”. Мир Евразии. Научный журнал, № 1, 7-11.
Валиханов, Ч.Ч. (1985). Собрание сочинений в пяти томах. Том 4. Алма-Ата: Главная редакция Казахской советской энциклопедии.
Геродот. (1999). История. В 9-ти кн. Перев. Г. А. Стратановского. Москва: Ладомир, ООО «Фирма «Издательство АСТ».
Казак макал-мǝтелдерi. (2001). Курастырган Ж. Дǝуренбеков. Алматы: «Ана тiлi» ЖШС.
Капалбаев, О. (2017). “Даанышман кыргыз мурасы”. Шоокум, № 9.
Кыргыздын кылымдарды карыткан 1001 макал-лакабы. (2010). Түз. С. Бекботоев. Бишкек: Учкун.
Кыргыз макал-лакаптары. (1982). Түз. Шаршеке Усупбеков. Фрунзе: Кыргызстан.
Кыргыз макал-ылакап, учкул сөздөрү. (2005). Жыйнаган М. Ибрагимов. Карабалта.
Кыргыз тилинин түшүндүрмө сөздүгү. (2016). Биринчи бөлүк. Бишкек: Салам.
Кыргыз тилинин фразеологиялык сөздүгү. (2001). Ж. Осмонова, К. Конкобаев, Ш. Жапаров. Бишкек: КТМУ.
Кыргыз эл жомоктору. (1985). Басмага даярдап, түшүндүрмөлөрүн жазган А. Токомбаева. Фрунзе: Кыргызстан.
Макал-лакаптар. (2001). «Эл адабияты» сериясынын 10-тому. Бишкек: Шам.
Манас: Эпос. (1982). Сагымбай Орозбак уулунун варианты боюнча. Китеп IV. Фрунзе: Кыргызстан.
М. Кашкари. (2013). Дивану лугати-т түрк (Түркий тилдер сөз жыйнагы). Которгондор: Абдувалиев И., Ахматов Т., Оморов А., Султаналиев И., Толубаев М. 1-том. Бишкек: Бийиктик.
Предметы конской сбруи киргизов – памятник народной культуры. (1988). Методические рекомендации. Составитель Э. Сулайманов. Фрунзе.
Радлов, В.В. (1989). Из Сибири: Страницы дневника. Пер. с нем. К.Д. Цивиной и Б. Е. Чистовой. Москва: Наука. Главная редакция восточной литературы.
Сейдакматов, К. (1988). Кыргыз тилинин кыскача этимологиялык сөздүгү. Фрунзе: Илим.
Төлөгөн Касымбек. (1998). Сынган кылыч: Тарыхый роман. Кайрадан иштелип, 5-бас. Бишкек: Кыргызстан.
Үй-тиричилигинин кыскача энциклопедиясы. (1989). Башкы ред. Б. Орузбаева. Фрунзе: КСЭнин Башкы редакциясы.
Эгембердиев, Р. (2016). Кыргыз тилиндеги фразеологизмдердин төркүнү (этимологиясы). Бишкек: Турар.
Мурзакметов, А. К. Кыргыздардын этноботаникалык билимдеринин макал-лакаптарда берилиши / А. К. Мурзакметов // Вестник Ошского государственного университета. – 2024. – No. 3. – P. 116-137. – DOI 10.52754/16948610_2024_3_11. – EDN FTJBZY.
Мурзакметов, А. К. Кыргыз элдик орнитологиясынын макал-лакаптарда камтылышы / А. К. Мурзакметов // Вестник Ошского государственного университета. – 2024. – No. 4. – P. 222-242. – DOI 10.52754/16948610_2024_4_22. – EDN SNAMOD.
Тиленова, Г. Кыргыздардын нанга карата мамилесинин макалдарда берилиши / Г. Тиленова, А. К. Мурзакметов // Ош мамлекеттик университетинин Жарчысы. Филология. – 2024. – No. 2(4). – P. 25-31. – DOI 10.52754/16948874_2024_2(4)_3. – EDN QZTRER.
Дастанбек Кызы, К. Кыргыз макал-лакаптарында педагогикалык ойлордун берилиши / К. Дастанбек Кызы, А. К. Мурзакметов // Ош мамлекеттик университетинин Жарчысы. Филология. – 2023. – No. 1(1). – P. 30-37. – DOI 10.52754/16948874_2023_1(1)_4. – EDN ITDFPF.
Осмонова, С. К. Балдарды тарбиялоодо салттуу кыргыз үй-бүлөнүн ролу / С. К. Осмонова, А. Табалдиева // Вестник Ошского государственного университета. – 2022. – No. 3. – P. 157-165. – DOI 10.52754/16947452_2022_3_157. – EDN SFKIZR.
