АЛЫМБЕК ДАТКАНЫН АГАРТУУЧУЛУККА КОШКОН САЛЫМЫ

Авторлор

  • Махпуратхон Шакировна Султанова Ош мамлекеттик университети
  • Уулкан Кушбаковна Тилекова Ош мамлекеттик университети

DOI:

https://doi.org/10.52754/1694867X_2024_1(4)_23

Ачкыч сөздөр:

Кокон хандыгы, Ош шаары, Алымбек датка, Полот хан, ислам дини, дин, медресе

Аннотация

Макалада Кокон хандыгынын тушунда  Алымбек  датканын Ош шаарына курдурган медресеси жөнүндө айтылат. Кокон хандыгынын мезгилинде  кыргыздар да башка мусулман элдери сыяктуу эле балдарын диний мектеп, медреселерде окутушкандыктан,  жаш муундардын келечегине кам көргөн Алымбек датка өзүнүн каражатына 1860-жылы Ош шаарында медресе курдурган. Алымбек датканын салган ак медресеси Кокондогу хан медресесине окшош курулган. Алымбек датканын медресеси бышкан кыштан тургузулуп, дарсканадан, 28 өжүрөдөн  турган. Анда эки мударис жана жүзгө чейин окуучулар жашап, билим алышкан.  Медреседе мударисттер Ажы Мукамбет менен Сулайманкулдар сабак өтүшкөн. Медреселер жогорку окуу жай болгондуктан, алар консервативдүү боюнча калган эмес, тескерисинче өсүп-өнүгүп турган. Бул окуу жайлар   кыргыз окумуштууларынын, агартуучуларынын, улуу ойчулдарынын эң сонун традициясын так ушул медреселерде сактап келишкен.

Библиографиялык шилтемелер

Абрамзон С.М. Кыргызы и их этногенетические и историко-культурные связи.Ф.,1990, 19-б.

Бартольд В.В. Киргизы. Исторический очерк.- соч.т.2.,часть-1, М.,1963,517-б.

Кочаров В.Т. Из истории народного образования в Туркестанском крае. Т.,1959,19-б.

Хасанов А.Х. Из истории Киргизии XXвека.- Фрунзе 1959, -21-22бб

Статистический обзор Ферганской оюласти за 1893год. Г.Новый Маргалан.-1895.2-б.

ЦГА РУз. Ф.И-19, оп.1, д.34968, л.19

ЦГА РУз. Ф.И-47, оп.1, д.328, л.47

ЦГА РУ Ф.И-47, оп.1.,ед.хр.328,л.44

Корытов Н. Самозванец Пулат хан. Ежегодник Ферганской области. Том 1, Выпуск 1902,Новый Маргалан, 1902г., 19-20-бб

Заман Кыргызстан 2000-ж.,1-сентябрь.

Кыргыз руху газетасы, 1993-ж., март ОшМУнун доценти,Маматемин Эркебаев Т:Алымбек датка жана анын социалдык-саясий ишмердүүлүгү

ЦГА РУз. Ф.И-47, оп.1, д.328, л.48

ЦГА РУз. Ф.И-47, оп.1, д.328, л.55-об.

Керенский Ф.М.Медресе Туркестанского края. С.Пб.-1882,3-4-б

ЦГА РУ Ф.И.-47, оп.1, ед.хр.328, л.18

Наливкин В.П. Очерки быта женьщин туземно оседлого населения Ферганы.- Казань, 1886г., 56-б.

ЦГА РУ Ф.И-47, оп.1.,ед.хр.328,л.48

ЦГА РУ Ф.И-1, оп.12.,ед.хр.647,л.1

ЦГА РУ Ф.И-19, оп.1., дело 34947,л.1-4

Ош жаңырыгы газетасы,1996-жыл, 3-октябрь (Жетинин айы), Кыргыз Республикасынын эл жазуучусу Шабданбай Абдыраманов Т: Алымбек датканын бийлиги, байлыгы жана авлади.

Исакова, Ф. Р. Формирование национальной интеллигенции в Туркестане в начале ХХ века / Ф. Р. Исакова // Вестник Ошского государственного университета. – 2020. – № 1-3. – С. 65-70. – EDN KSTWVB.

Распространение ислама у кыргызов / М. А. Закиров, А. С. Закирова, Р. К. Сабиров, М. И. Чыналиева // Вестник Ошского государственного университета. История. – 2022. – № 1. – С. 38-47. – DOI 10.52754/1694867X_2022_1_5. – EDN VGAVNC.

Алымбеков, К. А. Октябрь революциясына чейинки Ысык-кѲлдѲгү жаны усулдук мектептер жана гимназиялар / К. А. Алымбеков, Р. Б. Муканбетова // Вестник Ошского государственного университета. – 2020. – No. 1-3. – P. 26-30. – EDN LJVMZJ.

Жүктөөлөр

Жарыяланды

2024-08-12

Кандай шилтеме берүү керек

Султанова , М. Ш., & Тилекова , У. К. (2024). АЛЫМБЕК ДАТКАНЫН АГАРТУУЧУЛУККА КОШКОН САЛЫМЫ . Ош мамлекеттик университетинин Жарчысы. Тарых, (1(4), 186–191. https://doi.org/10.52754/1694867X_2024_1(4)_23