БУЛГООЧУ ЗАТТАРДЫН ЧЫГЫШЫН АЗАЙТУУ БОЮНЧА КӨМҮР ИЗИЛДӨӨЛӨРҮНҮН НАТЫЙЖАЛАРЫ
DOI:
https://doi.org/10.52754/16948688_2023_1(2)_6Ачкыч сөздөр:
буу чачкыч, булгоочу заттар, көмүрдүн катуу заттары, күкүрт кычкылы, көмүртек кычкылы, азот оксиди, кирпич мештери, мештер, эффективдүүлүкАннотация
Катуу отун күйгөндө түтүн газдарынын курамында айлана-чөйрөнү булгоочу уулуу химиялык заттар бөлүнүп чыгат. Атмосфераны булгоочу эң кеңири таралган уулуу заттар, көмүртек кычкылы CO, күкүрттүн диоксиди SO2, азот оксиддери NO2, углеводороддор СnHm жана чаң. Кыргызстандын Ош областынын Өзгөн районундагы Алай жана Муз-булак кендеринин Сары Моңол кенинин катуу отундарынын калориялуулугу жана химиялык курамы изилденген. Учурда «Ош Ак-Таш» ААК ишканасы Алай районундагы Сары Моңол кенинен чыккан көмүрдү кыш куюу үчүн пайдаланып жатат. Кирпичтерди күйгүзүү үчүн Өзгөн районунун Муз-Булак көмүрүн колдонуу сунушталат (анын жумушчу абалында күлү 7,37%, кургак абалында күлү 7,52%, калориялуулугу төмөн 30860 Кир, кДж/ кг 7370 ккал/кг, күкүрттүн курамы S - 0%). Өзгөн районундагы Муз-Булак кенинин көмүрүн пайдаланууга өтүүдө ишкана Өзгөн районундагы Муз-Булак кенинин көмүрүнүн жогорку калориялуулугунун эсебинен жылуулукту пайдалануудан үнөмдөлөт 30860 Кир, кДж/кг ккал/кг жана күлдүн аздыгы болжол менен 7,37 % түзөт.
Библиографиялык шилтемелер
Тетиор А.Н. Городская экология [Текст]: учебное пособие для студ. высш. учеб.заведений / А.Н. Тетиор. – М.: Издательский центр «Академия» 2008 – 336с.
Безуглая Э.Ю. Чем дышит промышленный город [Текст] / Э.Ю.Безуглая, Г.П.Расторгуева, И.В. Смирнова. - Л.: Гидрометеоиздат, 1991. – 143с.
Гирусов, Э.В. Основы социальной экологии [Текст] / Э.В.Гирусов. - М.: Наука,1998. - 248с.
Давыдова, С.Л. Экологические проблемы промышленности и мониторинг [Текст] / С.Л. Давыдова, С.И. Петров. – М.: Изд-во ГУНГ, 2006. – 162с.
Маматалиева, Ф.Т. Проблема негативного влияния деятельности кирпичного завода ОАО «Ош Ак – Таш» на окружающую среду и здоровье населения города Ош и жителей близлежащих районов Ошской области Кыргызстана. [Текст] / Ф.Т. Маматалиева. Новое слово в науке: перспективы развития. Том 1. Сборник материалов VII Международной научно – практической конференции. Чебоксары: №1 (7),2016. - С.19 – 24.
Маматалиева, Ф.Т. Влияние деятельности промышленных предприятий на здоровье матери и ребенка (на примере предприятия ОАО «Ош Ак-Таш»). [Текст] / Ф.Т. Маматалиева. Новое слово в науке: перспективы развития. Том 1. Сб. материалов VII Межд. научно – практической конференции. – Чебоксары: №1 (7), 2016. - С.29 – 35.
Маматалиева, Ф.Т. Проблемы влияния деятельности вспомогательных, цехов ОАО «Ош Ак – Таш» [Текст] / Ф.Т. Маматалиева. Актуальные проблемы гуманитарных и естественных наук. - М.: 2017. - С.124-127.
Смаилов Э.А. Технология очистки уходящих газов с применением нового устройства «Ороситель пара» [Текст] / Э.А.Смаилов, Ф.Т.Маматалиева. – Б.: /Наука, новые технологии и Инновации Кыргызстана, № 7,2020. – С.17-44.
Степановских, А.С. Прикладная экология: Охрана окружающей среды [Текст]: Учебник для вузов /А.С. Степановских, – М.: ЮНИТИ –ДАНА, 2003. – 751 с.