ТАМЕКИ ӨСҮМДҮГҮНДӨ ЖАНА АНЫН ОРГАНДАРЫНДА (NICOTIANA T) НИКОТИНДИН ТОПТОЛУУ ДИНАМИКАСЫНА ТОПУРАКТЫН НЫМДУУЛУГУНУН ТААСИРИ
DOI:
https://doi.org/10.52754/16948688_2023_1(2)_3Ачкыч сөздөр:
топурактын түрлөрү, нымдуулук, никотин, жаңы өсүмдүк, бүтүндөй өсүмдүк, тамыр системасы, тамырлар, жер үстүндөгү бөлүгү, Талгар, теңдеме, динамика, боз топурак, калдыктарАннотация
Топурактын нымдуулугунун жогорулашында тамеки өсүмдүгүнүн өсүүсүнүн күчөөсү негизинен жер үстүндөгү бөлүгүнүн өсүүсүнүн артыкча күчөөсү менен аныкталат. Көчөттөрдү көчүрүп отургузуудан кийин биринчи мезгилде топурактын төмөндөтүлгөн нымдуулугунда (25%) тамырдык системанын өсүүсү жогорулатылган нымдуулуктагыга (80%) караганда күчтүрөөк болушу мүмкүн. Андан кийинки мезгилде «нымдуу» варианттагы өсүмдүктөрдүн тамырдык системасы«кургак» варианттагы өсүмдүктөргө салыштырмалуу тезирээк өсө башташат. Өсүмдүктөрдү көчүрүп отургузгандан кийинки өнүгүүсүнүн биринчи мезгилинде (50 күн), топурактын нымдуулугуна көз карандысыз түрдө (ТНСтан 25%дан 80%га чейинки интервалда) алардагы никотиндин топтолуусу дээрлик бирдей жана бир өсүмдүккө 27,5ден 31,0гө чейин интервалда турат.Өсүмдүктөрдүн топурактын жогорулатылган нымдуулгунда тез өсүүсүнөн улам алардагы никотиндин салыштырмалуу (100 грамм жаңы массага миллиграммда) тутуму азыраак.Андан кийинки мезгилдерде (көчүрүп отургузгандан 50 күндөн кийин) «кургак» варианттагы өсүмдүктөрдөгү никотиндин топтолуусубир кыйла «нымдуу» варианттагыга салыштырмалуу бүтүндөй өсүмдүк боюнча да, 100 гр жаңы массадагы боюнча да катуу озуп кете баштайт. Никотинди тамырларында топтоонун чоңдугу күчтүү даражада сырткы шарттардан көз каранды; тамырлардын өсүүсү жана алар тараптан никотиндин жасалышынын ортосунда түз көз карандылык жок.Тамырлардын тез өсүүсү никотиндин алсыз жаңы жасалуусу менен коштоло алат жана, тескерисинче, тамырлардын жай өсүүсү никотиндин чоң санынын пайда болушу менен байланышкан.
Библиографиялык шилтемелер
Смаилов Э.А. Влияние типа почв и ее влажности на динамику накопление никотина в листьях различных сортов табака (Nicotiana T) [Текст] / Э.А.Смаилов, Ж.Т.Самиева, Р.А. Абдуллаева. – Барнаул: Вестник АГАУ, № , 2019. – С.
Самиева Ж.Т. Технология производства семян табака для получения масла [Текст] / Ж.Т.Самиева, Э.А.Смаилов, Дж.А. Акималиев. – Бишкек: Илим, 2003. – 56с.
Смаилов Э.А. Нетрадиционное использование табака и его отходов [Текст] / Э.А.Смаилов, Ж.Т.Самиева. – Бишкек: 2009. – 104с.
Жумабеков Э.Ж. Почвы Кыргызстана и повышение их плодородия [Текст] / Э.Ж. Жумабеков. – Бишкек: Том 1, 2019. – 551с.
Шмук А.А. Химия табака и махорки [Текст] / А.А.Шмук. – М.: Пищепромиздат, 1948. – 580с.
Каменщикова С.В. Определение никотина в табаке [Текст] / С.В.Каменщикова. – М.: Табак, №1, 1980. – С.48-51.
Патент Кыргызской Республики, А24В 15/00 (2015.01). Способ получения никотина и смолы из остатков табачного сырья [Текст] / Э.А.Смаилов, Ж.Т.Самиева, Р.А. Абдуллаева и др.; Бишкек. Инновационный центр фитотехнологии НАН КР. - №1721; заявл. 11.03.14; опубл. 30.04.15, Бюл. №4. – 3с.
Доспехов Б.А. Методика полевого опыта. - М.: «Колос», 1979. – 234с.
Машковцев М.Ф. Химия табака [Текст] / М.Ф.Машковцев. – М.: Пищевая промышленность, 1971. – 440с.
Методика полевых, агротехнических опытов с табаком и махоркой [Текст] / [Г.М. Псарев, Ю.А. Штомпель, П.Н. Оказов и др.]. – Краснодар: Издательство «Кубань», 1978. – 140с.
Самиева Ж.Т. Технология производства семян табака для получения масла [Текст] / Ж.Т.Самиева, Э.А.Смаилов, Дж.А. Акималиев. – Бишкек: Илим, 2003. – 56с.
Смаилов Э.А. Нетрадиционное использование табака и его отходов [Текст] / Э.А.Смаилов, Ж.Т.Самиева. – Бишкек: 2009. – 104с.
Жүктөөлөр
Жарыяланды
Кандай шилтеме берүү керек
Саны (чыгарылыш)
Бөлүм
Лицензия
Copyright (c) 2023 Ош мамлекеттик университетинин Жарчысы. Химия. Биология. География
