ОШ ШААРЫНЫН КӨЧӨЛӨРҮН ЭКОЛОГИЯЛЫК ЖАШЫЛДАНДЫРУУ ЖАНА ЛАНДШАФТУУЛУКТУ ЖАКШЫРТУУ: КӨЙГӨЙЛӨР ЖАНА АЛАРДЫ ЖОЮУНУН ЖОЛДОРУ
DOI:
https://doi.org/10.52754/16948688_2025_1(6)_12Ачкыч сөздөр:
ландшафт, көрктөндүрүү, жашылдандыруу, жол, методдор, эрежелер, өсүмдүктөрАннотация
Макалада урбанизациянын жана климаттын өзгөрүшүнүн терс кесепеттерине дуушар болуп жаткан Ош шаарынын көчөлөрүн экологиялык жашылдандыруу жана ландшафттык көрктөндүрүүнүн актуалдуу маселелери каралат. Авторлор шаарды куруунун негизги көйгөйлөрүн экологиялык мамиленин позициясынан, экологиялык шаар куруунун негизги принциптеринен, райондоштуруунун негизги мазмунунан жана экологиялык функциясынан иликтешет, ошондой эле экологиялык шаарды жана анын туруктуу өнүгүү менен болгон байланышын изилдешет. Жашыл мейкиндиктин жетишсиздиги, абанын булганышы, ошондой эле жашылдандырылган аймактарды колдоо үчүн инфраструктуранын жетишсиздиги сыяктуу негизги чакырыктар талданат. Авторлор Ош шаарынын көчөлөрүн жана жолдорун жашылдандыруу жана көрктөндүрүү системасын өркүндөтүү методдорун жана ченемдерин караштырууда. Бул проблемаларды чечүүгө комплекстүү мамиле, анын ичинде жашыл зоналарды көбөйтүү боюнча стратегияларды иштеп чыгуу, өсүмдүктөрдүн жергиликтүү түрлөрүн пайдалануу, ошондой эле жергиликтүү калкты жашылдандыруу процесстерине тартуу сунушталды. Экологиялык шаарлар коомдун туруктуу өнүгүшүнүн зарыл шарты болуп саналат жана мындан ары жакшыртуу боюнча сунуштар берилди. Шаардагы жашоо сапатын жакшыртуу үчүн жашыл мейкиндиктердин мааниси жөнүндө экологиялык билим берүүнүн жана жарандарга билим берүүнүн маанилүүлүгүнө өзгөчө көңүл бурулат. Макалада туруктуу жана экологиялык таза шаар чөйрөсүн түзүү үчүн мамлекеттик органдар, жеке сектор жана коомдук уюмдар ортосундагы кызматташтыктын зарылдыгы баса белгиленет. Изилдөөнүн натыйжалары шаар пландоочулары, экологдор жана шаардык экологияны жакшыртууга кызыкдар адамдар үчүн пайдалуу болушу мүмкүн
Библиографиялык шилтемелер
Абсатаров Р. Р., Мамасадык уулу А., Жусупали уулу Т., Маметова К. К. Накопление тяжелых металлов в листьях некоторых древесных растений города Ош. Бюллетень науки и практики / Т. 10. №11 2024 – С. 45-50. https://bulletennauki.ru
Андрейченко Л. М., Малосиева Г. В. Рекомендации по ассортименту древесных растений для озеленения г.Бишкек. Бишкек: Изд-во: «Бизнес Пресс», 2017. - 36 с.
Бабурин А. А., Морозова Г. Ю., Оценка экологической значимости зеленых насаждений. Вестник ТОГУ. 2009, №3 (14)
Боговая И. О. Озеленение населенных мест Текст: учеб. пособие для вузов [Текст] / И.О. Боговая, B. C. Теодоронский. - М.: Агропромиздат, 1990. -239 б.
Золотарев Т. Е.,Ткаченко В. И., Оморкулова Г. И., Дуболазова Л. В. Ассортимент деревьев и кустарников для озеленения Киргизии. Фрунзе: Изд-во «Илим», 1976. - 69 с.
Инновационные методы снижения уровня шума. Железные дороги мира — 2011, № 10 Год: 2011 Страницы: 66-71 http://elibrary.ru
Котелова Н. В. Оценка декоративности деревьев и кустарников по сезонам года / Н. В. Котелова, О. Н. Виноградова // Физиология и селекция растений и озеленение городов. – М.: МЛТИ, 1974. – С. 37–44.
Крамер П. Д. Козловский Т. Т. Физиология древесных растений. – М.: Лесная промышленность. – 1983. – 464 с.
Курбатова А. С., Башкин В. Н., Касимов Н. С. Экология города. - М.: Научный мир, 2004.
Лапин П. И., Сиднева С. В. Оценка перспективности интродукции древесных растений по данным визуальных наблюдений // Опыт интродукции древесных растений. — М.: ГБС АН СССР, 1973. - С. 7–67.
11. Шамшиев Б. Н., Абсатаров Р. Р. Маметова, К. К. Анализ видового состава древесно-кустарниковых пород, их роль в структуре городских парков г.Ош [Текст]: / / Бюллетень науки и практики, №8, том 10, 2024 - С.123-139.
Маметова, К. К. Экологические основы формирования и использования ассортимента древесно-кустарниковых растений для озеленения городов на примере г. Ош / К. Закиров // Известия ОшТУ, 2020 №1, С. 223-229 file:///C:/Users/1/Downloads(1).pdf
Методика инвентаризации городских зеленых насаждений [Электронный ресурс] / МинСтрой РФ. – М., 1997 г. – Доступ из справ. правовой системы «КонсультантПлюс». – Режим доступа: http://www.consultant.ru.
Некоторые подходы к геоинформационному картографированию зеленых насаждений / Л. К. Трубина, П. И. Муллаярова, Е. И. Баранова, О. Н. Николаева // Интерэкспо ГЕО- Сибирь-2014. Х Междунар. науч. конгр. : Междунар. науч. конф. «Дистанционные методы зондирования Земли и фотограмметрия, мониторинг окружающей среды, геоэкология» : сб. материалов в 2 т. (Новосибирск, 8-18 апреля 2014 г.). Новосибирск : СГГА, 2014. Т. 2. – С. 68–74.
Пягай Л. П., Ахматов К. А., Ткаченко В. И. Ассортимент газоустойчивых древесных растений для города Фрунзе. Фрунзе: Изд-во «Илим», 1987. - 23 с.
Рубцов Л. И. Деревья и кустарники в ландшафтной архитектуре: справочник / Л. И. Рубцов. – Киев: Наукова Думка, 1977. – 272 с.
Федоров, А. И. Методы математической статистики в биологии и опытном деле [Текст] / А.И. Федоров. – Алма-Ата: Казгосиздат, 1957. – 150 с.
Шарова Алина Игоревна. Оценка влияния природных и техногенных факторов на показатели здоровья населения. Выпускная квалификационная работа Санкт Петербург. 2019 https://dspace.spbu.ru
Шербаева, З., & Камчиев, У. (2022). “Роль данных дистанционного зондирования при мониторинге и планировании городских ландшафтов”. Вестник Ошского государственного университета, (4), 56–63. https://doi.org/10.52754/16947452_2022_4_56
Шпота Л. А. Полевые методы и приборы для физиологического контроля состояния растений в полевых и естественных условиях произрастания. - Бишкек: Илим, 1992. - 154с.
Янцер О. В. Общая фенология и методы фенологических исследований / О. В. Янцер, Е. Ю. Терентьева // учебное пособие. Екатеринбург: изд-во УрГПУ, 2013.-218 с
Жүктөөлөр
Жарыяланды
Кандай шилтеме берүү керек
Саны (чыгарылыш)
Бөлүм
Лицензия
Copyright (c) 2025 Ош мамлекеттик университетинин Жарчысы. Химия. Биология. География
