ТҮГӨНБӨӨЧҮ ЖАРАТЫЛЫШ РЕСУРСТАРДЫ ПАЙДАЛАНУУНУН КЕЛЕЧЕКТҮҮ ГЕОЭКОЛОГИЯЛЫК БАГЫТТАРЫ
DOI:
https://doi.org/10.52754/16948688_2024_1(4)_27Ачкыч сөздөр:
түгөнбөөчү, урбанизация, мегаполис, экосистема, түтүк, гелиоэнергетика, шамал энергия, биоэнергияАннотация
Бул макалада изилдөө предмети болуп жаратылыш ресурстарын пайдалануу саналат. Жер бетиндеги жаратылыштык ресурстар менен калктын урбанизациялуу аянттарын геоэкологиялык өзгөчүлүктөрү каралды. 2022-жыл “Тоолордун экосистемасын коргоо климаттык туруктуулук жылы” болгондуктан түгөнбөөчү жаратылыш ресурстарынан сарамжалдуу пайдалануу жолдорун аныктоо жумуштун максаты болуп эсептелинет. Жүргүзүлгөн изилдөөлөр ири өлкөлөр Кыргызстандын жаратылыштык ресурстарын туура жана азыркы замандын урбанизациялык таасирин эске алуу жана баалоо мүмкүнчүлүгүн берет. Илимдин бул багытындагы изилдөөлөр геоэкология жана түгөнбөөчү ресурстарды туура пайдаланууда божомолдоо усулдары колдонулду. Жаратылыш ресурстарын туура пайдалуунун альтернативдик жолдорун табуу, келечекте геоэкологиялык илимдин тереңдеп өнүгүшүнө алып барат. Макалада Кыргызстандын аймактарында жаратылыш ресурстардын түгөнбөөчү түрлөрүн пайдалуунун практикалык жыйынтыгы сунушталды. Изилдөөнүн жыйынтыгында төмөнкүдөй жетишкендиктер болду: чоң өлкөлөрдө, урбанизациялуу аянттарды 12 альтернативдик энергия алуу жолдору такталды. Регионал масштабда караганда Кыргызстан калкына түгөнбөөчү ресурстарын колдонуу боюнча мамлекеттик программасын ишке ашырууда колдонууга болот. Түгөнбөөчү ресурстарын оптималдуу пайдалануу өзгөчөлүктөрүн аныктоо жана талдоо мүмкүнчүлүгү көрсөтүлдү. Жаратылыштык ресурстарды пайдаланууда келечектеги геоэкологиялык жана альтернативдик багыттары иштелип чыкты жана сунуштар берилди.
Библиографиялык шилтемелер
Миркин Б.М. Экология городов: вчера, сегодня, завтра [Текст] / Л.Г. Наумова. // Биология в школе, 2008. №4.
Оводков М.В. Методические решение географического отображения экологических рисков, обусловленных загрязнение атмосферы [Текст] / М.В. Оводков. // Естественные и технические науки, №5, 2005. – С. 114-115.
Акимова В.В. Типология стран по уровню развития солночной энергетики [Текст] / В.В. Акимова. // Вестн. Моск. ун-та. сер. 5. География. 2015. №4. – С. 89-94.
Арустамов Э.А. Природопользование [Текст] / А.Е. Волошенко, Г.В. Гуськов, И.В. Левакова и др. – М.: «Дашков и К0», 2003. – 312 с.
Исманжанов А.И. Разработки и исследования малоинерционной сольнечной водоногревательной установки [Текст] / Ө.У. Дилишатов. // НОТ. 2010. №4. – С. 86-98.
Исманжанов А.И. Разработки солнечной сущильной установке для получения порошоков сельхозпродуктов [Текст] / Н.М. Ташиев, К. Абдурахман уулу. // Известия Ош ТУ. - №2. 194-197.
Арефьев И.П. Ноосферное воспитание учащихся современно технологическом образовании [Текст] / И.П. Арефьев. // Инновации в образовании. 2017. №5.
Осипов В.И. Жизнь в мире катастров, или абсолютный антропоцентризм [Текст] / В.И. Осипов. // Химия и жизнь-XXI век. 2005. №6. – С. 8-15.
Мягков С.М. Пути к социално-экологической устойчивости [Текст] / С.М. Мягков. // Вестн. Моск. ун-та. Сер. 5. География. 1995. №5.
Миркин Б.М. Глобальные тенденции развитие энергетики. Традиционная энергетики [Текст] / Б.М. Миркин, Л.Г. Наумова. // Биология в школе, 2011. №4. – С. 44-51.
Айтмаматова, У. А. Экологическое право как средство защиты общественных интересов / У. А. Айтмаматова, А. М. Эргешов // Вестник Ошского государственного университета. Право. – 2023. – № 1. – С. 13-22. – DOI: 10.52754/16948661_2023_1(2)_3. – EDN: DPPBTT.