АРАЛДЫН ШАРТЫНДА АСЫЛ ТУКУМ УЙЛАРДАГЫ ЗАТ АЛМАШУУНУН БУЗУЛУШУНУН ГЕПАТОГЕНДИК КЕСЕПЕТТЕРИ ЖАНА БИОГЕОЭКОЛОГИЯСЫ
DOI:
https://doi.org/10.52754/16948696_2023_4_6Ачкыч сөздөр:
Продуктуулук мал, Топурактын туздуулугу, Топурактын микроэлементтүү курамы, Кандын атомдук абсорбциялык спектрофотометриясы, Зат алмашуунун бузулушу, Ацидоз, Кетоздор, Алиментардык дистрофия, Гепатозалар, Гипомикроэлементоздор, Гиповитаминоз, Буттун ооруларыАннотация
Макалада Каракалпакстан Республикасынын Тахтакупыр жана Муйнак райондорундагы асыл тукум уйлардагы зат алмашуунун бузулушунун түрлөрүн, этиологиясын жана патогенетикалык өзгөчөлүктөрүн изилдөөгө багытталган илимий изилдөөлөрдүн натыйжалары ар кандай жерлердин кыртышынын туздуулугунун жана микроэлементтик курамынын ар кандай деңгээлине байланыштуу келтирилген. Топурактын биогеохимиялык изилдөөлөрүнүн натыйжалары аралдык зонанын ар кайсы жерлеринен ар кандай микроэлементтердин курамы ар башка экенин көрсөтүп турат, бирок бардык жерлерде бул элементтердин жетишсиздиги (цинктен башка) табылган эмес. Муйнак районунун "Казакдарья" фермердик чарбасынын аймагынан алынган топурактарда марганецтин курамы болжол менен 20-25 мг/кг, Бозатау районунда 100-130 мг/кг, Кунград районунда 50-55 мг/кг. Жаныбарлардын организми үчүн микроэлементтердин негизги булагы болуп өсүмдүктөр эсептелет. Бул элементтерге болгон муктаждыктын 10% гана ичүүчү суудан ала алат.
Библиографиялык шилтемелер
O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2020-yil 29-yanvardagi «Chorvachilik tarmog‘ini davlat tomonidan qo‘llab-quvvatlashning qo‘shimcha chora-tadbirlari to‘g‘risida»gi PQ-4576-sonli qarori.
O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2022-yil 8-fevraldagi «Chorvachilikni yanada rivojlantirish va ozuqa bazasini mustahkamlash chora-tadbirlari to‘g‘risida»gi PQ-121-sonli qarori.
Ro‘ziqulov N.B. Yosh hayvonlar va parrandalar terapiyasi. Darslik. Toshkent, “Fan ziyosi”, 2021. – B. 70-81.
Bakirov, B., Daminov, A. S., Ro‘ziqulov, N. B., Toylaqov, T. I., & Saydaliyev, D. (2019). Qurbonov Sh. Boboyev OR, Xo‘djamshukurov A. Hayvonlar kasalliklari. Ma’lumotnoma. Ikkinchi nashri. Samarqand, 344-347.
Практикум по внутренним болезням животных / Под общ. ред. Щербакова Г.Г., Яшина А.В., Курдеко А.П., Мурзагулова К.Х.: Учебник. – СПб: Издательство «Лань», 2021. – С. 543.
Бакиров, Б., & Рузикулов, Н. Б. (2017). Причины и ранняя диагностика нарушений метаболизма и дистрофии печени у коров в республике Узбекистан. Ветеринария, (5), 49-53.
Baxtiyar, B., Nuriddin, R., Oybek, B., & Xokimjon, K. (2017). Etiopathogenesis, gepatogenetic implications and early diagnosis of disorders of protein metabolism in productive animals in Uzbekistan conditions. IJAR, 3(2), 272-277.
Khayitov, B. N. O., Bakirov, B., & Ruzikulov, N. B. (2021). Scientific Basis for the Treatment and Prevention of Large Abdominal Acidosis in Productive Cows. International Journal of Multicultural and Multireligious Understanding, 8(9), 442-452. DOI: https://doi.org/10.18415/ijmmu.v8i9.3063
Boboev, O. R., Bakirov, B., Ruzikulov, N. B., & Askarov, S. S. (2021). Peculiarities of metabolic disorders in endemic cows. ACADEMICIA: An International Multidisciplinary Research Journal, 11(3), 2196-2200. DOI: https://doi.org/10.5958/2249-7137.2021.00988.5
Bakirov, B., Boboyev, O. R., Abdullayev, B., & Nurullayev, N. (2023). PRIORITY ENDEMIC DISEASES IN THE REPUBLIC OF UZBEKISTAN AND FACTORS THAT ACCELERATE THEM. Modern Science and Research, 2(5), 321-325.
Бакиров, Б. Рузикулов, Н. Б. Бобоев, О. Р. & Улугмуродов, Ю. (2021). ОСОБЕННОСТИ НАРУШЕНИЯ ОБМЕНА ВЕЩЕСТВ ПРИ ЭНДЕМИЧЕСКОМ ЗОБЕ У КОРОВ. Вестник Ошского государственного университета, (1-2), 215-220.
Baxtiyar, B., Nuriddin, R., Oybek, B., & Xokimjon, K. (2017). Etiopathogenesis, gepatogenetic implications and early diagnosis of disorders of protein metabolism in productive animals in Uzbekistan conditions. IJAR, 3(2), 272-277.
Bakirov, B., & Ruzikulov, N. B. Status of protein and carbohydrate metabolism in dairy cows at hepathodystrophy. In Proceedings of the international scientific conference on the pathophysiology of animals dedicated to the.
Bakirov, B., Ruzikulov, N. B., & Haitov, N. (2015). Method of complex dyspancerization of cows and sheep. Certificate the deposit of intellectual property. Registration, 29(01), 2273.
Ruzikulov, N. B. (2021). Main causes and development mechanisms of Karakol sheep Ketonuria. Asian Journal of Multidimensional Research (AJMR), 10(3), 556-559. DOI: https://doi.org/10.5958/2278-4853.2021.00165.8
Nuriddin Bollievich Ruzikulov. Yosh hayvonlar va parrandalar terapiyasi. 2021. 1-212. Toshkent.
Asqarov S.S., Yunusov X.B., Ro‘ziqulov N.B. Qo‘zilar dispepsiyasining klinik belgilari va ularning etiopatogenetik asoslari // Veterinariya meditsinasi. – 2023. №8. – 18-19 bet.
Bradford P.Smith, David C. Van Metre, Nicola Pusterla. Large Animal Internal Medicine. Sixth Edition. ELSEVIER. Printed in the United States of America, 2020 by. - P. 1874.